Περπατούμε στη λεωφόρο Ντάνφορθ, την κεντρική αρτηρία της Greektown του Τορόντο. Διαβάζουμε τις γραμμένες στα ελληνικά πινακίδες με τις ονομασίες των δρόμων και εκείνες με τα ελληνικά επώνυμα των γιατρών και των δικηγόρων που διατηρούν στην περιοχή τα ιατρεία και τα γραφεία τους.
Μετράμε τα ελληνικά εστιατόρια με τα ονόματα τα οποία παραπέμπουν σε διάφορες μικρές πατρίδες που βρίσκονται κάπου στην Ελλάδα και τα μίνι μάρκετ με τα ελληνικά προϊόντα. Στο πέρασμά μας κρυφακούμε άθελά μας τη συζήτηση που κάνει μια παρέα ελλήνων συνταξιούχων στην αυλή ενός μικρού café. Θέμα της το όνειρο των διακοπών στην Ελλάδα.
Μπροστά σε ένα ξύλινο διώροφο σπίτι (από αυτά που βλέπουμε με ζήλια στα αμερικανικά σίριαλ), καρφωμένη στο χώμα μιας γλάστρας, παρατηρούμε μια μικρή γαλανόλευκη και δίπλα της μια ίδιου μεγέθους καναδική σημαία με το κατακόκκινο φύλλο του σφενδάμου στο κέντρο της.
Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Είναι συγκινητικό να ανακαλύπτεις σε αυτή τη μακρινή και τεράστια πόλη των περίπου 7 εκατομμυρίων κατοίκων μια γωνιά που μυρίζει τόσο έντονα Ελλάδα. Ωστόσο, όσο και αν εμάς μας συγκινεί κάπως παραπάνω για εύλογες αιτίες, η λεωφόρος Ντάνφορθ και οι πέριξ αυτής δρόμοι δεν είναι η μοναδική γειτονιά που ζει εμποτισμένη από τη νοσταλγία των μεταναστών για τις πατρίδες τους και για εκείνους που άφησαν πίσω.
Τις ημέρες που βρεθήκαμε στο Τορόντο, περπατήσαμε και στις τρεις(!) Chinatowns της πόλης. Περπατήσαμε και στη Little Italy, στη Little Portugal, στη Little Jamaica, στη Little India, στην Koreatown… Σε δρόμους που σου δημιουργούσαν την ψευδαίσθηση ότι βρίσκεσαι στην Ασία, στην Καραϊβική ή στην Αφρική.
Είδαμε από κοντά πώς είναι να ζεις σε ένα περιβάλλον απόλυτης παγκοσμιοποίησης προσπαθώντας την ίδια στιγμή να διατηρήσεις κάτι από την ιδιαίτερη ταυτότητα των προγόνων σου. Και δοκιμάσαμε από ιαπωνικό cheesecake (της διάσημης φίρμας Uncle Tetsu) έως πορτογαλικά Pasteis de Nata και από γλυκά κορεάτικα μπισκοτάκια με πατάτα και φασόλια μέχρι καναδέζικες μηλόπιτες και pancakes με maple syrup – τον χυμό που παράγεται από ένα είδος σφενδάμου που φύεται στον Καναδά.
Το νέο δημαρχείο του Τορόντο στην πλατεία Nathan Phillips είναι έργο του φινλανδού αρχιτέκτονα Βίλγιο Ρέβελ. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Κοντολογίς, το πρόσφατο οδοιπορικό μας στην πρωτεύουσα της επαρχίας του Οντάριο μετατράπηκε σε ένα ιδιόμορφο ταξίδι σε όλον τον κόσμο. Με το multi culti (με τα θετικά και τα αρνητικά μιας τέτοιας κατάστασης), πολυσυλλεκτικό, πολύχρωμο και πολύβουο Τορόντο να αποκαλύπτεται ως μια πόλη που θαρρείς πως στους τεράστιους δρόμους της τους χωράει όλους, χωράει το σύμπαν ολόκληρο.
Και συνεχίζει να μεγαλώνει και να αναπτύσσεται με ρυθμούς ταχείς, και (για να χωρέσει ακόμα περισσότερους;) να επεκτείνεται καθέτως, με νέους εντυπωσιακούς ουρανοξύστες, και οριζοντίως, με τις σύγχρονες καλοχτισμένες γειτονιές να υποδέχονται τους νέους κατοίκους τους. Την ίδια στιγμή παραμένει μια πόλη που παρά την εντυπωσιακή οικιστική ανάπτυξη δεν έχει χάσει την επαφή με τη φύση.
