Τα τελευταία χρόνια μοιράζει τον χρόνο της μεταξύ Ηνωμένου Βασιλείου και Ελλάδας. Με προπτυχιακές σπουδές στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών και μεταπτυχιακό στο Royal College of Art του Λονδίνου με αντικείμενο το service design, η 28χρονη Ναταλία Κρίτσαλη δραστηριοποιείται σήμερα στο πεδίο του σχεδιασμού καινοτόμων ψηφιακών υπηρεσιών, κυρίως στον χώρο της υγείας και της βιοτεχνολογίας. Πρόσφατα είδε το όνομά της να συμπεριλαμβάνεται στην περίφημη λίστα του αμερικανικού περιοδικού «Forbes» με τίτλο «30 Under 30» για την Ευρώπη, στο πεδίο του κοινωνικού αντίκτυπου. Η ίδια είναι η ιδρύτρια της πλατφόρμας Bloode (bloode.org). Πρόκειται για μία μη κερδοσκοπική πρωτοβουλία με σκοπό την κάλυψη των αναγκών για αίμα στην Ελλάδα, τόσο βραχυπρόθεσμα όσο και μακροπρόθεσμα, με όραμα τη δημιουργία μιας κοινότητας τακτικών εθελοντών αιμοδοτών ώστε να φτάσουμε τον στόχο της 100% εθελοντικής αιμοδοσίας, όπως ορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.
«Το Bloode γεννήθηκε το 2012 όταν η γιαγιά μιας φίλης μου στο Λύκειο χρειαζόταν αίμα και η οικογένειά της είχε ταλαιπωρηθεί αρκετά ώστε να βρει αιμοδότες» αναφέρει η Ναταλία Κρίτσαλη μιλώντας στο ΒΗΜΑgazino. «Μέσα από αρκετές συζητήσεις στα διαλείμματα του σχολείου μας, συλλάβαμε την ιδέα της δημιουργίας ενός ψηφιακού συστήματος ώστε κανείς να μη χρειάζεται να περάσει την ψυχική ταλαιπωρία και το άγχος τού να βρει αιμοδότες για να παραμείνει στη ζωή ένας δικός του άνθρωπος» εξηγεί.
Οπως αναφέρει, στην πραγματικότητα χρειάστηκαν 2-3 χρόνια ώστε να καταφέρουν τελικά να δώσουν μορφή στο όνειρό τους. «Ξεκινήσαμε κάπως ρομαντικά πιστεύοντας ότι μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο της αιμοδοσίας. Βέβαια, σύντομα βρήκαμε μπροστά μας πολλά εμπόδια: από την έλλειψη πόρων και εμπειρίας μέχρι τη δυσπιστία και αντίσταση στην αλλαγή, κυρίως των νοσοκομείων που προσπαθούσαμε να πείσουμε ότι μία τεχνολογική λύση μπορούσε να έχει μεγάλο αντίκτυπο. Σιγά-σιγά, όμως, πραγματοποιώντας αρκετές αιμοδοσίες, υλοποιώντας την πλατφόρμα σύνδεσης εθελοντών με ασθενείς, αλλά κυρίως μέσω πολλαπλών δράσεων ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του πληθυσμού, όχι μόνο καταφέραμε να δημιουργήσουμε το Bloode όπως είναι σήμερα, αλλά κυρίως να επηρεάσουμε και να εμπνεύσουμε αρκετούς ανθρώπους, αλλά και δημόσιους φορείς να υιοθετήσουν την αλλαγή που θέλαμε να δούμε στην αιμοδοσία! Aπό το 2014, λοιπόν, που συστάθηκε και επίσημα το Bloode, ως μη κερδοσκοπικός οργανισμός, έχουμε τρεις κύριες δραστηριότητες: την κάλυψη των καθημερινών αναγκών για αίμα μέσω της εθελοντικής αιμοδοσίας, τη σωστή ενημέρωση, εκπαίδευση και ευαισθητοποίηση του πληθυσμού μέσα από καμπάνιες και εκπαιδευτικά προγράμματα, αλλά και την αντιμετώπιση κρίσεων με συνδρομή προς το δημόσιο σύστημα υγείας».
