Ο Μπέρναρντ Ράντολφ, ο άγγλος περιηγητής που επισκέφθηκε την τουρκοκρατούμενη Ελλάδα τον 17ο αιώνα, περιγράφει μια Μάνη που τρομάζει: «Αν κάποιο πλοίο έρχεται να αράξει στην ακτή, πολλοί παίρνουν τα όπλα τους και τρέχουν εκεί που πλησιάζει. Μερικοί φορούν ράσα και περπατούν στην παραλία με τα δισάκια τους που έχουν κρασί και ψωμί. Οι σύντροφοί τους κρύβονται. Οταν οι ξένοι βγαίνουν στην παραλία, οι ψευτοπαπάδες τούς δείχνουν με νοήματα το ψωμί και το κρασί, τα οποία υποτίθεται πως πουλάνε. Οι ξένοι παραπλανώνται, πάνε να τα δοκιμάσουν, και τότε οι κρυμμένοι Μανιάτες πέφτουν πάνω τους», για να διαπραγματευτούν στη συνέχεια την απελευθέρωσή τους, με την καταβολή λύτρων. Τρεις αιώνες μετά, ο επίσης Αγγλος Πάτρικ Λι Φέρμορ βρήκε (και ερωτεύθηκε) μια λιγότερο επιθετική αλλά και πάλι τραχιά Μάνη, όπου: «Ο ωχρός μαρμάρινος κόσμος των βράχων, τα χρυσαφιά σταροκάλαμα, τα γαϊδουράγκαθα και τ’ ασημόφαια λιόφυλλα, ανατριχιάζουν στη λάμψη του μεσημεριού, κι αισθάνεσαι τη διάθεση να δοκιμάσεις τη θερμότητα των βράχων (όπως φτύνουμε στο σίδερο του σιδερώματος για να δούμε αν καίει) προτού τολμήσεις ν’ ακουμπήσεις το χέρι σου πάνω τους ή να ξαπλώσεις στον γεμάτο ανοίγματα ίσκιο ενός λιόδεντρου. Ο κόσμος κρατά την ανάσα του, κι ο δαίμονας του μεσημεριού στήνει καρτέρι».
Αυτή η αγριάδα, του ήλιου που καίει και της πέτρας που πυρώνει, του άνυδρου τοπίου και του εκθαμβωτικού κίτρινου χρώματος, είναι τελικά το μοναδικό στοιχείο της Μάνης που δεν άλλαξε μέσα στο πέρασμα των αιώνων. Κατά τα άλλα, τα καστρόσπιτα και τα πετρόκτιστα χωριά της ρήμαξαν, οι «αιμοβόροι» κάτοικοί της εξαφανίστηκαν (ευτυχώς) μαζί με τις δύσκολες εποχές που αναγκαζόσουν να γίνεις ληστής για να επιβιώσεις, όπως εξαφανίστηκαν και τα αδύνατα, υποσιτισμένα παιδιά που ξυπόλυτα έτρεχαν στα χωράφια, και οι άνδρες και οι γυναίκες του μόχθου που όργωναν τις πέτρες στην αγωνιώδη προσπάθειά τους να ταΐσουν τις οικογένειές τους. Είναι άλλη Μάνη η σημερινή από την απομονωμένη, απρόσιτη, αφιλόξενη, σχεδόν εχθρική Μάνη που διαβάζουμε στα παλιά βιβλία. Ο τόπος όμως πάντα λάμπει, άλλοτε με τη μοναδική ομορφιά του τοπίου του, άλλοτε με τη μελαγχολική ομορφιά την παρακμής του. Λάμπει ως ένας από τους πιο ιδιαίτερους τουριστικούς προορισμούς της χώρας μας, που έτσι και τον γνωρίσεις δεν μπορεί παρά να επιστρέφεις πάλι και πάλι, για να ανακαλύπτεις κάθε φορά κάτι καινούργιο. Για να απολαμβάνεις ξανά και ξανά τα δώρα του.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.