Οταν η ποίηση εκδικείται

Η χρήση ποιημάτων από την πλευρά των πολιτικών θα έπρεπε να ποινικοποιηθεί – και όχι απλώς να απαγορευθεί. Οι πολιτικοί μας κατακρεουργούν το νόημα των ποιημάτων – πραγματικά «σκοτώνουν» την ίδια την ποίηση, την εκτελούν εν ψυχρώ. Οι πιο πολλοί κάθε φορά που χρησιμοποιούν στις θεατρικές αγορεύσεις τους ένα ποίημα το ευτελίζουν – πρώτα απ’ όλα γιατί αλλοιώνουν το ίδιο το νόημα της ύπαρξής του. Η «Πόλις» του Κωνσταντίνου Καβάφη δεν γράφτηκε για να την απαγγέλλουν σε πολιτικές δευτερολογίες όσοι δανείζονται τις λέξεις άλλων γιατί έχουν στερέψει οι δικές τους, και ο «Ματρόζος» του Γεωργίου Στρατήγη δεν είναι ένα δίστιχο σαν αυτά που παλιά διάβαζες στα χαρτάκια των ημερολογίων. Τα ποιήματα διαφέρουν από τα λαϊκά τραγούδια: δεν μπορεί κάποιος να χρησιμοποιήσει ένα στιχάκι και μετά να φωνάζει και «δικό σας». Κάθε ποίημα έχει μια ολότητα – ολότητα που εμφανώς οι πολιτικοί αγνοούν χρησιμοποιώντας δανεικούς στίχους ενός μέρους του. Ποντάρουν στην άγνοια του ακροατηρίου τους, που συχνά είναι κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν.

Οι πολιτικοί εκτελούν την ποίηση εν ψυχρώ, γιατί χρησιμοποιούν τα ποιήματα σαν αποφθέγματα, σαν παροιμίες του Αισώπου, σαν αποφθέγματα μεγάλων ανδρών – άλλωστε μεγάλοι άνδρες νιώθουν και οι ίδιοι. Η σχέση τους με την πολιτική είναι ανύπαρκτη, διότι η συγκεκριμένη σχέση απαιτεί ευαισθησία, παιδεία, σεβασμό στις λέξεις κυρίως. Πώς να σεβαστούν τις λέξεις όσοι έχουν ως επάγγελμα την πληθωριστική χρήση τους; Πώς μπορούν να καταλάβουν την αληθινή υπόσταση των λέξεων που κάθε ποιητής αναζητεί δημιουργώντας κρυφά ή φανερά νοήματα όσοι τις λέξεις τις χρησιμοποιούν για να συνθέσουν ψέματα (συχνά κολοσσιαίων διαστάσεων); Και να το ‘θελαν, δεν μπορούν να το κάνουν. Η ποίηση είναι η τέχνη της χρήσης των λέξεων, ενώ η πολιτική είναι συχνά η αποδόμηση του νοήματος των λέξεων – η προδοσία των λέξεων και των νοημάτων που αυτές κουβαλάνε. Σκεφθείτε πόσο έχει αποθεώσει η καβαφική ποίηση τις λέξεις «κεριά», «ηδονή», «τείχη» και πόσο έχουν ευτελιστεί από την πολιτική λέξεις όπως «αλλαγή», «κάθαρση», «επανίδρυση», «αντιμνημονιακός αγώνας». Θυμηθείτε πόση δύναμη κρύβει το καβαφικό «Ομνύει» και πόσο πικρό χαμόγελο προκαλεί η πολιτική φράση «είναι δέσμευση». Η ποίηση στα χείλη των πολιτικών είναι κακογουστιά – «κιτς» δηλαδή, που λέγαμε κάποτε. Είναι αταίριαστη διαδικασία, αισθητικό ολίσθημα – σχεδόν εγκληματική ενέργεια. Eνα είδος βαρβαρότητας. Πόσω μάλλον όταν αυτοί που χρησιμοποιούν μερικώς και τελείως αποσπασματικά τα ποιήματα δεν γνωρίζουν και γιατί έχουν γραφτεί και ποιο είναι το νόημά τους.