Κυρία Κρίτσαλη, ποιες είναι αυτή τη στιγµή οι ανάγκες για αίµα στην Ελλάδα;
«Κάθε χρόνο στην Ελλάδα χρειαζόμαστε περίπου 550.000-600.000 μονάδες αίματος, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας. Αυτές οι μονάδες μεταφράζονται σε ανάγκες ανθρώπων για αίμα οι οποίοι μπορεί να είναι ενήλικοι και παιδιά που πάσχουν από καρκίνο, άνθρωποι που χρειάζεται να χειρουργηθούν, τραυματίες τροχαίων αλλά και άλλες κατηγορίες ασθενών. Ενα σημαντικό μέρος ακόμη των ετήσιων αναγκών μας για αίμα είναι οι πάσχοντες από μεσογειακή αναιμία, οι οποίοι χρειάζονται μετάγγιση αίματος κάθε 10-15 ημέρες».
Η έλλειψη αίµατος αποτελεί ένα σηµαντικό, χρόνιο κοινωνικό πρόβληµα για την Ελλάδα. Γιατί πιστεύετε ότι οι Ελληνες διστάζουν να γίνουν αιµοδότες;
«Οι Ελληνες δεν διστάζουν να γίνουν αιμοδότες. Οι Ελληνες είναι αιμοδότες και μάλιστα κατά κεφαλήν βρισκόμαστε σε μία από τις υψηλότερες θέσεις στην Ευρώπη. Αυτό που διστάζουν να γίνουν οι Ελληνες είναι τακτικοί εθελοντές αιμοδότες. Οπως υπογράμμισε πρόσφατα ο πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας, Παναγιώτης Κατσίβελας, κατά μέσο όρο ένας αιμοδότης στην Ελλάδα έχει δώσει αίμα 1,3 φορές, πρακτικά δηλαδή μία φορά! Αυτό σημαίνει ότι σε μια ώρα ανάγκης, σε ένα τηλεφώνημα κάποιου φίλου ή συγγενούς, ανταποκρίθηκε δίνοντας αίμα, μία φορά, όμως, χωρίς να δώσει δεύτερη. Το πρόβλημα λοιπόν στην Ελλάδα ξεκινά επειδή το σύστημα αιμοδοσίας βασίζεται στους αιμοδότες αντικατάστασης και όχι στους εθελοντές αιμοδότες. Εχει δημιουργηθεί ένας μύθος δηλαδή ότι ανάγκη υπάρχει μόνο όταν χτυπάει το τηλέφωνό μας ή όταν γίνεται κάποιο μεγάλο δυστύχημα και όχι καθημερινά. Στην πραγματικότητα, ζούμε μία κρίση κάθε ημέρα, καθώς μόλις το 65% των αναγκών μας για αίμα καλύπτεται από εθελοντές αιμοδότες».
Τι πρωτοβουλίες και παρεµβάσεις θα προτείνατε λοιπόν στην Πολιτεία ώστε να αυξηθεί η εθελοντική αιµοδοσία;
«Η βασική παρέμβαση που χρειάζεται για να αυξηθεί η εθελοντική αιμοδοσία είναι η σωστή ενημέρωση και εκπαίδευση του πληθυσμού, η αλλαγή δηλαδή από μία σχέση ανάγκης και ανταλλαγής στη δημιουργία μιας κουλτούρας εθελοντισμού και προσφοράς. Ετσι θα αποκτήσει η χώρα τακτικούς εθελοντές αιμοδότες και θα μπορεί να ικανοποιήσει αυτόνομα τις ανάγκες για αίμα. Σαφέστατα υπάρχουν αρκετοί παράγοντες που οδηγούν σε αυτό και μπορούν να αλλάξουν, όπως η διευκόλυνση των αιμοδοτών με διευρυμένα ωράρια αιμοδοσίας, η δημιουργία κέντρων αιμοδοσίας εκτός νοσοκομείων για μεγαλύτερη άνεση και ασφάλεια, καθώς και η κεντρική διαχείριση του αίματος. Το θετικό είναι ότι σταδιακά βλέπουμε βήματα προς αυτή την κατεύθυνση από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς».
