Η ελληνογαλλική φιλία έχει ρίζες και ιστορία και η Γαλλία δεν εγκατέλειψε ποτέ την Ελλάδα, ακόμη και στις πιο σκοτεινές της ώρες. Για αυτή τη σχέση που παραμένει ακλόνητη στον χρόνο αλλά και πιο ενισχυμένη από ποτέ, μίλησε στο ΒΗΜΑgazino o πρέσβης της Γαλλίας στην Ελλάδα, Πατρίκ Μεζονάβ. Μας υποδέχθηκε στο υπέροχο νεοκλασικό αρχοντικό Merlin de Douai, έδρα της πρεσβείας της Γαλλίας στην Ελλάδα, η οποία – όπως αναφέρει – έχει ξεπεράσει τις αλλεπάλληλες και διαφορετικές κρίσεις με αποφασιστικότητα. Αναλύει τις περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις, τον «απρόβλεπτο» γείτονα, αλλά και τη σημασία της στρατηγικής εταιρικής συμφωνίας μεταξύ Παρισιού και Αθήνας. «Αποτελεί το ελάχιστο δείγμα σεβασμού να μάθω τη γλώσσα αυτού του λαού που με φιλοξενεί» ομολογεί, ενώ μας εκμυστηρεύεται πόσο θαυμάζει τις διαφορετικές ομορφιές της χώρας μας και την εγκαρδιότητα του ελληνικού λαού.
Βρίσκεστε στο πόστο της Αθήνας εδώ και τέσσερα χρόνια, σε ένα μέρος πολύ γνώριμο για εσάς. Το 2004 βρεθήκατε ως Σύμβουλος Α΄ στην πρεσβεία. Πόσο έχει αλλάξει η Ελλάδα από εκείνη την εποχή μέχρι σήμερα;
«Η Ελλάδα έχει αλλάξει στη διάρκεια αυτών των 15 ετών. Θεωρώ ότι υπάρχει σήμερα λιγότερο κέφι, λιγότερη ανεμελιά. Σίγουρα η κρίση ήταν πολύ βαθιά και υπάρχουν ακόμη και σήμερα σημάδια της στην ελληνική κοινωνία, η οποία υπέφερε πολύ στη διάρκεια αυτών των ετών. Ομως έχω βάσιμες ελπίδες ότι βρισκόμαστε στην έξοδο της κρίσης. Το βλέπουμε άλλωστε στους δείκτες της ελληνικής οικονομίας που σηματοδοτούν ότι η Ελλάδα επιστρέφει και βρίσκεται σε τροχιά ομαλοποίησης. Οι οικονομικές της επιδόσεις είναι καλές. Η κοινωνία εξελίχθηκε πολύ, ενώ η ψηφιοποίηση σημείωσε θεαματική πρόοδο. Εκτός αυτού, η Ελλάδα πέρασε και άλλες κρίσεις πρόσφατα, όπως τη μεταναστευτική και την υγειονομική, ενώ υπάρχει πάντα και η απειλή του τούρκου γείτονα. Συνεπώς η Ελλάδα ξεπερνά τις κρίσεις με μεγάλη αποφασιστικότητα και, παρά τις δυσκολίες, είναι όρθια και αυτό αποτελεί καλό νέο όχι μόνο για την ίδια αλλά και για το σύνολο της ΕΕ».
Οι σχέσεις ωστόσο με τη Γαλλία θα λέγαμε ότι όχι μόνο έμειναν αναλλοίωτες, αλλά πλέον είναι πιο ισχυρές από ποτέ. Ο Εμανουέλ Μακρόν και ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχουν άλλωστε πολλές φορές επιβεβαιώσει το εξαιρετικό επίπεδο στις διμερείς σχέσεις.
«Επιβεβαιώνω ότι οι γαλλο-ελληνικές σχέσεις βρίσκονται σε ένα πολύ υψηλό επίπεδο σήμερα, γεγονός που φανερώνεται ιδιαίτερα από την προσωπική σχέση των κ.κ. Μακρόν και Μητσοτάκη. Είναι αλήθεια ότι κάναμε πολλά εδώ και τρία χρόνια προκειμένου να ισχυροποιήσουμε αυτή τη σχέση, να τη συσφίξουμε, φυσικά στον τομέα της Aμυνας και όχι μόνο. Πιστεύω ότι η στρατηγική συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών είχε μια επίδραση στο σύνολο των σχέσεων: σε επίπεδο οικονομικό, πολιτιστικό και, επίσης, γλωσσολογικό – χαίρομαι που η εκμάθηση της γαλλικής γλώσσας καταγράφει ανοδική πορεία – και ναι, οι σχέσεις είναι εξαιρετικές».
