Στις 31 Οκτωβρίου συμπληρώθηκαν 25 χρόνια από τότε που ένα από τα πιο λαμπερά και πολλά υποσχόμενα αστέρια του Χόλιγουντ έσβησε ξαφνικά. Ο αδικοχαμένος Ρίβερ Φίνιξ ξεψύχησε στα 23 του σε ένα πεζοδρόμιο του Λος Αντζελες, πίσω από το φημισμένο κλαμπ The Viper Room (ιδιοκτησίας του Τζόνι Ντεπ), από υπερβολική δόση ηρωίνης και κοκαΐνης (τραγική ειρωνεία: την ώρα που διάφοροι περαστικοί, φορώντας στολές του Halloween, συγκεντρώνονταν γύρω του και ο αδελφός του καλούσε απεγνωσμένα τις πρώτες βοήθειες, ο Ντεπ βρισκόταν στη σκηνή του μαγαζιού του ερμηνεύοντας με την μπάντα του ένα τραγούδι στους στίχους του οποίου γινόταν ονομαστική αναφορά στον Φίνιξ). Η 48χρονη σήμερα ηθοποιός Σαμάνθα Μάθις, τότε κοπέλα του Φίνιξ μίλησε για πρώτη φορά πριν από περίπου μία εβδομάδα στη βρετανική εφημερίδα «The Guardian» για τα γεγονότα εκείνης της μοιραίας βραδιάς. Μέχρι τώρα ο μόνος άνθρωπος με τον οποίο είχε μοιραστεί τις αναμνήσεις της ήταν ο ψυχοθεραπευτής της. «Ηξερα πως κάτι δεν πήγαινε καλά εκείνη τη νύχτα, πως κάτι δεν καταλάβαινα. Δεν είδα κανέναν να κάνει χρήση, αλλά ο Ρίβερ ήταν τόσο «φτιαγμένος» που μου προκαλούσε αμηχανία» θυμάται σήμερα.
Οπως πολλά εφηβικά είδωλα, ο Ρίβερ Φίνιξ ήταν ένα λιπόσαρκο αγόρι με απίθανα όμορφο πρόσωπο και μονίμως μελαγχολική διάθεση. Τα παιδικά του χρόνια εξηγούν εν μέρει τις ενδοσκοπικές του τάσεις. Οι γονείς του – νέοι, φτωχοί και διαρκώς στο ψάξιμο – υπήρξαν κάτι σαν νομάδες. Επέλεξαν οι ίδιοι το μυθολογικό επώνυμο της οικογένειας κάποια στιγμή που θέλησαν να κάνουν μια νέα αρχή και έδωσαν στα πέντε παιδιά τους συμβολικά ονόματα: Ποτάμι (River), Βροχή (Rain), Φύλλο (Leaf – μετά πήρε το όνομα Γιοακίν και είναι σήμερα οσκαρικός ηθοποιός, καταξιωμένος και αρκούντως εκκεντρικός), Ελευθερία (Liberty), Καλοκαίρι (Summer). Οταν ο Ρίβερ ήταν παιδάκι, η οικογένειά του προσχώρησε στην παραθρησκευτική οργάνωση Παιδιά του Θεού (η οποία μετονομάστηκε στη συνέχεια σε Οικογένεια της Αγάπης – τώρα αποκαλείται The Family International) και για προσηλυτιστικούς λόγους ταξίδεψαν από τη Φλόριδα στο Μεξικό, στο Πουέρτο Ρίκο και στη Βενεζουέλα. Οι ασυνήθιστες (έως μηνύσιμες) σεξουαλικές πρακτικές που χρησιμοποιούνταν στα κοινόβια της αίρεσης, ειδικά όσον αφορά την κακοποίηση παιδιών (ο Ρίβερ είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι έχασε την παρθενιά του όταν ήταν τεσσάρων ετών), τους οδήγησαν στο να την εγκαταλείψουν. Εγκαταστάθηκαν στο Λος Αντζελες και τα πέντε αδέλφια τραγουδούσαν στον δρόμο για χαρτζιλίκι. Εκεί τους πρόσεξε μια ατζέντισσα και αποφάσισε να τους εκπροσωπήσει. Ο Ρίβερ ξεκίνησε την καριέρα του στα 10 του. Σχολείο δεν πήγε ποτέ. Αρχισε να συμμετέχει σε διαφημίσεις, έπαιξε σε τηλεοπτικές σειρές και η πρώτη εμφάνισή του στη μεγάλη οθόνη έγινε το 1986 στο «Στάσου πλάι μου» του Ρομπ Ράινερ.
Χάρη στην ανορθόδοξη ανατροφή του είχε υιοθετήσει μια ανατρεπτική φιλοσοφία ζωής. Υπήρξε vegan σε μια εποχή που ουδείς γνώριζε καν τι σημαίνει η λέξη (κάποια περιοδικά μάλιστα τον περιέγραφαν ως «υπερβολικά χορτοφάγο»), υπερασπιζόταν τα δικαιώματα των ζώων και πάλευε για την προστασία του περιβάλλοντος. Φανατικός οικολόγος, θέλησε να αγοράσει μια μεγάλη έκταση στα δάση του Αμαζονίου για να τη σώσει από την εκμετάλλευση. Οι άνθρωποι οριζόμαστε, βεβαίως, από τις αντιφάσεις μας, γι’ αυτό και είναι τόσο τραγικό που κάποιος τόσο εμμονικός με τον ακτιβισμό και το αγνό lifestyle έπεσε τόσο εύκολα στην παγίδα των ουσιών. Ο υπεύθυνος δημοσίων σχέσεών του είχε δηλώσει χαρακτηριστικά: «Λένε όλοι για την καθαρή ζωή του. Δεν πέθανε ωστόσο από χυμό καρότου. Αυτό το μέρος, το L.A., είναι δηλητήριο, ειδικά για όποιον έχει μεγαλώσει προστατευμένος σε έναν ιδεαλιστικό μικρόκοσμο. Το Χόλιγουντ μπορεί για κάποιους να αποδειχθεί too much».
