Πολλά πράγματα συνέβησαν χάρη στο κίνημα #ΜeToo. Eνα από αυτά είναι και το βιβλίο της γαλλίδας πολιτικού Σεγκολέν Ρουαγιάλ με τίτλο «Ce que je peux enfin vous dire» («Ο,τι μπορώ επιτέλους να σας πω») που κυκλοφόρησε πριν από λίγο καιρό από τις εκδόσεις Fayard, προκαλώντας αίσθηση με τις αποκαλύψεις που περιέχει για τον σεξισμό στην κεντρική πολιτική σκηνή της 5ης Γαλλικής Δημοκρατίας αλλά και με τις εκμυστηρεύσεις της σχετικά με την προσωπική ζωή της και τις απόψεις της για το «φαινόμενο» Μακρόν. Η 65χρονη πρώην σύντροφος του Φρανσουά Ολάντ (δεν παντρεύτηκαν ποτέ, ούτε υπέγραψαν σύμφωνο συμβίωσης) δηλώνει ευθύς εξαρχής πως ήταν οι αντιδράσεις στα σκάνδαλα σεξουαλικής κακοποίησης του Χόλιγουντ αλλά και οι επίμονες παρακλήσεις γυναικών και ανδρών που της ζητούσαν να ρίξει φως στο παρασκήνιο όσων έχει ζήσει που τη βοήθησαν να βρει το κουράγιο να αφηγηθεί την ιστορία της. Στο πόνημά της συγκρίνει μάλιστα την κακοποίηση που υφίσταται η φύση από τον άνθρωπο με την καταπίεση και τη βία – λεκτική, ψυχολογική και σωματική – που ασκείται στις γυναίκες εδώ και αιώνες, συνδέοντας τον αγώνα για ισότητα των φύλων με το κίνημα υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος.
Η τωρινή πρέσβειρα της Γαλλίας στις διεθνείς διαπραγματεύσεις για τον Βόρειο και τον Νότιο Πόλο πιάνει το νήμα από τις μάχες που έχει η ίδια δώσει ως υπουργός Οικολογίας, Αειφόρου Ανάπτυξης και Ενέργειας για την απαγόρευση καρκινογόνων φυτοφαρμάκων ενάντια στα επιχειρηματικά λόμπι και στις παλινωδίες του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Στη συνέχεια αναφέρεται στις μισογυνικές παρατηρήσεις που έχει ακούσει σε όλη τη διάρκεια της πολιτικής καριέρας της, και γνωρίζει για τι μιλάει αφού εξελέγη πολλές φορές βουλευτής, έχει διατελέσει υπουργός Περιβάλλοντος, υφυπουργός Παιδείας και υφυπουργός Οικογένειας, ενώ στις περιφερειακές εκλογές του 2004 είχε εκλεγεί επικεφαλής του περιφερειακού συμβουλίου της Poitou-Charentes με ποσοστό 55%.
«Ο σεξισμός είναι μια μορφή ρατσισμού, τρέφεται από την ίδια σκοταδιστική θεωρία: διαφορετικός άρα υποδεέστερος» γράφει και εξηγεί ότι οι γυναίκες στη γαλλική πολιτική αντιμετωπίζονταν ανέκαθεν ως παρείσακτες, ως εισβολείς σε έναν χώρο που ανήκει δικαιωματικά στον ανδρικό πληθυσμό. Οι μειωτικές απορίες του τύπου «Ποιου κυρίου είστε βοηθός;» έδιναν και έπαιρναν. Το 1998, όταν ανέβηκε για πρώτη φορά στο βήμα της Βουλής, ως νέα βουλευτής, άκουσε έναν συνάδελφό της να της φωνάζει «À poil!» που σημαίνει κάτι σαν «Γδύσου!», με διάφορους γύρω του να τον επευφημούν και να γελούν μαζί της. Το 2000, όταν την όρισαν μέλος σε επιτροπή της Βουλής για τις ζωοτροφές, ο πρόεδρος της επιτροπής την αποκάλεσε στην πρώτη συνεδρίαση «τρελή αγελάδα», ενώ για τις συμβούλους της επιφύλασσαν τον χαρακτηρισμό «μήτρες με πόδια». Σχεδόν όλες οι γυναίκες που ασχολούνταν με τη γαλλική πολιτική έρχονταν αντιμέτωπες με αντίστοιχες συμπεριφορές. Φυσικά στον πόλεμο που είχε δεχθεί, ο οποίος έφθασε στο αποκορύφωμά του το 2007 όταν η Ρουαγιάλ έγινε η πρώτη γυναίκα στην Ιστορία που διεκδίκησε την Προεδρία της Γαλλίας, βρήκε και συμμάχους, όπως η φημισμένη σκηνοθέτρια Αριάν Μνουσκίν που είχε γράψει ένα κείμενο συμπαράστασης, το οποίο παραθέτει μάλιστα στο «Ce que je peux enfin vous dire». Η Σεγκολέν ραίνει επίσης με κολακευτικούς χαρακτηρισμούς τον φιλόσοφο Μπερνάρ-Ανρί Λεβί, ο οποίος υπήρξε άψογος στη συμπεριφορά του απέναντί της, «ένας αληθινός τζέντλεμαν».