Η ενίσχυση της ασφάλειας της Ελλάδας μέσα από τη στρατηγική εταιρική συμφωνία με τη Γαλλία. Εχουμε τις φρεγάτες Belharra, έχουμε τα Rafale, ποιο είναι κατά τη γνώμη σας το επόμενο βήμα;
«Πιστεύω ότι η στρατηγική εταιρική συμφωνία είναι ένα πλαίσιο συνεργασίας. Και έχω εντυπωσιαστεί από τη στιγμή που υπογράψαμε τη συμφωνία, εδώ και πάνω από έναν χρόνο, ότι οι ανταλλαγές σε όλους τους βασικούς τομείς – τον Στρατό, το Ναυτικό, την Αεροπορία – σημείωσαν μεγάλη πρόοδο. Και άρα μέσα σε αυτό το πλαίσιο εργαζόμαστε γιατί; Πρώτον για να ενισχύσουμε, χάρη στη συνεργασία, τις ικανότητες των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, αλλά και για να έχουμε έναν γαλλικό και ελληνικό στρατό άψογα διαλειτουργικούς. Γιατί αυτό που πιστεύουμε είναι ότι η Ελλάδα – λόγω της γεωγραφικής της θέσης – καλείται να γίνει ο κύριος παράγοντας ασφάλειας και σταθερότητας στην περιοχή. Αρα είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας σε σχέση με το περιφερειακό της περιβάλλον, αλλά είναι επίσης προς το συμφέρον της Γαλλίας σε σχέση με τις διεθνείς ευθύνες της σε αυτή την περιοχή».
Σε ποιον βαθμό θα συνδράμει η Γαλλία τη χώρα μας σε περίπτωση που δεχθεί επίθεση;
«Πρόκειται για μια φιλόδοξη στρατηγική συνεργασία. Υπάρχει μια ρήτρα αμοιβαίας συνδρομής που προβλέπει πράγματι ότι η Γαλλία θα βοηθήσει την Ελλάδα εάν η εδαφική της ακεραιότητα θα βρεθεί σε κίνδυνο. Την ίδια ώρα, πιστεύω ότι πρέπει να δούμε αυτή τη στρατηγική συμφωνία ως ένα εργαλείο αποτροπής. Το γεγονός ότι η Γαλλία θα συνδράμει την Ελλάδα αποτελεί και ένα σήμα προς όλες τις χώρες που με τον έναν ή τον άλλον τρόπο θα ήθελαν να θέσουν σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδας. Συνεπώς, πιστεύω στην αξία της αποτροπής που παρέχει αυτή η στρατηγική συνεργασία».
Το Παρίσι έχει αυξήσει τη στρατιωτική του παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο. Σκέπτεστε κάποια πιο μόνιμη και διευρυμένη παρουσία στην Κύπρο;
«Αυτό που θέλω να τονίσω αρχικά είναι ότι η στρατιωτική παρουσία της Γαλλίας στην περιοχή είναι πολύ σημαντική. Μπορεί να μην είναι ευρέως γνωστό, αλλά η Ελλάδα φιλοξενεί κάθε χρόνο 40 ενδιάμεσες στάσεις του Πολεμικού Ναυτικού της Γαλλίας, κυρίως στη Σούδα στην Κρήτη, αλλά επίσης στον Πειραιά, στη Ρόδο και στην Αλεξανδρούπολη, η οποία κατέχει μια στρατηγική θέση που γίνεται πιο έντονη. Σε ό,τι αφορά την Κύπρο, η Γαλλία είναι ένας παράγοντας ασφάλειας, καθώς διαθέτουμε στην Κύπρο μόνιμα μέσα, όπως μια γαλλική φρεγάτα σε μόνιμη βάση».
Ποια είναι η θέση της Γαλλίας για την προκλητικότητα της Τουρκίας, η οποία βλέπουμε ότι έχει εκνευρίσει και τις ΗΠΑ;
«Πιστεύω ότι η Γαλλία είναι πολύ ξεκάθαρη σε αυτό το θέμα. Η Ελλάδα κατέχει κυρίαρχα δικαιώματα που της απονεμήθηκαν από την Ιστορία αλλά και από το γεγονός ότι έχει προσχωρήσει στη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας. Η κατάσταση της Ελλάδας σε νομικό επίπεδο είναι απόλυτα ξεκάθαρη. Και κυρίως, το μήνυμα που μετέφερε ο γάλλος πρόεδρος πρόσφατα είναι η ιδέα ότι η Ελλάδα είναι μια ευρωπαϊκή χώρα και άρα, εάν η κυριαρχία της Ελλάδας απειλείται από οποιονδήποτε, είναι η κυριαρχία της Ευρώπης στο σύνολό της η οποία απειλείται».
