Ουγκό στο Εθνικό Θέατρο

Δύο χρόνια μετά τους «Δαιμονισμένους» του Φιόντορ Ντοστογέφσκι, ο Θοδωρής Αμπαζής, αναπληρωτής καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, μεταφέρει στη σκηνή του Κοτοπούλη-Ρεξ ένα ακόμη κλασικό λογοτεχνικό έργο. «Ο άνθρωπος που γελά» του Βίκτωρος Ουγκό, ένα μυθιστόρημα που εκτυλίσσεται στο Λονδίνο στις αρχές του 18ου αιώνα, έχει εμπνεύσει άλλωστε πολλούς καλλιτέχνες, αφού έχει διασκευαστεί για τον κινηματογράφο το 1928 από τον γερμανό εξπρεσιονιστή Πολ Λένι, αλλά και το 2012 από τον Γάλλο Ζαν-Πιερ Αμερίς (με τον Ζεράρ Ντεπαρντιέ και την Εμανουέλ Σενιέ στους βασικούς ρόλους), ενώ αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το βρετανικό μιούζικαλ «The Grinning Man» («Ο Χαμογελαστός Ανθρωπος») που έκανε πρεμιέρα στο Μπρίστολ το 2016 για να μεταφερθεί με επιτυχία στο Γουέστ Εντ μία χρονιά αργότερα.

Ο Θοδωρής Αμπαζής υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη μουσική σύνθεση σε μια ποιητικής ατμόσφαιρας παράσταση – βασισμένη στο προαναφερθέν βιβλίο – που αψηφά τις συνήθεις κατηγοριοποιήσεις του μουσικού θεάτρου. Ο πολυσχιδής δημιουργός θεωρεί τον «Ανθρωπο που γελά» το πιο ακραιφνώς πολιτικό έργο του Ουγκό. «Χάρη στην ιδιοφυή γραφή του κορυφαίου γάλλου λογοτέχνη, μια ερωτική υπόθεση μας θέτει ενώπιον της ακρότητας της εξουσίας. Μας δείχνει πόσο αποκρουστικό μπορεί να είναι το «αληθινό» της πρόσωπο, όταν εκφράζεται στην πιο χυδαία και απροκάλυπτη μορφή της» αναφέρει στο σημείωμά του ο Αμπαζής. Στο πόνημά του ο γάλλος συγγραφέας καυτηριάζει, παρουσιάζοντας μια αυστηρά δομημένη, τρομακτικά ταξική κοινωνία, την αριστοκρατία της Αγγλίας και της Γαλλίας. Από τη μία ο κόσμος των εχόντων χρήμα και εξουσία. Και από την άλλη ο λαός εξαθλιωμένος, άβουλος, τρομοκρατημένος, χωρίς διάθεση ή ελπίδα αντίστασης. Οταν κάποιος από τους πληβείους – ένας νεαρός άνδρας με παραμορφωμένο πρόσωπο το οποίο στολίζει ένα μόνιμο, τεχνητό χαμόγελο – αποπειραθεί να παρουσιάσει την τραγικότητα της θέσης του και της τάξης του, τον καταρρακώνει η αναλγησία των ισχυρών. Το σύστημα συντρίβει το άτομο.