Θα άξιζε εδώ να υπενθυμίσουμε ορισμένα στοιχεία από το πλούσιο βιογραφικό της. Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ γεννήθηκε στη Σενεγάλη στις 22 Σεπτεμβρίου 1953. Ο πατέρας της, Ζακ Ρουαγιάλ, ήταν ένας αυταρχικός στρατιωτικός. Οι γονείς της απέκτησαν οκτώ παιδιά μέσα σε εννέα χρόνια. Αφού σπούδασε Οικονομικά σε ένα τοπικό πανεπιστήμιο της περιοχής Deux-Sèvres αποφάσισε έπειτα από προτροπή της μεγαλύτερης αδελφής της να δώσει τις κατατακτήριες εξετάσεις για το φημισμένο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού, γνωστό αλλιώς και ως Sciences Po, σχολή-φετίχ για τους γόνους της γαλλικής ελίτ, στο οποίο φοίτησε τελικά με υποτροφία. Εκεί ήρθε σε επαφή με τον φεμινισμό και τα ταξικά ζητήματα. Το 1972, σε ηλικία 19 ετών, η Ρουαγιάλ έκανε μήνυση στον πατέρα της όταν εκείνος αρνήθηκε να δώσει διαζύγιο στη μητέρα της και να πληρώσει διατροφή για εκείνη και τα αδέλφια της. Κέρδισε την υπόθεση έπειτα από πολυετή δικαστική μάχη, η οποία έληξε λίγο προτού ο Ζακ Ρουαγιάλ πεθάνει από καρκίνο του πνεύμονα το 1981. Οπως οι περισσότεροι πολιτικοί της Γαλλίας, πέρασε στη συνέχεια από την Εθνική Σχολή Δημόσιας Διοίκησης. Στο ίδιο έτος βρισκόταν ο μετέπειτα σύντροφός της Φρανσουά Ολάντ, αλλά και ο Ντομινίκ ντε Βιλπέν (πρωθυπουργός του Ζακ Σιράκ).
Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ εστιάζει στο βιβλίο της στις δικές της, επιτυχημένες ή αποτυχημένες, προσπάθειες για την προστασία του περιβάλλοντος, στον εκσυγχρονισμό του οικογενειακού δικαίου ή στον περιορισμό φαινομένων βίας και εκφοβισμού στα σχολεία. Αφιερώνει επίσης αρκετό χώρο στην προετοιμασία της Συμφωνίας των Παρισίων για το Κλίμα, για την υπογραφή της οποίας η ίδια έπαιξε ενεργό ρόλο, συνεργαζόμενη μάλιστα με τον «ασύγκριτα χαρισματικό» Μπαράκ Ομπάμα και τον γνωστό για τα οικολογικά του αισθήματα σταρ Λεονάρντο Ντι Κάπριο. Ούσα μια έξυπνη γυναίκα, γνωρίζει ωστόσο καλά πως προκειμένου να διαβαστούν όλα όσα έχει να καταθέσει για τον σεξισμό, αλλά και προκειμένου να δοθεί λίγη έστω βαρύτητα στις πολιτικές απόψεις της, στις ιδέες της περί συμμετοχικής δημοκρατίας ή στην πεποίθησή της πως οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στην κλιματική αλλαγή, τα πρώτα της θύματα αλλά και οι πιο μαχητικές οικολόγοι, θα έπρεπε να δελεάσει τους αναγνώστες υποσχόμενη λίγη πρόσβαση στις σκέψεις της για τις περιπέτειες της προσωπικής ζωής της, μιλώντας δηλαδή για τη σχέση της με τα παιδιά της, κάνοντας τον απολογισμό της σχετικά με την εκστρατεία του 2007 και, κυρίως, αναλύοντας την αντιμετώπιση που της επεφύλασσε ο μετέπειτα πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ, με τον οποίο έζησαν μαζί 29 χρόνια και απέκτησαν τέσσερα τέκνα. Ο Ολάντ διατηρούσε ερωτικό δεσμό με τη δημοσιογράφο Βαλερί Τριερβελέρ το 2007, ενώ ζούσε ακόμη μαζί της.
