Ανακύκλωση για εξοικονόμηση πόρων αλλά και ενέργειας. Δεν είναι trendy τάση ή χόμπι αλλά μονόδρομος, καθώς ο πληθυσμός της Γης έχει φθάσει τα 8 δισεκατομμύρια και η κλιματική κρίση έχει δείξει για τα καλά τα δόντια της. Σε έναν κόσμο όπου είναι μάλλον πρακτικά αδύνατο να μην παράγονται απόβλητα, η επόμενη καλή λύση είναι η επαναχρησιμοποίηση, η ανακύκλωση και η ανάκτηση πρώτων υλών.

Η τεχνολογία και συγκεκριμένα η ψηφιοποίηση αλλάζει τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουμε τη διαχείριση απορριμμάτων, καθώς πλέον μέσω της έξυπνης αυτοματοποίησης θα υπάρχει δυνατότητα για μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και έλεγχο σε κάθε στάδιο των διαδικασιών συλλογής, διαλογής και εν τέλει ανακύκλωσης. Με ψηφιακά εργαλεία για την αποθήκευση και ανάλυση πληροφοριών που θα βελτιστοποιήσουν τους χρόνους συλλογής αυξάνοντας την αποτελεσματικότητα με ταυτόχρονη μείωση του κόστους μεταφοράς και των εκπομπών.

Το πλαστικό είναι ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα υλικά στην ανακύκλωση, καθώς αφενός δεν μπορεί να ανακυκλωθεί επανειλημμένα όπως το γυαλί ή το αλουμίνιο, γιατί υποβαθμίζεται η ποιότητά του, και αφετέρου γιατί δεν είναι όλοι οι τύποι πλαστικού ανακυκλώσιμοι. Στην Αμερική, για παράδειγμα, και συγκεκριμένα στο Ορεγκον, συνεχίζονται οι διαδικασίες θέσπισης κανόνων για να ξεκαθαρίσει η δυνατότητα ανακύκλωσης και η επισήμανσή της σε ορισμένες πλαστικές συσκευασίες. Το 2023 είναι μια χρονιά που θα μπορούσε να πολώσει περισσότερο τη βιομηχανία, ενώ θα δείξει σημάδια βιωσιμότητας για νέα και αναδυόμενα επιχειρησιακά εγχειρήματα που θα διακρίνουν ποιοι τύποι πλαστικού είναι πραγματικά ανακυκλώσιμοι. Το μόνο σίγουρο είναι ότι κάτι πρέπει να γίνει επειγόντως, καθώς ο κόσμος καταναλώνει περί τα 400 εκατομμύρια τόνους πλαστικών τον χρόνο (η παγκόσμια παραγωγή έχει αυξηθεί από 1,5 εκατ. τόνους το 1950 σε 359 εκατ. τόνους το 2018) και παρά το γεγονός ότι η παραγωγή μειώθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2020 εξαιτίας της πανδημίας ανέκαμψε δριμύτερη το δεύτερο μισό του ίδιου έτους όταν ο ιός άρχισε να σταδιακά να γίνεται «φίλος». Το θέμα είναι πως το ποσοστό ανακύκλωσης των πλαστικών είναι αρκετά χαμηλό (στις ΗΠΑ υπολογίζεται σε μόνο 9%), στη δε Ευρώπη το 25% των παραγόμενων πλαστικών αποβλήτων υφίσταται υγειονομική ταφή, ενώ το ήμισυ εκείνων που θα ανακυκλωθούν εξάγονται προς επεξεργασία σε χώρες εκτός ΕΕ (όπως και απορρίμματα μετάλλου, χαρτιού, γυαλιού και υφάσματος) επειδή υπάρχει «έλλειψη ικανότητας, τεχνολογίας ή οικονομικών πόρων σε τοπικό επίπεδο», σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το χαμηλό ποσοστό ανακύκλωσης πλαστικών σημαίνει απώλειες για την οικονομία και βεβαίως για το περιβάλλον. Το 95% της αξίας του πλαστικού υλικού συσκευασίας χάνεται μετά τον σύντομο κύκλο πρώτης χρήσης.