Πρόσφατα άλλαξε το έντυπο του Εθνικού Κέντρου Αιµοδοσίας που περιελάµβανε την πρόβλεψη ότι δεν µπορεί να γίνει εθελοντής αιµοδότης όποιος είχε συνάψει έστω και µία οµοφυλοφιλική σχέση από το 1977. Γιατί θεωρείτε ότι κάτι τόσο αναχρονιστικό παρέµεινε σε ισχύ τόσο καιρό;
«Πρόκειται για ένα κριτήριο αποκλεισμού αιμοδοτών που δεν υπήρχε μόνο στην Ελλάδα, αλλά παγκοσμίως. Μάλιστα η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες που πραγματοποίησε αυτή την αλλαγή. Το γιατί δεν έχει γίνει νωρίτερα, παγκοσμίως, είναι κάτι για το οποίο και εμείς αναρωτιόμαστε! Το βασικό στην αιμοδοσία είναι ο αιμοδότης να δίνει συνειδητά αίμα γνωρίζοντας ότι είναι υγιής και άρα η πιθανότητα μετάδοσης νοσημάτων μέσω του αίματος να είναι πολύ μικρή. Η υγεία δεν συνδέεται με τις σεξουαλικές προτιμήσεις του ατόμου, αλλά με την ασφαλή σεξουαλική ζωή».
Το Βloode ξεκίνησε πριν από εννέα χρόνια. Εχει υπάρξει βελτίωση ως προς την αύξηση του αριθµού των εθελοντών αιµοδοτών;
«Η αίσθησή μας είναι πως ναι, ωστόσο ένα από τα προβλήματα γύρω από την αιμοδοσία στην Ελλάδα είναι ότι δεν δημοσιεύονται τακτικά στοιχεία. Το 2012 που συλλάβαμε για πρώτη φορά την ιδέα του Bloode, η εκτίμηση ήταν ότι περίπου το μισό των αναγκών μας ικανοποιούνται από εθελοντές αιμοδότες. Σήμερα αυτό το ποσοστό εκτιμάται ότι έχει φτάσει στο 65%. Αυτό που βλέπουμε εμείς από την αλληλεπίδρασή μας με νέους εθελοντές αιμοδότες είναι ότι υπάρχει η διάθεση για προσφορά όταν υπάρχει σωστή ενημέρωση και όταν οι αιμοδότες νιώθουν πως η πράξη τους αναγνωρίζεται. Ο αριθμός των αιμοδοτών μπορεί και πρέπει να αυξηθεί, δημιουργώντας ένα περιβάλλον αιμοδοσίας που ο κόσμος θα θέλει και θα νιώθει την αναγκαιότητα να αιμοδοτεί συχνά».
Ποια είναι η οµάδα που «τρέχει» το project του Bloode σήµερα;
«Στο Bloode έχουμε καταλήξει σε ένα υβριδικό μοντέλο που παντρεύει εθελοντές και μόνιμο προσωπικό. Το μεγαλύτερο μέρος της ομάδας συνδράμει στον σκοπό εθελοντικά αλλά πάντα υπάρχει ένα σταθερό μέρος της ομάδας για να εξασφαλίσουμε τη σωστή και αποδοτική λειτουργία του οργανισμού. Την εθελοντική ομάδα και δράση του Bloode συντονίζει η Ιφιγένεια Μπαλαούρα, ένα νέο κορίτσι γεμάτο πάθος και φιλότιμο που ανέκαθεν καταπιανόταν με ό,τι είχε θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Σε μεγάλο βαθμό η δραστηριότητα του Bloode υποστηρίζεται από το Διοικητικό Συμβούλιο που απαρτίζεται από έμπειρους και καταξιωμένους ανθρώπους καθώς και από τα ιδρυτικά του μέλη. Τόσο εγώ όσο και η υπόλοιπη ιδρυτική ομάδα είχαμε εξ αρχής αποφασίσει ότι για εμάς το Bloode θα είναι πάντα η εθελοντική προσφορά μας προς την κοινωνία και, όπου και αν η καριέρα μας μάς οδηγήσει, θα φυλάμε τον χρόνο και την όρεξη για να συνδράμουμε στην επίτευξη του στόχου της 100% εθελοντικής αιμοδοσίας!».