Πολυσύχναστη και γεμάτη τεράστιες διαφημίσεις η πλατεία Yonge-Dundas. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Χτισμένο στις όχθες της λίμνης Οντάριο (μιας λίμνης τόσο μεγάλης που νομίζεις πως είναι θάλασσα), προσφέρει ατελείωτα φροντισμένα χιλιόμετρα για παραλίμνιες βόλτες. Τα πάρκα του που βρίσκονται διάσπαρτα σε όλες τις γειτονιές είναι το ένα ομορφότερο από το άλλο.
Αλλά και οι δρόμοι του, με τα ξύλινα διώροφα σπίτια (αστικά τοπία που σε κάνουν να νιώθεις ότι παίζεις σε ταινία και ότι στο επόμενο παράθυρο σε περιμένει η γιαγιά Ντακ με μία καυτή φρεσκοφουρνισμένη μηλόπιτα), είναι γεμάτοι ψηλά δέντρα, με αποτέλεσμα ενώ βρίσκεσαι σχεδόν στο κέντρο να νομίζεις πως είσαι κάπου στην εξοχή. Υψηλό επίπεδο διαβίωσης!
Όταν κοιτάς από ψηλά
Ενα ολόκληρο αξιοθέατο από μόνο του, καθώς μπορείς να περπατάς στις γειτονιές του επί ημέρες ανακαλύπτοντας διαρκώς κάτι ενδιαφέρον, το θεαματικό Τορόντο προσφέρει και πολλά επιμέρους αξιοθέατα για τον επισκέπτη του.
Με πιο κεντρικό και πιο ψηλό από όλα τον διάσημο CN Tower. Ο οποίος ολοκληρώθηκε το 1976 και με το ύψος του στα 553,3 μέτρα ήταν για ένα διάστημα η υψηλότερη κατασκευή σε όλον τον κόσμο. Στο μεταξύ, χτίστηκαν πιο ψηλά κτίρια, αυτό όμως δεν σημαίνει πως όταν βρεθείς στο ειδικά διαμορφωμένο παρατηρητήριό του δεν εκπλήσσεσαι (για να μην πω τρομάζεις) με αυτό που βλέπεις.
Εντυπωσιακά φωτισμένος και ο CN Tower, που δεσπόζει στον νυχτερινό ουρανό της μεγαλούπολης. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Οι ουρανοξύστες, που όταν τους παρατηρούσες από κάτω έμοιαζαν να τρυπούν τον ουρανό, φαίνονται τώρα πιο μικροί καθώς τους παρατηρείς από πάνω και η πόλη, όπως απλώνεται στα πόδια σου, μοιάζει ξαφνικά με μια τεράστια κατασκευή από τουβλάκια Lego.
Η λίμνη Οντάριο με την απεραντοσύνη της κάνει ακόμα πιο εντυπωσιακή και παράξενη την εικόνα. Ο CN Tower φιλοξενεί και το 360 The Restaurant, ένα περιστρεφόμενο εστιατόριο όπου μπορείς να γευματίσεις βλέποντας όλα αυτά που περιγράφουμε να… γυρίζουν γύρω σου. Τι άλλο βλέπει κάποιος από εκεί ψηλά; Το παρακείμενο Ενυδρείο Ripley’s, που φιλοξενεί περισσότερα από 20.000 υδρόβια ζώα από όλον τον κόσμο.
Όταν πέφτει το σκοτάδι, το κέντρο του Τορόντο γίνεται μια κατάφωτη υπερπαραγωγή. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Βλέπει και τα Toronto Islands, τα μικρά καταπράσινα νησάκια που απέχουν μόλις μερικά λεπτά με το φέρι από τις ακτές της πόλης και θεωρούνται προορισμοί μοναδικής φυσικής ομορφιάς.
Προσφέρονται για διάφορες δραστηριότητες, όπως κολύμπι, ποδηλασία και πεζοπορία. Πολλοί είναι εκείνοι που φτάνουν ως εκεί για να κάνουν πικνίκ και για να φωτογραφίσουν τους ουρανοξύστες από απέναντι. Η ακτή του Hanlan’s Point, που βρίσκεται σε ένα από αυτά τα νησιά, είναι ιδιαίτερα δημοφιλής, ενώ πολύ κόσμο προσελκύει και το Centreville Amusement Park.
