Ποια παιδεία θέλουμε;

Τούτες τις µέρες της πανδηµίας, της έντονης πολιτικής σύγκρουσης µε φόντο την επέτειο του Πολυτεχνείου και της τηλεκπαίδευσης και στα δηµοτικά µας σχολεία, αναζήτησα και πάλι την εξαιρετική ταινία «Ο κύκλος των χαµένων ποιητών» του 1989. Στην ταινία αυτή ο σπουδαίος ηθοποιός Ρόµπιν Γουίλιαµς έχει τον ρόλο ενός δασκάλου µε ευρύ πνεύµα, αιρετικού, αλλά συνάµα και πρωτοπόρου. Παρατηρώντας προσεκτικά την ταινία ασυναίσθητα έρχεται στον νου και η κατάσταση στην ελληνική παιδεία που τόσα υποφέρει σε όλες τις βαθµίδες. Και αυτόµατα ανακύπτουν τα ερωτήµατα για το ποια παιδεία έχουµε, ποια παιδεία θέλουµε, ποια παιδεία µπορούµε να προσφέρουµε στα παιδιά µας και ποια παιδεία εν τέλει διεκδικούµε ως αυτονόητο συνταγµατικό δικαίωµα. Προ ηµερών «τιµήθηκε» µε τις απαγορεύσεις της πολιτείας η εξέγερση του Πολυτεχνείου και αναπόφευκτα ο νους πηγαίνει στο σύνθηµα του 1973 «Ψωµί, Παιδεία, Ελευθερία». Δεν θα αναφερθώ στην περιστολή των ατοµικών και κοινωνικών δικαιωµάτων µε το αιτιολογικό της πανδηµίας, αλλά σήµερα θα εστιάσω στο αίτηµα για παιδεία. Μετά από τόσες δεκαετίες τι πετύχαµε ως κοινωνία στο µείζον ζήτηµα της παιδείας; Διαµορφώθηκε ένα σύστηµα που θα εξασφαλίζει ισονοµία και θα δίνει ίσες ευκαιρίες; Προφανώς και όχι, και αυτό είναι το βασικό θέµα µιας κοινωνίας τον 21ο αιώνα που έχει ξεκινήσει ήδη η µετάβαση από την 4η στην 5η βιοµηχανική επανάσταση, µε τη χώρα µας να προχωρά µε βήµατα χελώνας. Πολλά ειπώθηκαν και γράφηκαν, ενώ χιλιάδες λέξεις – και καλώς – αναρτήθηκαν στους λογαριασµούς των µέσων κοινωνικής δικτύωσης για την απαγόρευση των συναθροίσεων τις προηγούµενες ηµέρες. Πόσες όµως λέξεις ειπώθηκαν για την παιδεία µας σήµερα; Την επόµενη ηµέρα της επετείου του Πολυτεχνείου ξεκίνησε η τηλεκπαίδευση και στο δηµοτικό. Και όµως, αυτή η διαδικασία αναδεικνύει τις κοινωνικές ανισότητες που υπάρχουν σε µεγάλο βαθµό στην ελληνική κοινωνία. Το στοίχηµά µας είναι να εξαλειφθούν αυτές οι ανισότητες και υποχρέωση της πολιτείας αποτελεί το να δώσει ίσες ευκαιρίες σε όλα τα παιδιά. Σε ένα κράτος δικαίου υπάρχουν θεσµοί και εγγυήσεις για τη διασφάλισή του και αυτό που πρέπει να γίνει είναι να υπάρξουν και εκείνες οι ασφαλιστικές δικλίδες που θα ενισχύουν το αίσθηµα της ισότητας και της ισονοµίας. Η παιδεία είναι θέµα δηµοκρατίας και είναι ντροπή για ένα σύγχρονο κράτος να µην µπορεί να εγγυηθεί ίσες ευκαιρίες σε όλους και ειδικά στους µη κατέχοντες. Το ζήτηµα τούτη την εποχή της δυστοπίας είναι να µην έχουµε «παιδιά ενός κατώτερου Θεού», και γι’ αυτό θα ήταν χρήσιµο να µιλήσουν τα κόµµατα και να ανοίξει ένας µεγάλος εθνικός διάλογος για την παιδεία του µέλλοντος. Και µην ξεχνάµε ότι µπορεί µε όσα βλέπουµε και στην Ελλάδα η εκπαίδευση να έχει ταξικό πρόσηµο, αλλά η παιδεία είναι δηµόσιο αγαθό και ως εκ τούτου θα είναι πάντα διεκδικούµενο.