Στο τελευταίο κεφάλαιο του βιβλίου δίνει ουσιαστικά απαντήσεις στα ερωτήματα που η ίδια πιστεύει ότι όσοι διαβάζουν το βιβλίο της θα ήθελαν να της θέσουν. Εκεί ασχολείται με την ευεργετική αξία της γιόγκα και μας περιγράφει τη φιλοσοφία ζωής που τη διέπει: «Οταν μπαίνετε στον πειρασμό να νιώσετε θλίψη επειδή τα τριαντάφυλλα έχουν αγκάθια, θα ήταν προτιμότερο να σκεφθείτε ότι τα αγκάθια έχουν τριαντάφυλλα. Απλό και όμορφο δεν είναι;» λέει κάπου, ενώ εξηγεί πως έπρεπε να φθάσει στην ωριμότητα για να κατανοήσει τη σημασία του χιούμορ και του αυτοσαρκασμού: «Εχω καταλάβει πως είναι σημαντικότερο να είσαι προετοιμασμένος για τις επικρίσεις και να τρολάρεις εσύ πρώτος τον εαυτό σου παρά να περιμένεις να σε γελοιοποιήσουν οι άλλοι».
Η Σεγκολέν Ρουαγιάλ αφιερώνει φυσικά πολλές σελίδες στο ενδιαφέρον, καλογραμμένο σύγγραμμά της και στον Εμανουέλ Μακρόν. Χάριν ουσίας, αλλά και χάριν επικαιρότητας: «Με ρωτούν συχνά αν γνώριζα καλά τον Εμανουέλ Μακρόν. Δεν τον γνώριζα πραγματικά. Είχαμε διασταυρωθεί σε κάποιες συσκέψεις στο Προεδρικό Μέγαρο. Συχνά υποστηρίζαμε την ίδια πολιτική γραμμή, για τα πυρηνικά ας πούμε. Ωστόσο, έβρισκα πολύ συμπαθητικό και σεβαστό το γεγονός ότι είχε τολμήσει να παντρευτεί μια γυναίκα περισσότερα από είκοσι χρόνια μεγαλύτερή του. Πίστευα ότι και οι δυο τους χρειάστηκαν πολλή επιμονή, κουράγιο και αγάπη για να αντιμετωπίζουν την κριτική, τον σαρκασμό, τη βλακεία και την κακοήθεια. Τους καταλάβαινα και τους δύο επιπλέον, γιατί, όπως όλοι γνωρίζουν σήμερα, είχα βάναυσα προδοθεί κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας του 2007 για μια γυναίκα δέκα χρόνια νεότερή μου (σ.σ.: τη δημοσιογράφο Βαλερί Τριερβελέρ), την οποία στη συνέχεια πρόδωσαν για μια άλλη γυναίκα, επίσης δέκα χρόνια νεότερη (σ.σ.: την ηθοποιό Ζιλί Γκαγέ)».
Τα συναπαντήματά της με άλλους σημαντικούς άνδρες της γαλλικής πολιτικής σκηνής τροφοδοτούν ένα μικρό κομμάτι του βιβλίου που λέγεται «Πορτρέτα». Εκεί μιλάει για τη σουρεαλιστική συνάντησή της με έναν πρόσχαρο Σαρκοζί που την κάλεσε στο Προεδρικό Μέγαρο τόσο για να δει το γραφείο που θα μπορούσε να είχε γίνει δικό της όσο και για να τη ρωτήσει αν έχει προσέξει το ακριβό ρολόι του. Από τον «εξόχως απολαυστικό» Ζακ Σιράκ διατηρεί τις πιο ευχάριστες αναμνήσεις, ενώ από την επαγγελματική συνύπαρξή της με τον Φρανσουά Μιτεράν, για τον οποίο κυκλοφορούσε εκείνη την εποχή η φήμη ότι ήταν πατέρας της, θα θυμάται για πάντα τη ρήση: «Η Δεξιά διαθέτει λίγες ιδέες πέραν αυτών που εξυπηρετούν τα συμφέροντά της. Η Αριστερά τυφλώνεται συχνά από τις βεβαιότητές της. Κατ’ ουσία, το ένα ηθικό σύστημα αντικαθίσταται από κάποιο άλλο και ο καθένας μας κάνει την επιλογή του».
Στο βιβλίο της η Σεγκολέν Ρουαγιάλ δίνει και τον δικό της ορισμό στον φεμινισμό. «Το να είσαι φεμινίστρια δεν σημαίνει να είσαι εχθρική απέναντι στους άνδρες αλλά να απορρίπτεις ένα σύστημα αρσενικής εξουσίας στο οποίο και οι ίδιοι οι άνδρες είναι αιχμάλωτοι. Η χειραφέτησή μας είναι και δική τους χειραφέτηση, όσο δύσκολο κι αν τους είναι να το παραδεχθούν». Από τους άνδρες περιμένει να δοθεί οριστικό τέλος στη φαλλοκρατία και στον σεξισμό και κάνει φινάλε στον επίλογό της με το δημοφιλές χάσταγκ #TimesUp. Πάντως ο δικός της πολιτικός χρόνος δεν έχει απαραίτητα τελειώσει.
