Ρόμπερτ ΚοχΜια ζωή στην επιστήμη

Στις αρχές της δεκαετίας του 1860 η ιατρική εθεωρείτο πεζή επιστήμη στη Γερμανία. Τη σπούδαζε κανείς σε πανεπιστήμια ολκής, με απήχηση και σε φοιτητές του εξωτερικού, δεν ικανοποιούσε όμως τις περιπετειώδεις φύσεις, όπως εκείνη του Χάινριχ Χέρμαν Ρόμπερτ Κοχ, γιου μηχανικού από το Κλάουσταλ της Κάτω Σαξονίας. Ο Κάρολος Δαρβίνος είχε μόλις δημοσιεύσει την «Καταγωγή των Ειδών», το 1859, και ο νεαρός Κοχ, μέλος μιας οικογένειας με δεκατρία παιδιά, εκ των οποίων οκτώ αγόρια, φιλοδοξούσε να διακριθεί σπουδάζοντας φυσικές επιστήμες. Επειτα από τρία εξάμηνα στο Γκέτινγκεν, ωστόσο, η πραγματικότητα τον ανάγκασε να στραφεί στην πεζότητα: η ιατρική πρόσφερε περισσότερες πιθανότητες επαγγελματικής αποκατάστασης. Αποφοιτώντας, παντρεύτηκε στην ηλικία των 24 ετών την Εμι Φράατς, εγκαταστάθηκε στη μικρή πόλη Βόλσταϊν της Ανατολικής Πρωσίας και αποφάσισε να συνδυάσει την πρακτική ιατρική με τη μικροβιολογική έρευνα η οποία τον συνάρπαζε. Τα δεδομένα δεν ήταν ευνοϊκά, ωστόσο στην πορεία ο Ρόμπερτ Κοχ επρόκειτο να εξελιχθεί σε έναν από τους σημαντικότερους επιστήμονες του 19ου αιώνα, συνδέοντας άρρηκτα το όνομά του με την καταπολέμηση της φυματίωσης.

Ο Ρόμπερτ Κοχ δεν ήταν ένας απλός επιστήμονας απομονωμένος στο ιατρείο ή στο εργαστήριό του. Το εργασιακό του πρότυπο εστίαζε στην ανάπτυξη της μεθοδολογίας, στην ακρίβεια της τεκμηρίωσης, στην απόλυτη αυστηρότητα των κανόνων και στη χρήση νέων τεχνολογικών μεθόδων (υπήρξε πρωτοπόρος της φωτογράφισης των μικροοργανισμών), ωστόσο διέθετε πολύπλευρη προσωπικότητα: είχε συμμετάσχει εθελοντικά ως στρατιωτικός γιατρός στον Γαλλοπρωσικό Πόλεμο του 1870-1871, έπαιζε τσίτερ, αρεσκόταν στο μπόουλινγκ, επιδιδόταν στην αναρρίχηση, φρόντιζε έναν ιδιωτικό ζωολογικό κήπο που συμπεριλάμβανε από μέλισσες και περιστέρια μέχρι κουνέλια και πιθήκους, ενώ είχε αναδειχθεί σε ικανότατο ερασιτέχνη αρχαιολόγο. Το Βόλσταϊν δεν τον χωρούσε, αναζητούσε μια μεγαλύτερη σκηνή για να ξεδιπλώσει το ταλέντο του. Η φήμη των μεθοδολογικών του αρχών και των τεχνικών του καινοτομιών τού την έδωσαν: το 1880 κλήθηκε στο Βερολίνο από τον διευθυντή του Αυτοκρατορικού Γραφείου Υγείας προκειμένου να αναλάβει την επίβλεψη ενός εργαστηρίου βακτηριολογίας.