Η Νάξος σε συνεπαίρνει με την πρώτη ματιά. Ισως γιατί δεν χρειάζεται πολλά για να σε κατακτήσει, καθώς στην είσοδο του λιμανιού σε υποδέχεται η επιβλητική Πορτάρα. Ορθώνεται επάνω στη νησίδα Παλάτια, η οποία έχει συνδεθεί με τη λατρεία της Αριάδνης και του Διονύσου – άλλωστε ο μύθος θέλει τη συνάντησή τους στην ακρογιαλιά της. Η Πορτάρα αποτελεί το σήμα κατατεθέν του νησιού. Ουσιαστικά πρόκειται για τη μαρμάρινη πύλη του εκατόμπεδου ιωνικού ναού του Απόλλωνα ύψους 6 μέτρων που άρχισε να θεμελιώνει ο τύραννος του νησιού Λύγδαμις τον 6ο αι. π.Χ. Φιλοδοξία του ήταν ο ναός, ο οποίος έμεινε τελικά ημιτελής, να ανταγωνιστεί παρόμοια κτίσματα της εποχής, όπως το Ολυμπιείο της Αθήνας και το Ηραίο της Σάμου. Τελικά μόνο η Πορτάρα κατάφερε να μείνει ουσιαστικά αλώβητη μέσα στους αιώνες, γιατί στον χώρο του αρχαίου ναού χτίστηκε αργότερα χριστιανική εκκλησία, ενώ το οικοδομικό υλικό του χρησιμοποιήθηκε από τους Ενετούς για την κατασκευή του κάστρου της Νάξου.
Και ύστερα έρχεται η ομορφιά της Χώρας της Νάξου, όταν περιδιαβαίνεις τα σοκάκια της παλιάς αγοράς, του Μπούργου και φυσικά του Κάστρου της. Κατασκευάστηκε από τον Ενετό Μάρκο Σανούδο, ο οποίος μαζί με τους συντρόφους του κατέλαβε δεκαεπτά νησιά του Αιγαίου, ανακηρύχθηκε δούκας και όρισε ως έδρα του δουκάτου του τη Νάξο. Ο μεσαιωνικός οικισμός του κάστρου που δημιούργησε δεν ήταν μόνο τόπος κατοικίας αλλά και διοικητικό, εκπαιδευτικό και θρησκευτικό κέντρο των ενετών κατακτητών. Περιμετρικά του χτίστηκαν δώδεκα μεγάλοι πύργοι, εκ των οποίων σήμερα σώζεται μόνο ένας, ο κυκλικός πύργος των Κρίσπη που μετονομάστηκε σε πύργο του Γλέζου και λειτουργεί ως Βυζαντινό Μουσείο.
Φωτ.: Shutterstock
Τα χωριά της ενδοχώρας
Στο εσωτερικό του νησιού υπάρχουν πολλά παραδοσιακά χωριά. Δύο από τα πιο όμορφα είναι η Απείρανθος και η Κόρωνος, κέντρα της εξαγωγής της ναξιώτικης σμύριδας τον 20ό αιώνα (ή σμυρίγλι, όπως την αποκαλούν στην τοπική διάλεκτο). Πρόκειται για το πέτρωμα που απαντάται στο νησί στις πλαγιές του όρους Αμόμαξη. Γνωστή ήδη από την αρχαιότητα, είναι ένα ορυκτό που χρησιμοποιείται ως αποξεστικό και λειαντικό, για μέταλλα, γυαλί, ξύλα ή πετρώματα, αλλά και ως αντιολισθητικό σε δάπεδα και δρόμους.
Η Κόρωνος αποτελεί έναν από τους παλαιότερους ορεινούς οικισμούς της βόρειας Νάξου, καθώς εμφανίζεται σε έγγραφες πηγές περίπου από το 1200 και ήταν ένας από τους 56 τόπους στους οποίους χώρισε τη Νάξο ο Μάρκος Σανούδος. Σήμερα είναι ένα από τα πιο γραφικά χωριά του νησιού, με αξιόλογη τουριστική ανάπτυξη και περιλαμβάνει καφενεία, ταβέρνες, ενοικιαζόμενα διαμερίσματα, εμπορικά καταστήματα, εργαστήρια παραδοσιακών προϊόντων, ενώ γύρω από την Κόρωνο μπορείτε να επισκεφθείτε τον οικισμό Αργοκοίλι, που είναι ονομαστός για το μοναστήρι της Παναγίας Αργοκοιλιώτισσας.
