Αρκετά χρόνια πριν, η πρώτη μου επίσκεψη στην Κοιλάδα του Λίγηρα δεν είχε γίνει με τις πιο ιδανικές συνθήκες. Ξεκινήσαμε από το Παρίσι με αυτοκίνητο για να διασχίσουμε τα 210 χιλιόμετρα ως τον προορισμό μας, ένα Σάββατο με φοβερή κίνηση στους δρόμους (θα αποφύγω να σχολιάσω πώς οδηγούν οι Γάλλοι) και με πολλή, υπερβολικά πολλή για την περιοχή, ζέστη. Εξαιτίας της κυκλοφοριακής συμφόρησης οι δυόμισι ώρες της διαδρομής (τόσο την υπολόγιζαν οι ηλεκτρονικοί χάρτες) έγιναν τέσσερις ώρες – αν θέλετε το πιστεύετε! Κοντολογίς, περάσαμε όλο το πρωί σε ένα αυτοκίνητο που η ζέστη το είχε μετατρέψει σε χαμάμ. Φθάνοντας επιτέλους στο Σατό ντε Σαμπόρ, το πρώτο από τα κάστρα που θα εξερευνούσαμε στην περιοχή, ήμασταν κιόλας ερείπια και αρκετά εκνευρισμένοι από την ταλαιπωρία. Ομολογώ πως όταν αντίκρισα το μεγαλοπρεπές κτίριο με τους εντυπωσιακούς πύργους, τους τρούλους και το υπέροχο πάρκο που καταλήγει στις όχθες του ποταμού Kοσόν, το πρώτο πράγμα που ένιωσα ήταν πανικός. Ηταν τρόμος στη σκέψη των εκατοντάδων σκαλιών που θα έπρεπε να ανεβώ (ήμουν, είπαμε, ήδη αποκαμωμένος από τη ζέστη και την υγρασία) για να το επισκεφθώ. Ομως τελικά η περιήγηση στο μεγαλύτερο (για πολλούς και το ωραιότερο) κάστρο της περιοχής αποδείχθηκε σχεδόν θεραπευτική. Η ομορφιά γύρω μας γρήγορα εξαφάνισε κάθε κούραση. Το ιστορικό παρελθόν «ζωντάνεψε» εξιδανικευμένο, παρασύροντάς μας σε ένα γοητευτικό ταξίδι.

Η κρεβατοκάμαρα στην οποία κοιμόταν ο Λουδοβίκος ΙΔ’, γνωστός και ως «Βασιλιάς Ήλιος», όταν βρισκόταν στο κάστρο.

Ο βασιλιάς της Αναγέννησης

Το Σατό ντε Σαμπόρ κτίστηκε ως κυνηγετικό καταφύγιο για τον βασιλιά Φραγκίσκο Α΄ της Γαλλίας. Ο οποίος πέρασε στην Ιστορία ως ο πρώτος γάλλος βασιλιάς της Αναγέννησης (ήταν γνωστός και ως ο «Πατέρας και Αναστηλωτής των Γραμμάτων») αλλά και ως ένας ηγεμόνας με σημαντική συνεισφορά στην αρχιτεκτονική: Ο μονάρχης με την οξυδερκή ματιά και το εξαιρετικό γούστο επένδυσε πολλά χρήματα σε λαμπρά μέγαρα, μεταξύ άλλων αναπαλαιώνοντας και μεγαλώνοντας το Κάστρο του Αμπουάζ, όπου έζησε τα παιδικά του χρόνια, και το Κάστρο του Μπλουά – και τα δύο βρίσκονται στην κοιλάδα του Λίγηρα. Για την Ιστορία, στο Κάστρο του Αμπουάζ φιλοξενήθηκε από τον Φραγκίσκο ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι, ο οποίος ακολούθως έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο γειτονικό Κάστρο του Κλο-Λισέ. Ο πολυμαθής καλλιτέχνης βρίσκεται ενταφιασμένος στο παρεκκλήσι του Αμπουάζ. Οσο για το Κάστρο του Μπλουά, εκεί το 1429 η Ιωάννα της Λωρραίνης δέχθηκε την ευλογία του Αρχιεπισκόπου της Ρεμς λίγο πριν αναχωρήσει με τον στρατό της για να συγκρουστεί με τους Αγγλους. Δεκάδες τα ιστορικά γεγονότα (και οι μύθοι) που συνδέονται με την Κοιλάδα του Λίγηρα και τα περίφημα κάστρα της. Ιστορίες δύναμης και πλούτου που διαδραματίστηκαν στα λαμπρά σαλόνια και στους αριστοτεχνικά στημένους κήπους όπου τώρα ξεναγούνται τα γκρουπ που καταφθάνουν από κάθε γωνιά του πλανήτη.

Η πρωτοποριακή ελικοειδής σκάλα είναι ένα από τα πιο διάσημα και φωτογραφημένα σημεία του Σατό ντε Σαμπόρ.