Παράλληλα, όσο ο κόσμος μας γίνεται ολοένα και πιο ηλεκτρικός και οι μπαταρίες τροφοδοτούν την καθημερινότητά μας, μια τάση που θα κορυφωθεί και στο μέλλον, ιδιαίτερα ύστερα από τη συμφωνία της Ευρωπαϊκής Ενωσης για τη σταδιακή κατάργηση των οχημάτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης, κάτι που θα πραγματοποιηθεί σε δώδεκα χρόνια από τώρα, το 2035. Μια μεγάλης κλίμακας αλλαγή που φέρνει πολλές ευκαιρίες αλλά και προκλήσεις, όπως την εύρεση ασφαλών, βιώσιμων τρόπων για τη φροντίδα μπαταριών ιόντων λιθίου που οδηγούν σε αυτή την ηλεκτρική επανάσταση, μπαταριών που περιέχουν πολύτιμα υλικά όπως νικέλιο, αλουμίνιο, κοβάλτιο.

Αυτό όμως που αναδεικνύεται επίσης είναι το πρόβλημα της ανεπάρκειας πρώτων υλών για την κατασκευή μπαταριών, το οποίο με τη σειρά του φέρνει στο προσκήνιο τη λύση της ανακύκλωσης μπαταριών. Βιομηχανικές μπαταρίες λοιπόν θα συλλέγονται, θα αποφορτίζονται και αποσυναρμολογούνται με ασφάλεια, καθώς ήδη υπάρχει η δυνατότητα ανακύκλωσης μιας μπαταρίας ιόντων λιθίου που χρησιμοποιείται σε ηλεκτρικά οχήματα σε ποσοστό που φθάνει το 95%, και – γιατί όχι; – το ίδιο θα μπορεί να συμβεί και με μπαταρίες από «έξυπνες» ή οικιακές συσκευές και άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα. Οι αυτοκινητοβιομηχανίες ήδη επενδύουν σε startups για την ανάπτυξη τεχνολογίας κυψελών μπαταρίας ενώ ακόμη και ο Τζ. Μπ. Στρόμπελ, εκ των μεγαλοστελεχών της Tesla, συγκέντρωσε για ένα δικό του εγχείρημα περί τα 775 εκατ. δολάρια από εταιρείες όπως οι Amazon, Ford κ.τ.λ. προκειμένου να γίνει από τους μεγαλύτερους ανακυκλωτές μπαταριών στον κόσμο.

Στόμα με στόμα

Και επειδή ακόμα και η πιο μικρή επιφάνεια που ανακυκλώνεται μπορεί να κάνει τη διαφορά, μετά τα χάρτινα και βιοδιασπώμενα καλαμάκια, τα χάρτινα καπάκια που θα αντικαταστήσουν τα πλαστικά στα ποτηράκια μιας χρήσης είναι η νέα τάση. Σημειωτέον, αναπτύσσεται από τον κ. Λυμπέρη Πολυχρονόπουλο της Matrix Pack, o οποίος μετέτρεψε μια επιχείρηση που παρήγαγε πλαστικά καλαμάκια στο περιβαλλοντικά φιλικό αντίστοιχό της ύστερα από την υπερψήφιση της απαγόρευσής τους από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2018. Αυτή υπήρξε μια ιδιαίτερα ευφυής κίνηση που είχε ως αποτέλεσμα το προϊόν να διατίθεται σε διεθνείς κολοσσούς της γρήγορης εστίασης μέσω της εταιρείας του που είναι η μεγαλύτερη στην Ευρώπη και μία από τις μεγαλύτερες στον κόσμο. Τα χάρτινα καπάκια υπάρχουν στην αγορά, ωστόσο η πρώτη ύλη που χρησιμοποιείται για την κατασκευή τους είναι το ζαχαροκάλαμο, ενώ η εταιρεία του προτίθεται να τα παράγει και να τα κατασκευάζει από ίνες ξύλου που θα προέρχονται από δέντρα τα οποία καλλιεργούνται για αυτόν τον σκοπό και τα οποία συνδέονται άμεσα με τις προσπάθειες μηδενικού ανθρακικού αποτυπώματος.