Το 2017 ο πλανήτης παρήγαγε 44,7 εκατ. μετρικούς τόνους ηλεκτρονικών αποβλήτων, ενώ ανακυκλώθηκε ορθά μόνο το 20%. Πέρα από την αλήθεια των αριθμών, ας σκεφτούμε ο καθένας ατομικά το τι συμβαίνει στο υπόγειο ή στο πατάρι του σπιτιού του. Σίγουρα κάπου εκεί θα υπάρχει το παλιό σίδερό μας που κάποτε μας βοηθούσε να κάνουμε την τέλεια τσάκιση αλλά πλέον δεν λειτουργεί ή ακόμα ο πρώτος μας υπολογιστής, τότε που το Internet ήταν προνόμιο μόνο για λίγους, η ρετρό τηλεόραση-μπαούλο, αλλά και το χαλασμένο πλυντήριο που πιάνει τόσο άδικα χώρο.
Και η λύση φυσικά δεν είναι να αποθέσουμε τις παλιές μας συσκευές στο πεζοδρόμιο. Γιατί όλες τους ανακυκλώνονται. Ο μόνος κανόνας που πρέπει να θυμόμαστε είναι ένας: ανακυκλώνονται όλες οι ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές που μπαίνουν στην πρίζα ή λειτουργούν με μπαταρία, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων αλλά και των δοχείων τόνερ και μελανιών.
Τη λύση για ένα πιο «πράσινο μέλλον» δίνει η Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ – δραστηριοποιείται εδώ και 19 χρόνια πλέον στην Ελλάδα -, αυτό το Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) που είναι εγκεκριμένος φορέας από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης και υπάγεται στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Αντικείμενό της είναι η οργάνωση της συλλογής ΑΗΗΕ, η μεταφορά, η προσωρινή αποθήκευση, ο διαχωρισμός και η επεξεργασία αυτών και των κατασκευαστικών τους στοιχείων, με τελικό στόχο την απομάκρυνση των επιβλαβών ουσιών για το περιβάλλον και την επανένταξη των αξιοποιήσιμων υλικών ως πρώτη ύλη στην παραγωγή νέων προϊόντων.
Ουσιαστικά μπορούμε να ανακυκλώσουμε τις ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές μας, τις λάμπες και τα δοχεία τόνερ και μελανιών σε περισσότερα από 16.000 σημεία συλλογής σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια, δείχνοντας έμπρακτα την περιβαλλοντική μας συνείδηση.
Πώς ανακυκλώνουμε;
Δεν είναι δύσκολο να προχωρήσουμε στην ανακύκλωση των συσκευών μας. Οταν πρόκειται για μικρές συσκευές (όπως καφετιέρες, σκούπες, υπολογιστές, πιστολάκι μαλλιών κ.ά.) τις τοποθετούμε στους ειδικούς κάδους ανακύκλωσης μικροσυσκευών στα καταστήματα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, σε αλυσίδες σουπερμάρκετ, σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και φορείς, αλλά και σε δημοτικά σημεία, όπως δημαρχεία, ΚΕΠ και ΚΑΠΗ.
Τις μεγάλες συσκευές τώρα (όπως είναι π.χ. τα ψυγεία, οι κουζίνες, τα πλυντήρια ή τα κλιματιστικά) μπορούμε να τις ανακυκλώσουμε κατόπιν συνεννόησης με τα καταστήματα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, με τον Δήμο μας ή καλώντας την Ανακύκλωση Συσκευών ΑΕ στο τηλ. 210-5319.780. Προσοχή, όμως, πριν από την παράδοση της συσκευής μας ας βεβαιωθούμε ότι έχουμε διαγράψει οριστικά τα προσωπικά/ευαίσθητα δεδομένα που τυχόν περιέχονται σε αυτήν.
Τζάμπα καίει η λάμπα;
Κεφάλαιο λαμπτήρες τώρα. Οταν αυτοί σταματήσουν να μας προσφέρουν το φως τους, δεν χρειάζεται να βυθίσουν στο σκοτάδι στον πλανήτη μας. Γιατί και αυτοί με τη σειρά τους μπορούν να συλλεχθούν σε ειδικούς κάδους ανακύκλωσης, οι οποίοι είναι τοποθετημένοι σε καταστήματα ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών, καταστήματα πώλησης λαμπτήρων, αλυσίδες σουπερμάρκετ, σε επιχειρήσεις, οργανισμούς και φορείς αλλά και σε δημοτικά σημεία, όπως δημαρχεία, ΚΕΠ και ΚΑΠΗ. Το μόνο που χρειάζεται είναι να είμαστε λίγο προσεκτικοί στις κινήσεις μας ώστε να μη σπάσουν. Ειδικά, οι ευθύγραμμοι λαμπτήρες πρέπει να τοποθετούνται ξεχωριστά στο πίσω μέρος του ειδικού κάδου. Ο γενικός κανόνας είναι ότι ανακυκλώνονται όλοι οι λαμπτήρες οικονομίας, φθορισμού, καθώς και οι λαμπτήρες ατμών νατρίου χαμηλής ή υψηλής πίεσης, ατμών υδραργύρου υψηλής πίεσης και οι λαμπτήρες τεχνολογίας LED. Οι μοναδικοί που δεν συλλέγονται είναι οι λαμπτήρες πυρακτώσεως και αλογόνου. Και φυσικά φτάνουμε και στα δοχεία τόνερ και μελανιών, τα οποία ανακυκλώνονται και αυτά με τη σειρά τους, είτε άδεια είτε γεμάτα, επίσης στους ειδικούς κάδους συλλογής στα εξειδικευμένα καταστήματα, τα σουπερμάρκετ, αλλά και τα δημοτικά σημεία.