Η Τουρκία επλήγη από έναν τερατώδη σεισμό. Στις πληγείσες περιοχές οι εικόνες είναι απερίγραπτες. Θα είδατε σίγουρα τις σκηνές. Πιστεύετε ότι η κατάσταση περιπλέκει τα σχέδια του τούρκου προέδρου;Μετά από αυτή την καταστροφή ο Ερντογάν θα εγκαταλείψει την προκλητική του συμπεριφορά προς την Ελλάδα;
«Είμαι πολύ χαρούμενος που το σύνολο των ευρωπαϊκών χωρών, και όχι μόνο, έδειξαν την αλληλεγγύη τους σε σχέση με την Τουρκία και τον συριακό λαό. Αυτό δημιουργεί νέα δεδομένα. Σε αυτό το πλαίσιο και καθώς υπάρχει ένα τόσο μεγάλο κύμα αλληλεγγύης και βοήθειας προς την Τουρκία αυτή την ώρα, δεν βλέπω στις επόμενες εβδομάδες και μήνες επιστροφή σε μια επιθετική Τουρκία σε σχέση με οποιονδήποτε και κυρίως σε σχέση με την Ελλάδα. Πιστεύω ότι μπορούμε να διδαχθούμε από την παρούσα κατάσταση και θεωρώ ότι ο τούρκος πρόεδρος θα επιδείξει ευαισθησία σε όλες αυτές τις ενδείξεις αλληλεγγύης και φιλίας που είδαμε να διαδραματίζονται».
Εχετε διατελέσει πρέσβης στο Ισραήλ και γνωρίζετε σε βάθος τις προκλήσεις της περιοχής.Σας ανησυχεί η νέα ανάφλεξη της βίας στο Ισραήλ; Το 2022 υπήρξε το κατ’ εξοχήν θανατηφόρο και για τις δύο πλευρές εδώ και μία 15ετία.
«Απόλυτα, η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική. Η βία έχει επιστρέψει. Στην πραγματικότητα ποτέ δεν έπαψε να υφίσταται – αλίμονο –
σε αυτή την περιοχή του κόσμου και έχει επιστρέψει δυναμικά, σωστά το υπογραμμίζετε. Είμαι όμως πεπεισμένος ότι όσο δεν υπάρχει στιβαρή συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών, μεταξύ Ισραήλ και παλαιστινιακού λαού
– ώστε τόσο το δίκαιο του παλαιστινιακού λαού όσο και η ασφάλεια του Ισραήλ να είναι διασφαλισμένα -, δυστυχώς φοβάμαι ότι η βία θα συνεχίζεται».
Με αφορμή τον πόλεμο στην Ουκρανία, βλέπετε τη ρωσική επιθετικότητα ως απειλή σε όλη τη Δύση;
«Σε κάθε περίπτωση, αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι η επιστροφή του πολέμου στην ευρωπαϊκή ήπειρο συνοδεία φρικαλεοτήτων. Αυτό που με ενδιαφέρει στην παρούσα κατάσταση είναι η αντίδραση των Ευρωπαίων και των Δυτικών γενικότερα. Επέδειξαν απόλυτη ενότητα σε σχέση με την απάντηση που έπρεπε να δοθεί στην επιθετικότητα της Ρωσίας και πιστεύω ότι ο κ. Πούτιν δεν περίμενε αυτή την ισχυρή και ομόφωνη απάντηση των Ευρωπαίων. Και αυτό καθαυτό είναι μια επιτυχία για εμάς τους Ευρωπαίους».