Μουσεία και κάστρα
Πίσω στο κέντρο της πόλης. το Βασιλικό Μουσείο του Οντάριο θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα και μεγαλύτερα μουσεία ολόκληρου του Καναδά. Η τεράστια συλλογή του περιλαμβάνει περισσότερα από 6 εκατομμύρια αντικείμενα και καλύπτει ευρύ φάσμα θεμάτων, από την αρχαιολογία και την τέχνη μέχρι τη φυσική ιστορία.
Το «Crystal», μια σύγχρονη γυάλινη «παραφωνία» στην κλασική αρχιτεκτονική του κτιρίου που το στεγάζει, έργο του αρχιτέκτονα-ντιζάινερ Ντάνιελ Λίμπεσκιντ, έχει προσθέσει σε ένα παλιό κλασικό οικοδόμημα κάτι από τη διαστημική αισθητική του 21ου αιώνα.
Περπατώντας ανάμεσα στα μεγαλοπρεπή (και πεντακάθαρα) κτίρια και τους κήπους του Πανεπιστημίου του Τορόντο, θαρρείς πως μεταφέρθηκες σε άλλη εποχή. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Σημαντική για τον Καναδά είναι και η Πινακοθήκη του Οντάριο, με τη δική της συλλογή να περιλαμβάνει περισσότερα από 90.000 έργα τέχνης και να προσφέρει μια ενδιαφέρουσα αναδρομή στην καλλιτεχνική δημιουργία από τον 1ο αιώνα μέχρι σήμερα.
Για το μουσείο παπουτσιών Bata μου είχαν πει πολλά, ομολογώ πάντως πως δεν με εντυπωσίασε, βρήκα την έκθεσή του μικρή και το στήσιμό της αρκετά παλιακό. Παραμένει όμως ένα μουσείο δημοφιλές.
Δημοφιλής είναι και η Casa Loma, μια αρχοντική κατοικία ίδια με μεσαιωνικό κάστρο. Χτίστηκε στις αρχές του 20ού αιώνα από τον επιχειρηματία Σερ Χένρι Πέλατ, περιλαμβάνει περισσότερα από 100 δωμάτια και περιστοιχίζεται από υπέροχους κήπους.
Οι όμορφες γειτονιές
Το Distillery District είναι μια ιστορική περιοχή, πάντα στο (τεράστιο) κέντρο του Τορόντο, η οποία έχει διαμορφωθεί σε πολιτιστικό/ψυχαγωγικό κέντρο. Στα κατασκευασμένα από κόκκινο τούβλο κτίρια που κάποτε λειτουργούσαν ως αποστακτήρια σήμερα στεγάζονται γκαλερί τέχνης, καταστήματα με είδη δώρων και ρούχων, καθώς επίσης εστιατόρια και θέατρα.
Το Παράκτιο Μονοπάτι (Toronto Waterfront) που εκτείνεται κατά μήκος της λίμνης Οντάριο προσφέρεται για χαλαρούς περιπάτους αλλά και για άσκηση, τζόκινγκ ή ποδηλασία. Περνάει μέσα από πάρκα, από περιοχές με café και καταστήματα, αλλά και από παραλίες με άμμο.
Στο Distillery District τα παλιά αποστακτήρια στεγάζουν σήμερα εστιατόρια και μαγαζιά που κάθε απόγευμα γεμίζουν κόσμο. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Εκεί οι κάτοικοι της πόλης απολαμβάνουν τις ηλιόλουστες ημέρες του καλοκαιριού και του φθινοπώρου το μπάνιο τους, χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τις εργαστηριακές αναλύσεις που επιβεβαιώνουν αυτό που εύκολα βλέπεις και διά γυμνού οφθαλμού, πως δηλαδή το νερό είναι αρκετά μολυσμένο. Οι αγορές τροφίμων Saint Lawrence και Kensington βρίσκονται επίσης σε δύο περιοχές που προσφέρουν ευκαιρίες για πολύ χάζι για τον επισκέπτη.
