Ο Γιαν Φαμπρ συντροφιά με τον Καραβάτζιο

Στο δαιδαλώδες κέντρο της Νάπολι ο ήλιος δεν τρυπώνει με ευκολία, όμως κάθε μικρό άνοιγμα κρύβει από μία έκπληξη που αποκαλύπτει πολλά για την αθέατη ζωή της πόλης, πάντα σε έντονo chiaroscuro. Οπως στον ναό του Pio Monte della Misericordia, τον οποίο μπορείς άνετα να προσπεράσεις δίχως τίποτα να υπαινίσσεται ότι εντός του βρίσκεται ο αριστουργηματικός πίνακας «Οι επτά πράξεις του ελέους» (1607) του Μικελάντζελο Μερίζι, γνωστού και ως Καραβάτζιο (1571-1610). Πάνω από την Αγία Τράπεζα της μικρής εκκλησίας των αρχών του 17oυ αιώνα εικονίζονται οι τρόποι με τους οποίους μπορεί κανείς να δείξει τη συμπόνια του, με τον ανυπέρβλητο τενεμπρισμό του αξεπέραστου ζωγράφου. Να δώσει νερό στους διψασμένους, να δώσει τροφή στους πεινασμένους, να προσφέρει στέγη στους αστέγους, να ντύσει τους γυμνούς, να ενταφιάσει τους νεκρούς, να προσφέρει παρηγοριά στους φυλακισμένους και στους αρρώστους. Οσοι το εντοπίζουν από εδώ και πέρα, εκτός από τον ύψους τεσσάρων μέτρων πίνακα, θα αντικρίζουν και το έργο ενός πολύ γνωστού σε εμάς καλλιτέχνη – για όλους τους σωστούς αλλά και για όλους τους λάθος λόγους. Τέσσερα γλυπτά του Γιαν Φαμπρ έχουν εγκατασταθεί μόνιμα σε κόγχες αυτού του ναού και θα κρατούν συντροφιά στον πίνακα του Καραβάτζιο αλλά και σε εκείνους των Τζιορντάνο Μπρούνο ή του Φραντσέσκο ντε Μούρα και άλλων σπουδαίων ζωγράφων που λείαναν το έδαφος και διαμόρφωσαν την εποχή του μπαρόκ.

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό, αλλά τελικά δεν είναι η πρώτη φορά που δείχνει δουλειά του στον συγκεκριμένο χώρο ο Φαμπρ, καθώς μέχρι τα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου τον ιερό χώρο κοσμούσε ο γνωστός «Ανθρωπος που κρατά τον σταυρό», το γλυπτό ομοίωμα του σταθερά εγωκεντρικού καλλιτέχνη με ένα γιγαντιαίο σύμβολο του χριστιανισμού να ισορροπεί στην παλάμη του. Hταν μέρος της έκθεσης «Red Gold» η οποία παρουσιαζόταν στο Museo di Capodimonte της Νάπολι και μάλιστα παράλληλα κάποια στιγμή με την έκθεση «Caravaggio Napoli», αφιερωμένη – σε ποιον άλλον; – στον Μικελάντζελο Μερίζι. Τόση ήταν η επιτυχία της παρουσίας των έργων του Φαμπρ (ενώ θα έκλεινε η έκθεσή του όταν θα άνοιγε εκείνη του Καραβάτζιο, οι διοργανωτές αποφάσισαν να της δώσουν παράταση) ώστε να κριθεί επιπλέον ότι πρέπει να αφήσει το μόνιμο αποτύπωμά του στην πόλη του ιταλικού Νότου. Οπως δηλαδή έκανε κάποτε ο φυγάς Καραβάτζιο, ο οποίος είχε εγκαταλείψει κυνηγημένος και μεταμφιεσμένος τη Ρώμη καθότι κατηγορούμενος για δολοφονία.