Γειτόνισσα της Μήλου με τις πολυσύχναστες και πολυφωτογραφημένες παραλίες και της έρημης και άγρια γοητευτικής Πολυαίγου, η Κίμωλος συνδυάζει στοιχεία και από τα δύο νησιά: Την (όσο πρέπει) τουριστική ανάπτυξη που διευκολύνει με τις παροχές της το ταξίδι μας εκεί. Αλλά και την ησυχία και την αίσθηση απομόνωσης που θα μας επιτρέψουν να χαλαρώσουμε και να βρούμε ξανά τον ήρεμο εαυτό μας κάνοντας διακοπές – αυτή την τόσο απαραίτητη για λίγες ημέρες κάθε χρόνο διαδικασία αποσυμπίεσης και αποφόρτισης από τις εντάσεις της καθημερινότητας.
Νησί μικρό – η 17η σε έκταση από τις 33 Κυκλάδες – αλλά πλούσιο σε αξιοθέατα και σε ομορφιά, η Κίμωλος γίνεται χρόνο με τον χρόνο περισσότερο γνωστή και αγαπητή ως τουριστικός προορισμός. Με την ευχή να καταφέρει να διατηρήσει τη γαλήνη, το τοπικό χρώμα και τις παραδόσεις της, ξεκινάμε κι εμείς να τη γνωρίσουμε. Κολυμπώντας στις παραλίες, περπατώντας στα μνημεία και στις αρχαιότητές της, δοκιμάζοντας την ιδιαίτερη κουζίνα της και απολαμβάνοντας τον ήλιο του καλοκαιριού εκεί πάνω, στο μεσαιωνικό κάστρο της. Γύρω μας, όλη η ομορφιά του πελάγους.
Ηταν κάποτε ένα κάστρο
Χαρακτηριστικό δρομάκι στο Χωριό της Κιμώλου./ Φωτ.: Shutterstock
Από ψηλά ξεκινάμε, λοιπόν, από το Χωριό (και όχι Χώρα), όπως ονομάζεται ο μεγαλύτερος οικισμός του νησιού. Το Χωριό που είναι χτισμένο στους πρόποδες του Ξαπλοβουνιού και έχει ιδιαίτερη γραφικότητα, με τα λευκά σπιτάκια του, τις μικρές πλατειούλες του και τις εκκλησίες του (με τα σημαντικά, μεταξύ άλλων, έργα του κρητικού αγιογράφου Εμμανουήλ ιερέως Σκορδίλη). Εκεί βρίσκεται και το Κάστρο, ο πυρήνας κάτω από τον οποίο «πλέχτηκε» σαν λευκό εργόχειρο με βελονάκι ο οικισμός.
Η ιστορία του μας πηγαίνει πολύ πίσω, στον 16ο αιώνα, οπότε παλαιότερο κτίσμα που λέγεται πως είχε ως σκοπό του την παροχή στέγης στις οικογένειες των ναυτικών πήρε την τελική μορφή του από τον πλοιοκτήτη Ιωάννη Ράφο και στη συνέχεια άρχισε να επεκτείνεται με την προσθήκη και άλλων δωματίων και σπιτιών. Το Κάστρο απέμεινε μόνο και έρημο όταν το 1638 η Κίμωλος, καταλεηλατημένη από τους Τούρκους και στη συνέχεια από τους πειρατές, εγκαταλείφθηκε από τους κατοίκους της.
Με την επιστροφή τους, έξω από αυτό άρχισε να αναπτύσσεται ο νέος οικισμός, το Χωριό. Σήμερα το κάστρο (σύμφωνα με στοιχεία που αλιεύουμε από το εξαιρετικό site kastra.eu) «σχηματίζεται από δύο ομόκεντρα συγκροτήματα κατοικιών (το ένα περικλείει το άλλο). Εχουν ορθογώνιο σχήμα. Τα σπίτια των συγκροτημάτων ήταν κολλημένα το ένα στο άλλο και οι εξωτερικοί τοίχοι τους ήταν ενισχυμένοι και με ελάχιστα ανοίγματα ώστε να σχηματίζεται ένα αμυντικό τείχος. Στο κέντρο του οικισμού υπήρχε μια μικρή σειρά από σπίτια (των αρχόντων μάλλον) και δίπλα διαμορφώνεται μια μικρή πλατεία όπου βρίσκεται ο Ναός της Γεννήσεως του Χριστού.
Το Μέσα Κάστρο (του εσωτερικού δακτυλίου) είναι ερειπωμένο. Το Εξω Κάστρο αποτελείται από μια σειρά σπιτιών, ο εξωτερικός τοίχος των οποίων αποτελούσε ταυτόχρονα και το εξωτερικό τείχος του κάστρου. Σε πολλά σπίτια υπάρχουν υπέρθυρα με οικόσημα και χρονολογίες». Σε ένα διώροφο σπίτι στο Κάστρο στεγάζεται και το Λαογραφικό και Ναυτικό Μουσείο Κιμώλου, με εκθέματα από την πλούσια λαϊκή κληρονομιά του νησιού.