Αν κάνετε έναν µικρό απολογισµό των δράσεών σας, για ποιες είστε πιο περήφανη;
«Μέσα από τις αιμοδοσίες μας και τις καμπάνιες ευαισθητοποίησης των πολιτών που πραγματοποιήσαμε σε ό,τι αφορά την αιμοδοσία έχουμε κατορθώσει να βοηθήσουμε δεκάδες χιλιάδες ασθενείς. Αυτό όμως για το οποίο νιώθω πιο περήφανη είναι ότι σχεδόν 3 στους 4 αιμοδότες που συνομίλησαν, ενημερώθηκαν και αιμοδότησαν μέσα από δράσεις του Bloode έδωσαν αίμα για πρώτη φορά και ένας στους δύο ήρθε ξανά σε αιμοδοσία μας».
Πρόσφατα συµπεριληφθήκατε στη λίστα του Forbes «30 Under 30» στην Ευρώπη για την κοινωνική σας δράση.
«Ναι, είναι πολύ όμορφο να αναγνωρίζεται η κοινωνική δράση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Διαβάζοντας τη λίστα μόνο χαρά μπορείς να νιώσεις όταν ο οργανισμός που οραματίστηκες ως μαθήτρια βρίσκεται ανάμεσα σε δράσεις και ανθρώπους όπως η Deqa Abukar, μία γυναίκα πρόσφυγας από τη Σομαλία που κατόρθωσε να δημιουργήσει ένα fund για επιχειρηματίες που υποεκπροσωπούνται. Τον Pamir Ehsas που έχει σκοπό της ζωής του να δημιουργήσει ίσες ευκαιρίες για παιδιά στο Αφγανιστάν μέσω της πρόσβασης στην εκπαίδευση και την Eloa Guillotin που σχεδίασε ένα αεροσκάφος με μηδενικές εκπομπές υδρογόνου».
Κάνετε mentoring σε startups και οργανισµούς που έχουν ιδρυθεί από γυναίκες. Ποιες είναι οι µεγαλύτερες δυσκολίες που βιώνει µια γυναίκα στον κόσµο του επιχειρείν;
«Οι γυναίκες επιχειρηματίες παγκοσμίως υποχρηματοδοτούνται και δεν υποστηρίζονται επαρκώς. Πρόσφατα διάβασα σε δημοσίευμα του «Harvard Business Review» ότι μόλις το 2,3% των επενδύσεων σε startups αφορούν εταιρείες που ιδρύθηκαν από γυναίκες. Αυτό αποτελεί ένα σύνθετο πρόβλημα για την ανισότητα των φύλων, αλλά για εμένα μία σημαντική πτυχή του είναι η ανάγκη για την ενδυνάμωση και προβολή περισσότερων γυναικών που επιχειρούν, που πετυχαίνουν σε όποιον κλάδο έχουν επιλέξει να δραστηριοποιηθούν και τη δημιουργία role models που μπορούν να εμπνεύσουν κορίτσια να διαλέξουν μια πορεία και μια καριέρα που τα στατιστικά δείχνουν πως ακόμα και σήμερα είναι «πιο σωστή για έναν άνδρα». Αυτός είναι ο λόγος που έχω επιλέξει στον ελεύθερο χρόνο μου να υποστηρίζω άλλες γυναίκες που επιχειρούν, και από τη δική μου εμπειρία και εξειδίκευση να συμβάλλω στη δημιουργία ενός υγιούς και ισότιμου επιχειρηματικού τοπίου».