Όσο για τον Ζωολογικό Κήπο του Τορόντο, είναι ένας από τους μεγαλύτερους στον κόσμο και φιλοξενεί περισσότερα από 5.000 ζώα. Τον δικό του μικρότερο ζωολογικό κήπο φιλοξενεί το High Park, το μεγαλύτερο δημόσιο πάρκο της πόλης, το οποίο περιλαμβάνει και μία μεγάλη λίμνη.
Πολύ κοντά, ενωμένη σήμερα με το Τορόντο, βρίσκεται η πόλη Μισισάγκα, με τους δικούς της εντυπωσιακούς ουρανοξύστες. Και αν συνεχίσουμε τη διαδρομή, με αυτοκίνητο ή και με το τρένο, έπειτα από περίπου μία ώρα φτάνουμε στους περίφημους Καταρράκτες του Νιαγάρα, ένα από τα διασημότερα φυσικά αξιοθέατα της Βόρειας Αμερικής, στους οποίους όμως θα αφιερώσουμε στο μέλλον ένα εκτενές κείμενο. Γιατί το αξίζουν.
Στο μονοπάτι που εκτείνεται κατά μήκος της λίμνης Οντάριο, οι γραφικές γειτονιές και τα πάρκα εναλλάσσονται με αμμώδεις παραλίες όπου οι κάτοικοι της πόλης απολαμβάνουν το μπάνιο τους και τον ήλιο. Photo Credits: Κοσμάς Βίδος
Για την ώρα, μένουμε στο Τορόντο και στις ομορφιές του. Συνεχίζουμε να περπατάμε στις πολύχρωμες γειτονιές του, από το απόλυτο κέντρο, με το ιδιαίτερο και τολμηρό – σχεδιασμένο το 1965 από τον φινλανδό αρχιτέκτονα Βίλγιο Ρέβελ – δημαρχείο και την πλατεία Nathan Pillips, ως τις αρχοντικές και υποδειγματικές εγκαταστάσεις του Πανεπιστημίου του Τορόντο και από το κτίριο του Κοινοβουλίου του Οντάριο ως το Liberty Village, μια νέα νεανική γειτονιά, το μοντέρνο Yorkville με τις βικτωριανές κατοικίες, τις πολυτελείς μπουτίκ και τα γκουρμέ εστιατόρια, ή το The Beaches, τη χαλαρή γειτονιά με τις αμμώδεις παραλίες, την πολυσύχναστη Queen Street East με τα μπαρ και τα παγωτατζίδικα και το πάρκο Kew Gardens.
Υπάρχουν και «οι άλλοι»
Παντού ομορφιά, παντού δρόμοι με σπίτια ονειρεμένα, παντού γωνιές όπου θα ήθελες και εσύ να ζεις. Το Τορόντο κερδίζει εύκολα τις εντυπώσεις, όποια εποχή και αν το επισκεφθείς (έχει και ο χειμώνας τις χάρες του), χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν έχει και τις σκοτεινές πλευρές του.
Οι άστεγοι, οι τοξικομανείς και οι παρανοημένοι είναι πολλοί και τους βλέπεις όπου και να πας. Οι εικόνες τους καταφέρουν σοβαρό πλήγμα στην εν πολλοίς ατσαλάκωτη εικόνα της πόλης. Είναι όμως εικόνες που δυστυχώς έχουμε αρχίσει να βλέπουμε συχνότερα σε όλες τις πόλεις, ακόμα και στην Αθήνα.
Και αν επιλέγω να επισημάνω την παρουσία τους σε ένα κείμενο που μιλάει για ομορφιά, για διακοπές, για χαρά, είναι γιατί και αυτοί οι δυστυχισμένοι άνθρωποι αποτελούν μέρος του πίνακα, μέρος της τοιχογραφίας του κατά τα άλλα αναπτυγμένου, σύγχρονου και πλούσιου Τορόντο.
Μιας τοιχογραφίας πολύχρωμης και πληθωρικής, επιμέρους σημεία της οποίας επαναφέρεις ξανά και ξανά στη μνήμη σου όταν πια έχεις αφήσει πίσω σου και το Τορόντο και τον Καναδά. Για να επεξεργαστείς για άλλη μία φορά αυτόν τον γεμάτο εκπλήξεις κόσμο.
Αλλά και να προβληματιστείς για να συγκρίνεις, για να προσπαθήσεις να καταλάβεις. Όλα αυτά λίγο προτού κλείσεις τα εισιτήρια για τον επόμενο προορισμό.
