Παιχνίδι ρόλων που δημιουργήθηκε από έναν φοιτητή Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μόσχας και χρησιμοποιήθηκε για τη διπλωματική εργασία του, το «Πέφτει η νύχτα στο Παλέρμο» (γνωστό και ως «Μαφία») αναφέρεται σε ένα Παλέρμο σκοτεινό και εν πολλοίς διεφθαρμένο, δηλαδή στο Παλέρμο των δεκαετιών του ’70 και του ’80, οπότε στην πόλη δρούσε η σικελική μαφία. Είναι βαριά η σύγχρονη ιστορία της πρωτεύουσας της Σικελίας που έγινε γνωστή για τη δράση των αδίστακτων μαφιόζων της, ως τη στιγμή που ο επί σειρά ετών δήμαρχός της, ο Λεολούκα Ορλάντο, ξεκίνησε αγώνα κατά της παραβατικότητας και του οργανωμένου εγκλήματος. Σε μεγάλο βαθμό δικό του έργο είναι το σύγχρονο Παλέρμο, το οποίο, αν και δεν έχει ξεπεράσει σε απόλυτο βαθμό τα προβλήματα του παρελθόντος, είναι μια διαρκώς αναπτυσσόμενη πόλη. Μια πόλη που τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερο προβάλλει ως σημαντικός τουριστικός προορισμός του ιταλικού Νότου. Γιατί το αξίζει!
Από τους Φοίνικες στους Νορμανδούς
Λιμάνι με μεγάλη παράδοση όχι μόνο στο εμπόριο αλλά και στον πολιτισμό και στη γαστρονομία, ιδρύθηκε αρχικά από τους Φοίνικες της Καρχηδόνας για να ονομαστεί από τους Ελληνες, που ίδρυαν τις σπουδαίες αποικίες τους στη Νότια Ιταλία και στη Σικελία, σε Πάνορμο. Στην πραγματικότητα, στην περιοχή υπάρχουν ενδείξεις για ζωή από τη Μεσολιθική περίοδο. Το σημερινό όνομά του του το έδωσαν οι Αραβες που το κατείχαν από το 831 ως το 1072. Πρωτεύουσα του Βασιλείου της Σικελίας το ανακήρυξαν οι Νορμανδοί που το κατέκτησαν με τη σειρά τους. Πολλοί πολιτισμοί πέρασαν, πράγματι, από το Παλέρμο και αυτό φαίνεται στα αξιοθέατά του και κάνει την πόλη ιδιαίτερα όμορφη και ενδιαφέρουσα. Φαίνεται στον καθεδρικό ναό που είναι αφιερωμένος στην Παρθένο Μαρία (Cattedrale di Vergine Maria Assunta) και που έχει χτιστεί ξανά και ξανά λόγω των διαφόρων λεηλασιών. Στο Palazzo dei Normanni, έδρα των βασιλέων της Σικελίας από τον 9ο αιώνα, που σήμερα φιλοξενεί την περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας. Στο Quattro Canti, μια μπαρόκ πλατεία με σχήμα οκταγωνικό που επίσημα καλείται Piazza Vigliena. Στη Santa Maria dell’Ammiraglio (La Martorana), που αρχικά λειτούργησε ως ορθόδοξος ναός και που έχει συνδέσει την ονομασία της
– dell’Ammiraglio, δηλαδή του ναυάρχου – με τον Γεώργιο Αντιοχέα, τον γεννημένο από έλληνα πατέρα (και τυνήσια μητέρα) ναύαρχο και υπουργό του Ρογήρου Β’, κόμη της Σικελίας, που έμεινε στην Ιστορία για τις κατακτήσεις του σε Αφρική και Ελλάδα. Το λαμπρό παρελθόν της πόλης φαίνεται και στο εντυπωσιακό Teatro Massimo, που θεωρείται το μεγαλύτερο λυρικό θέατρο της Ιταλίας – ως προς το μέγεθος. Η ανέγερσή του ξεκίνησε το 1875 και ολοκληρώθηκε έπειτα από 16 χρόνια! Το 1974 έκλεισε για να γίνουν εργασίες ανακαίνισης αλλά και για να ξεσπάσει ένα τεράστιο σκάνδαλo διασπάθισης του δημοσίου χρήματος. Τελικά το Teatro Massimo λειτούργησε ξανά, εντυπωσιακό και υπέρλαμπρο, το 1997 και συνεχίζει να παρουσιάζει αξιόλογες παραγωγές. Στους χώρους του γυρίστηκαν οι τελικές σκηνές της ταινίας του Φράνσις Φορντ Κόπολα «Ο Νονός ΙΙΙ» (1990). Ιδιαίτερης ομορφιάς είναι οι βοτανικοί κήποι της πόλης που ονομάζονται «L’Orto botanico di Palermo», καθώς και η πολυσύχναστη μαρίνα με τις βαρκούλες αλλά και με τα πολυτελή ιστιοπλοϊκά σκάφη και θαλαμηγούς. Ο καθεδρικός ναός του Monreale (Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO), το Palazzo Abatellis όπου στεγάζεται η Galleria Regionale della Sicilia, οι κατακόμβες των καπουτσίνων μοναχών με τις μουμιοποιημένες σορούς τους (μακάβριο και συγκλονιστικό, την ίδια στιγμή, θέαμα), το μνημειώδες σιντριβάνι της Piazza Pretoria και οι Βοτανικοί Κήποι είναι επίσης σημαντικά αξιοθέατα της περιοχής. Τοπικά προϊόντα θα βρείτε στην Αγορά του Κάπο (Mercato del Capo).