Η «κιμωλία γη»
Πάντα στο Χωριό, απέναντι από τη , βρίσκεται και το Αρχαιολογικό Μουσείο της Κιμώλου, στεγασμένο σε μία διώροφη κατοικία του 19ου αιώνα. Στις αίθουσές του παρουσιάζονται ενδιαφέρουσες σελίδες από την ιστορία του νησιού, από την ύστερη νεολιθική εποχή (5300-4500 π.Χ.), οπότε η Κίμωλος ήταν ήδη κατοικημένη. Ανάμεσα στα εκθέματα περιλαμβάνονται ευρήματα από τις ανασκαφές στη θέση Ελληνικά. Πληροφοριακά, κατά την αρχαιότητα το νησί εξήγαγε την «κιμωλία γη», άργιλο με λευκόφαιο χρώμα και ιδιαίτερες φαρμακευτικές και απορρυπαντικές ιδιότητες.
Προς τις παραλίες
Μερική άποψη της παραλίας Μοναστήρια./ Φωτ.: Shutterstock
Εκτός από το Χωριό, άλλοι μικρότεροι οικισμοί είναι η Ψάθη (το λιμάνι από όπου πραγματοποιείται και η ακτοπλοϊκή συγκοινωνία), τα Πράσσα και η Αλυκή. Τα Πράσσα έχουν και μία από τις ομορφότερες παραλίες της Κιμώλου. Βεβαίως για μπάνιο υπάρχουν πάντα και τα Μαυροσπήλια, με το υπέροχο (άλλο ένα υπέροχο αιγαιοπελαγίτικο) ηλιοβασίλεμά τους, η Μπονάτσα, ο βραχώδης Καράς, με το λευκό χρώμα των βράχων του να λάμπει εκτυφλωτικά στον μεσημεριανό ήλιο, το Καλαμίτσι, τα Μοναστήρια, το Σούφι και πολλές άλλες. Κάποιες από αυτές είναι εύκολα προσβάσιμες, κάποιες άλλες όχι (υπάρχουν και εκείνες στις οποίες φτάνετε μόνο με σκάφος), όμως καθεμία είναι ξεχωριστή, με νερά πεντακάθαρα.
Από τη λαδένια στη μελόπιτα
Τι άλλο κάνουμε στην Κίμωλο εκτός από μπάνια και βόλτες; Τρώμε, καθώς η τοπική κουζίνα είναι ιδιαιτέρως πλούσια – εξάλλου, όπως δεν θα κουραστούμε να επαναλαμβάνουμε, ό,τι και όσο και αν φάμε κατά τις διακοπές, δεν παχαίνουμε ή και αν παχαίνουμε δεν μας νοιάζει. Η λαδένια, παρασκευασμένη από ζυμάρι, φρέσκια ντομάτα, κρεμμύδι και ελαιόλαδο, είναι διάσημη και πεντανόστιμη μέσα στην απλότητά της.
Αντιστοίχως, η ελένια έχει και ελιές, ενώ στην τυρένια προστίθεται τυρί. Οι σαλάτες με τα ντόπια προϊόντα (φημισμένα είναι και τα κιμωλιάτικα αγγούρια), τα φρέσκα ζυμαρικά (κουλουρίδια κ.λπ.), τα κιμωλιάτικα τυριά (βλέπε μανούρα γυλωμένη), τα μπαρμπούνια με κάππαρη, το κατσικάκι με πατάτες, οι ντοματοκεφτέδες και η γλυκιά μελόπιτα, με μυζήθρα και θυμαρίσιο μέλι, έρχονται για να προσθέσουν ποικιλία στο πιάτο μας. Καλή μας όρεξη, λοιπόν! Και έπειτα, για τη χώνεψη, ας κάνουμε και μια πεζοπορία ως το Σκιάδι, το τεράστιο πέτρινο μανιτάρι που βρίσκεται κάπου στο εσωτερικό και το οποίο είναι η διασημότερη γεωμορφή του νησιού. Γιατί έχει και τέτοιου είδους αξιοθέατα η όμορφη Κίμωλος!
Οι «Κιμωλίστες»
Ως γνωστόν, στις μικρές τοπικές κοινωνίες η δράση των εθελοντών μπορεί να κάνει θαύματα. Ανθρωποι που αγαπούν με πάθος το νησί τους, οι «Κιμωλίστες», είναι μια ομάδα που δημιουργήθηκε το 2011 και που ασχολείται με τις ανάγκες του νησιού, μεταξύ άλλων με το καθάρισμα των παραλιών και των κοινόχρηστων χώρων, τον καθαρισμό και τη σήμανση των παλιών μονοπατιών, την οργάνωση και αναβίωση διαφόρων παραδοσιακών δρωμένων, την οργάνωση εκδρομών, την προβολή κινηματογραφικών ταινιών σε ανοικτές τοποθεσίες, τη λειτουργία δανειστικής βιβλιοθήκης κ.λπ. Γνωρίστε τους και διαβάστε περισσότερα για τη δράση τους στο www.kimolistes.com.