Και φυσικά ό,τι ισχύει για τις συσκευές του σπιτιού μας ισχύει και για τις συσκευές της επιχείρησής μας. Στην παραπάνω λίστα, λοιπόν, προστίθενται, για παράδειγμα, ακόμη συσκευές αυτόματης διανομής, παιχνίδια και εξοπλισμός ψυχαγωγίας και αθλητισμού (π.χ. κερματοδέκτες τυχερών παιχνιδιών), ιατροτεχνολογικά προϊόντα και πολλά άλλα.
Τα πολλαπλά οφέλη
Ολες οι συσκευές, συμπεριλαμβανομένων των λαμπτήρων και των δοχείων τόνερ και μελανιών που έχουν παραδοθεί για ανακύκλωση, μεταφέρονται σε μία από τις δώδεκα συνεργαζόμενες αδειοδοτημένες μονάδες που βρίσκονται σε όλη την Ελλάδα.
Οι μονάδες αυτές αναλαμβάνουν την επεξεργασία των παλαιών συσκευών με στόχο την απομάκρυνση των βλαβερών ουσιών που αυτές περιέχουν και την επανένταξη των αξιοποιήσιμων υλικών τους στην παραγωγή νέων προϊόντων.
Και η ανάγκη για ανακύκλωση των συσκευών είναι επιτακτική, καθώς τα οφέλη είναι πολλά. Αποτελεί βασική έννοια της σύγχρονης διαχείρισης των αποβλήτων, καθώς με την επεξεργασία των ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών αποβλήτων μας ανακτώνται αξιοποιήσιμα υλικά, όπως μέταλλα, γυαλί και πλαστικό, σίδηρος, τα οποία επαναχρησιμοποιούνται στη διαδικασία παραγωγής.
Ο σίδηρος, χαρακτηριστικά, διατίθεται στις ελληνικές χαλυβουργίες και το γυαλί και το πλαστικό προωθούνται στις αντίστοιχες βιομηχανίες της Ελλάδας και του εξωτερικού και έτσι εξασφαλίζουμε οικονομικά οφέλη για τη χώρα μας, χάρη στην ανάκτηση πολύτιμων πρώτων υλών.
Είναι αυτονόητο ότι την ίδια στιγμή βοηθάμε στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων, μια και μέσα από την εξειδικευμένη ανακύκλωση ανακτώνται υλικά χρήσιμα στην παραγωγή νέων προϊόντων, χωρίς να χρειάζεται να εξορυχθούν εκ νέου. Διαφυλάσσεται λοιπόν ο ορυκτός πλούτος, απαραίτητη προϋπόθεση για την αειφόρο ανάπτυξη και το βιώσιμο μέλλον. Ειδικότερα, με την ανακύκλωση επιτυγχάνεται μείωση της εξόρυξης των μη ανανεώσιμων φυσικών πόρων, όπως είναι τα μεταλλεύματα και το πετρέλαιο, με αποτέλεσμα την αποφυγή της περαιτέρω περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Ταυτόχρονα, με τη μείωση των παραγωγικών διαδικασιών, εξοικονομείται ενέργεια και περιορίζονται οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, αναστρέφοντας τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής που απειλεί τον πλανήτη μας.
Το παράδειγμα μιλάει από μόνο του: με την ανακύκλωση ενός και μόνο ψυγείου σώζουμε από τη φύση κατά μέσο όρο 37 κιλά σιδήρου. Την ίδια στιγμή, οι κατασκευαστές έχουν τη δυνατότητα να μειώσουν το κόστος παραγωγής των προϊόντων τους, καθώς μειώνουν τις ανάγκες τους σε πρώτες ύλες και ενεργειακές πηγές, σε εξοπλισμό και εγκαταστάσεις. Και αυτό μακροπρόθεσμα σημαίνει ένα πράγμα: χαμηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.
Ακόμη – και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό – αποφεύγουμε την επιβάρυνση του περιβάλλοντος από επικίνδυνες ουσίες που περιέχονται σε συσκευές, όταν μετά το τέλος της χρήσιμης ζωής τους δεν υποστούν ορθή περιβαλλοντική διαχείριση. Για παράδειγμα, πολλές ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές περιέχουν εν δυνάμει επικίνδυνα στοιχεία σε κατασκευαστικά τους μέρη, όπως βαρέα μέταλλα ή ουσίες που προσβάλλουν τη στιβάδα του όζοντος και επηρεάζουν το θερμικό δυναμικό του πλανήτη. Τα στοιχεία αυτά γίνονται επικίνδυνα μόνο όταν απορριφθούν ως «κοινά» απόβλητα, εκτεθειμένα στα στοιχεία της φύσης, και δεν τα διαχειριστούμε περιβαλλοντικώς ορθά.
Επίσης, ανακυκλώνοντας τις ηλεκτρικές συσκευές μας μπορούμε να μειώσουμε τον συνολικό όγκο των απορριμμάτων και τις ανάγκες για νέους Χώρους Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ), που όπως γνωρίζουμε αποτελεί ένα μεγάλο πρόβλημα για τη χώρα μας, ενώ δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας στον τομέα της ανακύκλωσης, συνεισφέροντας στην πρόοδο της οικονομίας.
Μέχρι σήμερα έχουν συλλεχθεί πάνω από 837.248.138 κιλά ΑΗΗΕ. Ας συνεχίσουμε σε αυτή την κατεύθυνση. Το μέλλον αυτού του πλανήτη, το μέλλον των παιδιών μας, κρύβεται (και) στην ανακύκλωση.