Τρεις κοντινές εκδρομές
Με την ευκαιρία, επισκεφθείτε τη γειτονική Τσεφαλού που απέχει 70 χιλιόμετρα ανατολικά. Είναι μία από τις πιο γραφικές πόλεις της Σικελίας και, επιπλέον, έχει ιδρυθεί (και αυτή) από Ελληνες. Ο καθεδρικός ναός της περιλαμβάνεται στον Κατάλογο Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Τα ψηφιδωτά, τα οποία φιλοτέχνησαν τεχνίτες που ήρθαν από την Κωνσταντινούπολη, είναι αριστοτεχνικά. Η παραλία της πόλης, με τις «πλάτες» των τριώροφων και τετραώροφων παλιών σπιτιών να βγαίνουν στη θάλασσα, εκεί ακριβώς που σκάει το κύμα, είναι από τα πολυφωτογραφημένα σημεία της πόλης. Αλλη μία ενδιαφέρουσα εκδρομή είναι ως το Τράπανι, που βρίσκεται 100 χιλιόμετρα δυτικά από το Παλέρμο. Η παλιά πόλη με τα στενά δρομάκια της είναι ιδιαίτερα γραφική, ακόμα και μέσα από την (όπως και σε πολλά ακόμα σημεία της Σικελίας) παρακμή της.
Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Λαυρεντίου που πρωτοκτίστηκε το 1421 και ανακατασκευάστηκε πολλά χρόνια μετά, η Basilica di Maria Santissima Annunziata (Madonna di Trapani), το Palazzo Cavarretta, οι αλυκές με τους ανεμόμυλους (στην περιοχή παράγεται εδώ και αιώνες αλάτι) είναι μερικά από τα αξιοθέατα. Τώρα, αν αφήσετε πίσω σας τη θάλασσα και από το Παλέρμο κατευθυνθείτε προς το κέντρο, προς την «καρδιά» της Σικελίας, έπειτα από μία ώρα δρόμο θα φτάσετε στο επίσης γραφικό Κορλεόνε. Σας θυμίζει κάτι το όνομα; Ας πούμε την οικογένεια Κορλεόνε από τον «Νονό» του Κόπολα; Δικαίως. Η πόλη έγινε διάσημη λόγω της εγκληματικής δράσης της Μαφίας, καθώς υπήρξε γενέτειρα μερικών από τα… επιφανέστερα παιδιά της. Σήμερα, μακριά από τέτοιες εντάσεις και με τους διάσημους αρχιμαφιόζους της, όπως ο Μπερνάρντο Προβεντσάνο, να είναι μακαρίτες, αποτελεί έναν όμορφο τουριστικό προορισμό με πολλά μοναστήρια και παμπάλαιες εκκλησίες.
Tip
Το Παλέρμο φέρεται να είναι η πατρίδα των παραδοσιακών γλυκών cannoli (τα οποία βεβαίως τα βρίσκουμε και σε άλλες περιοχές της Σικελίας και γενικότερα της Ιταλίας): τα πεντανόστιμα πουράκια από μπισκότο που γεμίζονται με κρέμα από ρικότα θα τα απολαύσετε σε διάφορες εκδοχές. Το ζαχαροπλαστείο με την ονομασία (τι άλλο;) «Cannoli» θεωρείται από τα καλύτερα.