Τα χρόνια της δόξας

Για να επιστρέψουμε όμως στο Σατό ντε Σαμπόρ, μπορεί το εντυπωσιακό κτίριο να κτίστηκε ως κυνηγετικό καταφύγιο (το οποίο στην πραγματικότητα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ), μπορεί ο Φραγκίσκος να κοιμήθηκε εκεί ελάχιστα βράδια κατά τις εξορμήσεις του για κυνήγι (λέγεται πως ο συνολικός χρόνος διαμονής του δεν ξεπερνά τις 6-7 εβδομάδες), όμως είναι πάντα το πιο λαμπρό από τα κάστρα που το ένα μετά το άλλο «φύτρωσαν» στις όχθες του Λίγηρα και που σήμερα θεωρούνται από την UNESCO Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς. Σύμφωνα με μία εκδοχή τα σχέδιά του έχει εκπονήσει ο σπουδαίος ιταλός αρχιτέκτονας Ντομένικο ντα Κορτόνα (1465-1549), ενώ η επίβλεψη της κατασκευής (κατά τη διάρκεια της οποίας έγιναν πολλές αλλαγές και προσθήκες) αποδίδεται στον αρχιτέκτονα Πιερ Νεπβό. Υπάρχει και η εκδοχή σύμφωνα με την οποία στα σχέδια έχει βάλει το χέρι του ως και ο Ντα Βίντσι, δεν είναι όμως επιβεβαιωμένη. Οπως και αν έχει, ο Φραγκίσκος Α’ ενθουσιασμένος από το αποτέλεσμα φιλοξένησε εκεί τον Κάρολο Ε΄, αυτοκράτορα της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, με τον οποίο είχε αντιπαλότητα, σε μια προσπάθεια να τον εντυπωσιάσει.

Μετά την παρακμή

Οπως και άλλες κατοικίες-ιδιοκτησίες βασιλέων και ευγενών, έτσι και το Σατό ντε Σαμπόρ κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης υπέστη μεγάλες φθορές. Για πολλά χρόνια εγκαταλείφθηκε. Από τα μέσα του 19ου αιώνα, και αφού είχε περάσει στην ιδιοκτησία του Ερρίκου E΄ του Αρτουά, κόμη του Σαμπόρ και δούκα του Μπορντό και της οικογένειάς του, ξεκίνησαν οι εργασίες για την ανακαίνισή του. Το οικοδόμημα βρήκε ξανά τη λαμπρή αρχική μορφή του και αναδείχθηκε σε σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο της Γαλλίας. Σήμα κατατεθέν του είναι η στέγη του, μια επιμήκης δαντέλα από πύργους, πυργίσκους και μικρούς και μεγαλύτερους θόλους. Κατασκευάστηκε καθ’ υπόδειξη του Φραγκίσκου Α΄, ο οποίος ήθελε να του θυμίζει τον ουρανό και τις στέγες της Κωνσταντινούπολης. Ενα ακόμα ιδιαίτερο στοιχείο του είναι η ελικοειδής σκάλα, η κατασκευή της οποίας (δύο σπείρες που συμπλέκονται δίνοντας αρχικά την εντύπωση ενιαίας κλίμακας) θεωρείται εξαιρετικά πρωτοποριακή για εκείνη την εποχή και αποδίδεται στον Ντα Βίντσι (χωρίς όμως και πάλι να έχει κάτι τέτοιο επιβεβαιωθεί). Το κάστρο έχει περισσότερα από 440 δωμάτια, 282 τζάκια και 84 σκάλες. Σε όσα από αυτά είναι επισκέψιμα φιλοξενείται μια αρκετά πλούσια και ενδιαφέρουσα συλλογή με έργα τέχνης, πίνακες, έπιπλα, διακοσμητικά αντικείμενα κ.λπ.

Μια καλοκουρδισμένη επιχείρηση

Αυτή την περίοδο γίνονται εργασίες για την αποκατάσταση της στέγης του, οι οποίες αναμένεται να ολοκληρωθούν στα τέλη του 2022, το κάστρο όμως, οι κήποι του και το πάρκο που τους περιβάλλει παραμένουν επισκέψιμα. Το Σατό ντε Σαμπόρ δέχεται τους επισκέπτες καθημερινά από τις 9 το πρωί ως τις 5 το απόγευμα (και ως τις 6 στη high season). Το εισιτήριο (στο οποίο περιλαμβάνεται και η είσοδος στους κήπους) στοιχίζει 14,50 ευρώ, ενώ διατίθεται και «Privilège card» διάρκειας ενός έτους, η οποία κοστίζει 40 ευρώ – για όσους σχεδιάζουν να επανέλθουν και να ξαναδούν το αξιοθέατο. Στο κάστρο οργανώνονται παραστάσεις με άλογα. Επίσης διατίθενται εξαιρετικής ποιότητας κρασιά, μαρμελάδες, μέλια, σάλτσες, οργανικές σούπες, τερίνες και μπισκότα. Τα προϊόντα του μπορείτε να τα εξασφαλίσετε και μέσα από το ηλεκτρονικό κατάστημά του.