Δεν μπορεί κανείς εύκολα να κατατάξει σε ένα και μόνο είδος έναν τραγουδιστή τόσο χαρισματικό όσο ο Χοσέ Τζέιμς, ο οποίος έρχεται για πρώτη φορά στην Αθήνα για να παρουσιάσει στις 8 Ιουλίου ένα πρόγραμμα αφιερωμένο σε τρεις σπουδαίους καλλιτέχνες: την Μπίλι Χόλιντεϊ, τον Μπιλ Γουίδερς και την Ερικα Μπαντού. O 45χρονος ερμηνευτής και τραγουδοποιός που έχει διακριθεί στο πεδίο της φωνητικής τζαζ, πέρα από το ενδιαφέρον δικό του υλικό στο οποίο μπλέκει από τη soul και το hip-hop μέχρι τη funk και το ροκ, έχει κυκλοφορήσει ολόκληρα άλμπουμ με διασκευές προκειμένου να τιμήσει τους μουσικούς ήρωες και τις μουσικές ηρωίδες του: το «Yesterday I Had the Blues: The Music of Billie Holiday» (2015), το «Lean on Me» (2018) και το εξαιρετικό, πιο πρόσφατο «On & On» (2023).
Κύριε Τζέιµς, έρχεστε στην Αθήνα µε ένα πρόγραµµα αφιερωµένο στην Μπίλι Χόλιντεϊ, τον Μπιλ Γουίδερς και την Ερικα Μπαντού. Τι ήταν αυτό που σας έκανε να θέλετε να αποτίνετε (δισκογραφικό και συναυλιακό) φόρο τιµής στους τρεις συγκεκριµένους καλλιτέχνες;
«Είναι όλοι τους πρωτοπόροι, ποιητές και φιλόσοφοι της εποχής τους. Καθένας τους διαθέτει μια σημαντική φωνή, είτε ως δημιουργός είτε ως ερμηνευτής που έσπασε φραγμούς και συνέδεσε διαφορετικά είδη μαύρης μουσικής. Και οι τρεις τους ξέρουν να επικοινωνούν στο κοινό με απίστευτα επιτυχημένο τρόπο ανθρώπινες αλήθειες και συναισθήματα».
Η Ερικα Μπαντού ζει και βασιλεύει. Eπρεπε να το λάβετε αυτό υπόψη όταν εργαζόσασταν στο άλµπουµ «On & On»;
«Λοιπόν, είμαι λίγο νεότερός της και πάντα θαύμαζα την ίδια και τους συνομηλίκους της όπως ο D’Angelo, ο Questlove και ο Ρόι Χάργκροουβ. Οπως συνέβη και με τον δίσκο μου για τον Μπιλ Γουίδερς, ζήτησα πρώτα άδεια από τους καλλιτέχνες. To «Lean On Me» με προετοίμασε ουσιαστικά για το άλμπουμ με τα τραγούδια της Μπαντού επειδή ο Γουίδερς ήταν ακόμα ζωντανός όταν το ηχογραφήσαμε. Με βοήθησε να το προσεγγίσω με τον μόνο τρόπο που θα είχε σημασία – κατά τη γνώμη μου -, ως ερμηνευτής. Χωρίς εγωισμό».
Με ποιους τρόπους έχει αλλάξει η προσέγγισή σας στο τραγούδι και την τραγουδοποιία καθώς γίνεστε πιο ώριµος;
«Ας ελπίσουμε ότι και τα δύο βελτιώνονται. Νομίζω ότι πια δεν σπαταλώ λέξεις ή νότες με τρόπους που μπορεί να το έκανα στο παρελθόν. Ξέρω ποιος είμαι και γνωρίζω γιατί βρίσκομαι σε αυτόν τον πλανήτη. Εχω γίνει πιο σίγουρος και ευγνώμων με το πέρασμα των χρόνων. Νομίζω ότι γενικώς εμπιστεύομαι περισσότερο την ίδια τη διαδικασία, από το demo και την αρχική ιδέα μέχρι το τελικό άλμπουμ και την παγκόσμια περιοδεία».
