Εκεί που τελειώνει το δάσος και αρχίζει να δημιουργείται ένα μεγάλο ξέφωτο, κάτω από τα δέντρα, μπροστά στον ποταμό Khwai, παρατεταγμένα το ένα δίπλα στο άλλο, τα ξύλινα μπάνγκαλοου του Sable Alley μοιάζουν με μικρές κιβωτούς πολυτέλειας μέσα σε ένα άγριο τοπίο. Γύρω εκτάσεις με χαμηλή κυρίως βλάστηση, στις οποίες ζουν λιοντάρια, ύαινες, ελέφαντες και πολλά άλλα ζώα από αυτά που εμείς βλέπουμε στα ντοκιμαντέρ. Στο εσωτερικό των σπιτιών, τα πιο αριστοκρατικά έπιπλα: οι καναπέδες με τα αφράτα μαξιλάρια, τα king size κρεβάτια με τις λευκές κουνουπιέρες να κρέμονται από το ταβάνι, τα ντιζαϊνάτα ντους, οι κατασκευασμένες από σκουρόχρωμο και βαρύ ξύλο τραπεζαρίες πάνω στις οποίες έχουν σερβιριστεί φρεσκομαγειρεμένα μυρωδάτα φαγητά με μπαχαρικά που πρώτη φορά στη ζωή μας δοκιμάζουμε…Θα μπορούσαμε και εμείς να περάσουμε ένα βράδυ εκεί, σε μια «καλύβα» κατασκευασμένη από τα πιο ακριβά υλικά, για να ζήσουμε την εμπειρία της μυθιστορηματικής ησυχίας της ζούγκλας – αυτή την ησυχία που μπορεί να γίνει ακόμα και ανησυχητική για τους κατοίκους των πόλεων όταν μέσα στο σκοτάδι ακουστούν οι φωνές των νυχτόβιων κυνηγών. Μοναδική προϋπόθεση να πληρώσουμε 3.100 ευρώ ανά διανυκτέρευση, τα δύο άτομα.
Τo Sable Alley – σε αυτό ανήκουν τα υποδειγματικά μπάνγκαλοου – είναι μία από τις ξενοδοχειακές μονάδες που τα τελευταία χρόνια έχουν ξεφυτρώσει στα δάση της Μποτσουάνα για να αναβαθμίσουν τον τουρισμό της μακρινής αφρικανικής χώρας. Μεταμορφώνοντας περιοχές ξεχασμένες ακόμα και από τον Θεό – άγρια δάση, ερήμους, σαβάνες και κοινότητες και χωριά που υποφέρουν από τη φτώχεια αιώνων – σε VIP παραθεριστικούς προορισμούς. Σε προορισμούς ονειρεμένους, όπου εκείνοι που μπορούν να πληρώσουν ακριβά θα ζήσουν την εμπειρία της ζούγκλας χωρίς να στερηθούν καμία από τις παροχές που τους προσφέρουν τα πεντάστερα ξενοδοχεία στις πρωτεύουσες της Ευρώπης, στις μεγάλες πόλεις της Αμερικής και της Ασίας.
Ενα οικονομικό θαύμα
Μποτσουάνα, λοιπόν, η περίκλειστη, αραιοκατοικημένη χώρα της Νότιας Αφρικής και των (περίπου) 2.400.000 κατοίκων. Βρετανικό προτεκτοράτο παλαιότερα, απέκτησε την ανεξαρτησία της το 1966. Το μεγαλύτερο μέρος της, περί το 70%, καλύπτεται από την έρημο Καλαχάρι. Το υπόλοιπο είναι στον μεγαλύτερο βαθμό μια ζούγκλα με τοπία συγκινητικής ομορφιάς, τα οποία αποτελούν και πόλο έλξης για τους τουρίστες. Εξαλλου, εκτός από την εξόρυξη διαμαντιών (μια αμαρτωλή και πονεμένη υπόθεση για τη Μαύρη Ηπειρο) και την κτηνοτροφία, ο τουρισμός είναι τα τελευταία χρόνια η σημαντικότερη πηγή εισόδων για τη μακρινή χώρα. Ετσι, αν κάποτε η Μποτσουάνα ήταν από τις φτωχότερες στον πλανήτη, τα τελευταία χρόνια περιλαμβάνεται στις ταχύτερα αναπτυσσόμενες οικονομίες του κόσμου. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως πολλοί από τους κατοίκους της δεν εξακολουθούν να ζουν σε κακές συνθήκες, στερούμενοι ακόμα και αγαθά που για όλους εμάς θεωρούνται αυτονόητα.