Με τη Μάθις έγιναν ζευγάρι σε κινηματογραφικό σετ. «Γνωριστήκαμε πρώτη φορά όταν ήμασταν και οι δύο 19 σε κλαμπ στο Λος Αντζελες. Ηρθε και μου έκανε τράκα ένα τσιγάρο. Ξέρω ότι ακούγεται κοινότοπο, αλλά ήξερα από την πρώτη στιγμή πως κάποτε θα καταλήγαμε μαζί» αφηγείται. Πράγματι, τρία χρόνια αργότερα βρέθηκαν να συμπρωταγωνιστούν στην ταινία «Ενας απρόβλεπτος έρωτας» (1993). Το δικό τους προβλέψιμο ειδύλλιο δεν άργησε να ανθήσει. «Νομίζω ότι αναγνωρίσαμε ο ένας στον άλλον κάτι κοινό. Είχαμε μεγαλώσει σε πολύ διαφορετικό περιβάλλον αλλά κουβαλούσαμε ο καθένας τα δικά του σπασμένα κομμάτια που έμοιαζαν μεταξύ τους. Βρήκαμε καταφύγιο στη σχέση μας». Η Μάθις θεωρεί πως ο Φίνιξ υπήρξε κατά βάση καθαρός και νηφάλιος όσον καιρό ήταν μαζί, τονίζει ωστόσο πως ήταν πολύ νέα τότε και υπάρχει περίπτωση να αγνοούσε κάποια σημάδια.
Σύμφωνα με το βιβλίο του μουσικού Μπομπ Φόρεστ «Running with Monsters» που εκδόθηκε το 2013, ο Φίνιξ είχε περάσει τις ημέρες που προηγήθηκαν του θανάτου του παρέα με τον κιθαρίστα των Red Hot Chili Peppers Τζον Φρουσιάντε, πιθανώς χωρίς να έχει κοιμηθεί ούτε λεπτό για ορισμένα εικοσιτετράωρα, σουτάροντας εναλλάξ κοκαΐνη με ηρωίνη. Η Μάθις περιγράφει τώρα πως, ενώ ήταν μαζί στο κλαμπ, κάτι συνέβη όσο εκείνη βρισκόταν στην τουαλέτα και όταν βγήκε είδε τον Φίνιξ να μαλώνει με κάποιον άνδρα. Ο πορτιέρης τούς έβγαλε και τους δύο έξω από μια πλαϊνή έξοδο κινδύνου. Οταν εκείνη πήγε να τον βρει, τον αντίκρισε πεσμένο κάτω. Είχε σπασμούς. Φώναξε τα δύο αδέλφια του, τον Γιοακίν και τη Ρέιν, που βρίσκονταν εκεί. Ο Γιοακίν κάλεσε τις πρώτες βοήθειες – ένα τηλεφώνημα που διέρρευσε σχεδόν αμέσως στον Τύπο. Η Ρέιν τού έκανε τεχνητή αναπνοή. Μέχρι όμως να φτάσει στο σημείο ασθενοφόρο, ο Ρίβερ Φίνιξ είχε «φύγει».
Στη σύντομη επαγγελματική διαδρομή του, ο Φίνιξ υπήρξε υποψήφιος για Οσκαρ β’ ανδρικού ρόλου χάρη στην ερμηνεία του στην ταινία «Τρέχοντας στο κενό» (1988). Στην κινηματογραφική ιστορία θα μείνει χάρη στην ηλεκτρισμένη παρουσία του ως νεαρού εκδιδόμενου γκέι μικροαπατεώνα στο φιλμ του Γκας βαν Σαντ «Το δικό μου Αϊντάχο» (1991), με συμπρωταγωνιστή τον Κιάνου Ριβς. Ο μύθος του επισκιάστηκε από την αυτοκτονία του Κερτ Κομπέιν έναν χρόνο αργότερα. «Φαίνεται πως τα 90s είχαν το περιθώριο να ειδωλοποιήσουν μετά θάνατον μονάχα ένα ξανθό, όμορφο αγόρι» γράφτηκε στο περιοδικό «Vanity Fair». Κανείς μας δεν γνωρίζει ποιος θα ήταν σήμερα αν δεν είχε κοπεί τόσο πρόωρα το νήμα της ζωής του. Η Σαμάνθα Μάθις έχει τη δική της θεωρία: «Νομίζω πως αν ο Ρίβερ ήταν ακόμη εδώ, θα έπαιζε, θα σκηνοθετούσε, θα έσωζε το περιβάλλον, απλά και χαλαρά. Θεέ μου, δεν θα ήταν πολύ ωραίο αυτό;».