Υπάρχει µια πρόσφατη εξέλιξη στη µουσική που βρίσκετε πραγµατικά συναρπαστική;
«Την τεχνητή νοημοσύνη. Σε κάποιο επίπεδο όλα είναι δημιουργικότητα, ακόμα κι αν μιλάμε για τον απόηχο της δημιουργικότητας. Είμαι περίεργος να δω πώς θα επηρεάσει πραγματικά την κοινωνία, όπως συνέβη και με το Διαδίκτυο, χρόνια αφότου ο ενθουσιασμός και η φασαρία σβήσουν».
Υπάρχει κάποιος νέος καλλιτέχνης που µπορεί να σας ενδιαφέρει να διασκευάσετε τα τραγούδια του στο µέλλον;
«Νομίζω ότι χρειάζεται πολύς χρόνος για να γράψεις υπέροχα τραγούδια και άνθρωποι όπως ο Στίβι Γουόντερ ή η Τζόνι Μίτσελ έδειξαν από πολύ νωρίς το ταλέντο τους. Ετσι, όταν εμφανίστηκε το «Innervisions», ο Στίβι ήταν ένας πολύ έμπειρος τραγουδοποιός και ερμηνευτής. Υπάρχουν σίγουρα μερικοί απίστευτοι καλλιτέχνες εκεί έξω τώρα, όπως η Rosalía και η Ολίβια Ροντρίγκο».
Ποιες άλλες φυσιογνωµίες της τέχνης δεν έχετε τιµήσει ακόµα µε τον τρόπο που θα τους άξιζε;
«Τον Beck, τον Basquiat, τον Γκιλ Σκοτ Χέρον, τον Μαλίκ Σιντιμπέ, τον Τζον και την Αλις Κολτρέιν».
Διάβασα ότι γράφετε ένα βιβλίο αυτή τη στιγµή για το τραγούδι στην τζαζ µουσική. Πείτε µας λίγα πράγµατα για αυτό το πραγµατικά ενδιαφέρον έργο.
«Είναι ένα βιβλίο σε τρία μέρη. Το πρώτο είναι η μουσική μου αυτοβιογραφία από το 1978 έως το 2019. Το δεύτερο είναι η προσωπική μου φιλοσοφία, εκπαίδευση, εμπειρία και οπτική για το τραγούδι της τζαζ. Η τρίτη είναι συνεντεύξεις κατ’ ιδίαν με τραγουδιστές όπως η Σεσίλ Μακ Λόριν Σάλβαντ, ο Αντι Μπέι, η Σαμάρα Τζόι και η Νταϊάν Ριβς. Είμαι πολύ ενθουσιασμένος με αυτό το εγχείρημα».
Θα µπορούσατε επίσης να συστήσετε στους αναγνώστες µας τους µουσικούς που θα παίξουν µαζί σας στο Ηρώδειο επειδή είναι πραγµατικά υπέροχοι;
«Φυσικά! Θα φέρω μια all-star τριάδα. Ο BigYuki είναι ένας ιάπωνας πιανίστας, από τους καλύτερους και πιο δημιουργικούς στον κόσμο. Το υπόβαθρό του είναι κλασική και τζαζ, αλλά έχει επίσης συνεργαστεί με τους A Tribe Called Quest και τον Anderson .Paak. Ο Ιβ Φερνάντεζ είναι από το Λονδίνο και έχει παίξει με τη Λόρα Μβούλα, τη Λιάν Λα Χάβας και τους Oh Wonder. Είναι φανταστικός. Και τέλος ο Jharis Yokley είναι η νεότερη ανακάλυψή μου στα ντραμς. Είναι ένας από τους καλύτερους που υπάρχουν και ίσως ο μόνος ντράμερ εκτός από τον Κρις Ντέιβ που μπορεί να παίξει εξαιρετικά καλά σε όλα τα στυλ: τζαζ, χιπ-χοπ, ροκ, ποπ, R&B. Πρόκειται για τεράστιο ταλέντο».
Τι γνωρίζετε για την Ελλάδα; Είστε καθόλου εξοικειωµένος µε την ελληνική µουσική;
«Λατρεύω την ελληνική μυθολογία και το ελληνικό φαγητό! Λατρεύω φυσικά τη Μαρία Κάλλας, που είναι μία από τις μεγαλύτερες τραγουδίστριες όλων των εποχών. Και λατρεύω τη Νάνα Μούσχουρη – ειδικά το άλμπουμ της με τον Κουίνσι Τζόουνς».
