Η μηχανή Enigma, εφεύρεση του γερμανού μηχανικού Αρθουρ Σέρμπιους, είχε χαρακτηριστεί ως το ασφαλέστερο σύστημα κρυπτογράφησης στον κόσμο. Αυτό, έως τη στιγμή που μια ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Πόζναν ανέλαβε να λύσει… το αίνιγμά της. Οι Μάριαν Ρεζέφκσι, Χένρικ Ζιγκάλσκι και Γιέρζι Ροτζίσκι αποκρυπτογραφώντας μηνύματα που στέλνονταν με τον κώδικά της (έργο που συνέχισε και ολοκλήρωσε ο Αλαν Τούρινγκ) συνέβαλαν στη νίκη των συμμαχικών δυνάμεων στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η μνήμη των τριών πολωνών μαθηματικών τιμάται με ένα γλυπτό, μια μεταλλική στήλη με νούμερα και με τα ονόματά τους, τοποθετημένο έξω από το Αυτοκρατορικό Κάστρο του Πόζναν. Η προσφορά τους είναι πάντα πηγή υπερηφάνειας για τους κατοίκους της πόλης, η οποία όμως, ως μία από τις πιο παλιές πόλεις της Πολωνίας, έχει και άλλους λόγους για τους οποίους μπορεί να είναι υπερήφανη. Ενας από τους κυριότερους είναι η αρχοντική ομορφιά της.
Το Πόζναν θεωρείται η πρώτη πρωτεύουσα της Πολωνίας καθώς εκεί ιδρύθηκε η αυλή των πρώτων πολωνών βασιλιάδων, ενώ για ένα διάστημα ανήκε στην Πρωσία και κατοικούνταν και από γερμανικό πληθυσμό. Τρεισήμισι ώρες με το αυτοκίνητο από τη Βαρσοβία (διαθέτει βεβαίως και αεροδρόμιο), χτισμένο στις όχθες του ποταμού Βάρτα, σήμερα είναι η πέμπτη πιο μεγάλη πόλη της χώρας, με περίπου 540.000 κατοίκους.
Κύριο αξιοθέατό της θεωρείται η μεγάλη κεντρική πλατεία με το δημαρχείο (που έχει «κάτι» από Πράγα). Από το ρολόι του μάλιστα βγαίνουν κάθε μεσημέρι στις 12 ακριβώς δύο μεταλλικές κατσίκες οι οποίες διασταυρώνουν τα κέρατά τους σαν να τσακώνονται. Σύμφωνα με τον θρύλο, πράγματι κάποτε δύο κατσίκες τσούγκριζαν επίμονα τα κέρατά τους προσπαθώντας να τραβήξουν την προσοχή των ανθρώπων προς μια φωτιά που είχε ξεσπάσει. Τα δύο ζώα έγιναν τα σύμβολα της πόλης και σήμερα φιγουράρουν σε πολλά αναμνηστικά. Τα σπίτια, γύρω-γύρω στην πλατεία, χτισμένα σε διαφορετικές περιόδους (εντυπωσιακά αναπαλαιωμένα ή ανακατασκευασμένα μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο), βαμμένα με έντονα χρώματα ή με ζωγραφισμένες τις προσόψεις τους, είναι τα πολύτιμα εκθέματα σε ένα υπαίθριο μουσείο της τοπικής αρχιτεκτονικής που δεν χορταίνεται. Ακριβώς πάνω στην πλατεία θα δείτε το Στρατιωτικό Μουσείο και σχεδόν δίπλα το Μουσείο της Μεγάλης Επανάστασης (1918-1919). Ολη η περιοχή είναι γεμάτη γκαλερί, μαγαζιά με δώρα, εστιατόρια και μπαράκια. Πολύ κοντά βρίσκεται και το αρχαιολογικό μουσείο της πόλης.
Στους γραφικούς δρόμους του κέντρου θα βρείτε πολλά αξιοθέατα (ανάμεσά τους και μουσεία αφιερωμένα στη σοκολάτα και στα κρουασάν!), αλλά εκείνο που κυρίως ξεχωρίζει είναι το Αυτοκρατορικό Κάστρο – δίπλα στο οποίο στεγάζεται το Εθνικό Μουσείο. Περνώντας τη γέφυρα του ποταμού Βάρτα θα βρεθείτε στο καταπράσινο νησί όπου δεσπόζει ο Καθεδρικός Ναός των Αγίων Πέτρου και Παύλου. Χτισμένος τον 10ο αιώνα, είναι ο παλαιότερος καθεδρικός της χώρας. Αν δεν περάσετε τη γέφυρα αλλά συνεχίσετε προς Βορρά, θα βρεθείτε στο μεγάλο πάρκο της πόλης, την Τσιταντέλα, με τα μοντέρνα γλυπτά, το Μουσείο Οπλισμού και ένα παλιό νεκροταφείο. Περπατώντας στις όχθες του ποταμού ή στις όχθες της λίμνης Μάλτα, όπου βρίσκεται και ο ζωολογικός κήπος της πόλης, αν είναι καλή η μέρα θα συναντήστε νεαρόκοσμο να κάνει πικ-νικ. Το Πόζναν είναι πανεπιστημιούπολη και αυτός είναι και ένας από τους λόγους για τον οποίους είναι μια πόλη ζωντανή που σφύζει από café και μπαράκια. Επίσης, έχει μεγάλα εμπορικά κέντρα που όμοιά τους έχω δει σε λίγες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Ανάμεσά τους ξεχωρίζει το εντυπωσιακό Stary Browar που όπως το λέει και ο τίτλος του είναι μια παλιά ζυθοποιία.
Πέρα, όμως, από τις φυσικές, αρχιτεκτονικές και καταναλωτικές ομορφιές του το Πόζναν φημίζεται και για το φαγητό του. Δεκάδες τα εστιατόρια που σερβίρουν γενναίες και καλομαγειρεμένες μερίδες σε κάθε γειτονιά. Ευκαιρία, λοιπόν, να δοκιμάστε τα πιερόγκι, τα πολωνέζικα ζυμαρικά που γεμίζουν με κρέας, ανθότυρο, πατάτα, μανιτάρια ή ξινολάχανο, το καπνιστό τυρί με σος από φρούτα του δάσους, τη σούπα τσούρεκ με αλεύρι σικάλεως και κομματάκια λουκάνικο ή την παχύρρευστη σούπα με τυριά. Επίσης, μην παραλείψετε να αγοράσετε βάφλες από τον δρόμο – η δική μου αγαπημένη εκδοχή είναι με κρέμα (κάτι ανάμεσα σε σαντιγί και ελαφρύ γιαούρτι) και μούρα ή φράουλες. Και έπειτα, αν υπάρχει χώρος, ολοκληρώστε την ημέρα σας σε κάποια από τις μοδάτες παμπ της πόλης (ορισμένες είναι υπόγειες) όπου θα πιείτε – τι άλλο; – μπίρα ή βότκα Malinová, φτιαγμένη από απόσταξη μούρων. Μην παρασυρθείτε από τη γλύκα της και το ρίξετε στις καταχρήσεις, βαράει κατακέφαλα.