Εχετε δηλώσει σε παλαιότερη συνέντευξη ότι η αγάπη σας για τη χώρα μας ξεκινά από την εφηβεία και κάποιες διακοπές που είχατε κάνει με τους γονείς σας τότε. Τι σας είχε εντυπωσιάσει εκείνη την εποχή από την Ελλάδα;
«Η ευγένεια της φιλοξενίας και η ευγένεια του κόσμου που δεν ήταν απλά μια επιφανειακή ευγένεια. Πιστεύω ότι είναι όχι μόνο αληθινή και αυθεντική, αλλά επιδεικνύεται ιδιαίτερα στους Γάλλους. Αυτό που είναι καταπληκτικό στη σχέση των δύο χωρών είναι το γεγονός ότι αυτή η σχέση αποτελεί προϊόν Ιστορίας. Είναι μια φιλία με πολύ παλιές ρίζες και είμαι πολύ χαρούμενος γιατί η Γαλλία ήταν πάντα στο πλευρό της Ελλάδας, ακόμα και τις πιο σκοτεινές ώρες της ελληνικής Ιστορίας, εδώ και δύο αιώνες. Από την εποχή που η Γαλλία διαδραμάτισε ρόλο στον πόλεμο της Ανεξαρτησίας της Ελλάδας, μέχρι την εποχή που ορισμένες προσωπικότητες της Ελλάδας βρήκαν καταφύγιο στη Γαλλία στη διάρκεια της δικτατορίας. Και επίσης δεν μπορώ να μην αναφέρω τη στάση της Γαλλίας στην απόφαση να γίνει δεκτή η Ελλάδα στην ευρωπαϊκή οικογένεια, στην ευρωζώνη και στη Ζώνη Σένγκεν. Θυμάμαι επίσης τη στήριξη της Γαλλίας στην Ελλάδα στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης, όταν ετίθετο ζήτημα για το μέλλον της χώρας στην ευρωζώνη. Συνεπώς, στις πιο δύσκολες στιγμές της Ιστορίας της Ελλάδας η Γαλλία ήταν πάντα στο πλευρό του ελληνικού λαού και των ελληνικών κυβερνήσεων με μεγάλη συνέπεια και εντιμότητα και, προσωπικά, στις διεθνείς σχέσεις πιστεύω πολύ στην εντιμότητα και στην πίστη».
Μαθαίνετε νέα ελληνικά. Πώς τα πάτε με τη νέα ελληνική γλώσσα;
«Είναι μια δύσκολη γλώσσα, την οποία ωστόσο θα συνεχίσω να μαθαίνω μέχρι την τελευταία ημέρα της παραμονής μου στην Ελλάδα. Αλλά αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι το δέσιμο που έχουν τόσο οι Γάλλοι όσο και οι Ελληνες με τη γλώσσα τους. Επίσης, ανέκαθεν πίστευα όταν ήρθα αλλά και όταν επέστρεψα εδώ, ότι αποτελεί ένδειξη σεβασμού και αφοσίωσης προς αυτόν τον λαό που με έχει υποδεχθεί να μάθω τη γλώσσα του, ακόμη κι αν είναι μια δύσκολη γλώσσα».
Αγαπημένος έλληνας ποιητής, συγγραφέας;
«Αγαπώ ιδιαίτερα – και έχω και προσωπική συμπάθεια – στον Τίτο Πατρίκιο. Για εμένα είναι ο κατ’ εξοχήν ακμαίος έλληνας ποιητής και τον γνωρίζω προσωπικά. Οργανώσαμε εδώ στην πρεσβεία μια βραδιά-αφιέρωμα σε εκείνον, κατά την οποία διάβασε ποιήματά του. Είναι ένας ποιητής αλλά και μια προσωπικότητα που σε κερδίζει. Σέβομαι και θαυμάζω το έργο του».
Αγαπημένος προορισμός στην Ελλάδα;
«Εχω δύο, αν και κάποιος πρέπει να τα δει όλα στην Ελλάδα. Είναι άλλωστε δύσκολο να επιλέξεις. Αγαπώ ιδιαίτερα τη Μάνη που βρίσκω εξαιρετική και με μια άγρια ομορφιά. Και επίσης με ενδιαφέρει πολύ η «άλλη» Ελλάδα, στον Βορρά, και συγκεκριμένα η Ηπειρος, που δεν είναι η Ελλάδα των Κυκλάδων και του Νότου αλλά μια πολύ πράσινη Ελλάδα με δάση, με νερά, χειμάρρους που είναι αξιολάτρευτη».
Η κουζίνα είναι αναπόσπαστο κομμάτι του πολιτισμού ενός λαού. Η γαλλική είναι φημισμένη για τη φινέτσα και την πλούσια γεύση της. Σας αρέσει η ελληνική; Ποιο είναι το αγαπημένο σας ελληνικό πιάτο;
«Η πρεσβεία εδώ είναι μια «μηχανή» υποδοχής. Υποδεχόμαστε πολλούς Γάλλους, Ελληνες και όχι μόνο. Εχω ζητήσει από τον σεφ της πρεσβείας να «προσεγγίσει» ξανά τις ελληνικές συνταγές και τα προϊόντα με τη γαλλική του τεχνογνωσία και τις γαλλικές του τεχνικές. Αρα αυτό που αγαπώ λόγου χάρη είναι το χταπόδι το οποίο έχει «ξαναφτιάξει» ο σεφ της γαλλικής πρεσβείας. Και επίσης, σε ό,τι αφορά τη γαστρονομία και το γούστο, θεωρώ ότι υπάρχει ένας αμοιβαίος θαυμασμός και μια αμοιβαία συνέργεια ταλέντων που μπορούμε να έχουμε».