Και φυσικά η ξακουστή Απείρανθος, το χωριό του Μανώλη Γλέζου. Ενετικοί πύργοι, όμορφα, παλιά διώροφα σπίτια, μαρμάρινα πλακόστρωτα σοκάκια με καμάρες από πάνω τους, γραφικές πλατείες και πολλά μουσεία συνθέτουν ένα γοητευτικό μωσαϊκό. Στην είσοδο του χωριού διακρίνεται ο εντυπωσιακός Πύργος Ζευγώλη (17ος αιώνας), χτισμένος πάνω σε βράχο. Είναι η αφετηρία για μια περιήγηση στα μαρμάρινα σοκάκια, προτού καταλήξετε στην πλατεία με τα café. Ακόμη η εκκλησία της Παναγίας της Απεραθίτισσας, χτισμένη τον 18ο αιώνα, έχει επιβλητική παρουσία στον κεντρικό δρόμο.
Αρχαιότητα και Βυζάντιο
Φυσικά δεν μπορείτε να φύγετε από το νησί χωρίς να επισκεφθείτε τους διάσημους Κούρους στις Μέλανες και στον Απόλλωνα, τα τεράστια αυτά λαξευμένα αγάλματα που δεν πρόλαβαν να πάρουν την κανονική τους μορφή και σήμερα κείτονται στην ενδοχώρα της Νάξου, αλλά και τον αρχαίο ναό της Δήμητρας στην περιοχή Γύρουλας, νότια του χωριού Σαγκρί, ο οποίος χρονολογείται μεταξύ 530 και 520 π.Χ. Ετσι κι αλλιώς το Σαγκρί αποτελεί από τα πιο σημαντικά αξιοθέατα της Νάξου λόγω των γραφικών ανεμόμυλων, των βυζαντινών εκκλησιών και των πύργων που βρίσκονται πέριξ της περιοχής, όπως ο πύργος του Παλαιολόγου, αλλά και ο Πύργος Μπαζαίου που φιλοξενεί πλέον πολιτιστικές δραστηριότητες. Πρέπει να σημειωθεί ότι περισσότεροι από 100 τοιχογραφημένοι βυζαντινοί ναοί βρίσκονται στις εξοχές του νησιού, δημιουργώντας ένα συναρπαστικό ταξίδι στην Ιστορία. Δεν αποκαλείται τυχαία η Νάξος «ο Μυστράς του Αιγαίου».
Φωτ.: Shutterstock
Για άλλη παραλία
Εάν για κάτι ακόμη φημίζεται η Νάξος, πέρα από το εκπληκτικό φαγητό της (γευστικές πατάτες και τυροκομικά προϊόντα επί το πλείστον), είναι οι υπέροχες παραλίες, καθώς εξαιτίας του μεγέθους της προσφέρει πολλές και διαφορετικές επιλογές. Εχουμε και λέμε λοιπόν: ο Αγιος Προκόπιος, σε απόσταση 5 χλμ. από τη Χώρα, φημίζεται για τις τιμητικές διακρίσεις που έχει λάβει, ενώ σε μικρή απόσταση βρίσκεται και η Αγία Αννα, μία εξίσου κοσμοπολίτικη ακτή. Γειτονική και η παραλία της Πλάκας όπως και η Μικρή Βίγλα, η οποία αποτελεί παράδεισο για αθλητές του windsurfing και ειδικά του kite surfing, όπως και αντίστοιχα ο Αγιος Γεώργιος, αυτή η δημοφιλής παραλία δίπλα στη Χώρα, που η νότια πλευρά της προσφέρεται για σερφ. Αξίζει φυσικά μία επίσκεψη στην Αγιασσό με τη μεγάλη αμμουδιά με τα ρηχά διαυγή νερά, στο Αλυκό, την ακτή με την άγρια φυσική ομορφιά, στη Γλυφάδα, στο Καστράκι, αλλά και στον Πάνορμο (ή Πάνερμος), ο οποίος είναι η πιο απομακρυσμένη παραλία από τη Χώρα (απέχει 54 χλμ.). Στο πρόγραμμα να βάλετε και την Ψιλή Αμμο με τη μεγάλη αμμουδιά που απλώνεται μπροστά από ένα δάσος κέδρων (μπορείτε να τη συνδυάσετε ωραιότατα με στάση για φαγητό στην Απείρανθο), όπως και τη βοτσαλωτή παραλία του Λιώνα. Oρεξη μόνο να έχετε για βουτιές και εξερεύνηση και οι επιλογές δεν τελειώνουν!