Μαθήματα ζωής
Γιατί όμως να κάνει κάποιος ένα τόσο μακρινό και δύσκολο ταξίδι; Γιατί να επιλέξει μια χώρα σαν την Μποτσουάνα για τις διακοπές του; Κυρίως για να δει με τα ίδια του τα μάτια εικόνες της άγριας φύσης που μέχρι σήμερα έβλεπε μόνο στην τηλεόραση. Και για να πάρει μαθήματα ζωής σε ένα μέρος όμορφο αλλά σκληρό, όπου η επιβίωση παραμένει ένας καθημερινός αγώνας για ανθρώπους και ζώα. Αλλά και για να ξεκουραστεί, να χαλαρώσει και να φορτίσει τις μπαταρίες του – γιατί όχι; – σε ξενοδοχεία μοναδικής πολυτέλειας. Τα έχει όλα η Μποτσουάνα, και το χάδι που σε χαλαρώνει και σε νανουρίζει τρυφερά, και τη γροθιά στο στομάχι που σε ξυπνά (η χώρα υπέφερε και από την εξάπλωση του HIV/AIDS) και που σε κάνει, όσο τυχερός και καλομαθημένος και αν είσαι στη ζωή σου, να θυμηθείς πως εκεί έξω η προσπάθεια και ο μόχθος (και ο πόνος) δεν σταματούν ποτέ.
Τα εθνικά πάρκα
Εχει και το Εθνικό Πάρκο Τσόμπε η Μποτσουάνα, την περιοχή όπου ζει μεγάλος πληθυσμός ελεφάντων – και όπου γίνεται αγώνας για να σωθούν τα υπό εξαφάνιση ζώα, άλλες φορές από την ξηρασία και άλλες φορές από τους λαθροκυνηγούς. Εχει το βαλτώδες δέλτα του ποταμού Οκαβάνγκο, ο οποίος δεν εκβάλλει στη θάλασσα παρά εισρέει και «σβήνει», εξατμίζεται, στην έρημο Καλαχάρι, δημιουργώντας εντυπωσιακές οάσεις με περισσότερα από 1.000 είδη φυτών. Η εν λόγω περιοχή έχει χαρακτηριστεί ένα από τα πιο υγιή οικοσυστήματα του πλανήτη και φιλοξενεί εκατοντάδες είδη ζώων, από πτηνά ως ψάρια, από αμφίβια και ερπετά ως θηλαστικά. Η Μποτσουάνα έχει και το Tsodilo Hills που αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO: πρόκειται για μια εντυπωσιακή υπαίθρια γκαλερί με περισσότερες από 4.500 βραχογραφίες, κάποιες εκ των οποίων είναι ηλικίας τουλάχιστον 5.700 ετών!
Το εθνικό πάρκο Nxai Pan φημίζεται για τις αλυκές του και για τα σπάνια δέντρα μπαομπάμπ, που συναντώνται κυρίως στη Μαδαγασκάρη. To Mokolodi και το Kgalagadi είναι δύο ακόμα διάσημα εθνικά πάρκα και καταφύγια μιας χώρας γεμάτης φυσικά (και όχι μόνο) αξιοθέατα. Εξαιρετικά σημαντικό θεωρείται και το Khama Rhino Sanctuary που ιδρύθηκε το 1992 με στόχο να αποκαταστήσει την άγρια ζωή σε μια εξαιρετικά ταλαιπωρημένη από την κακή εκμετάλλευση περιοχή και να συμβάλει στη διάσωση του ρινόκερου, ενός ζώου που (όπως τόσα άλλα) κινδυνεύει με εξαφάνιση.
Κατασκηνώσεις πέντε αστέρων
Ποια θεωρούνται τα καλύτερα (και πιο ακριβά) ξενοδοχεία/safari lodges της χώρας; Η επιλογή δεν είναι εύκολη, γιατί τα πολυτελή καταλύματα χρόνο με τον χρόνο γίνονται όλο και περισσότερα. To Jack’s Camp, παλαιότερες εγκαταστάσεις σαφάρι που ανοικοδομήθηκαν πλήρως και επαναλειτουργούν από το 2021, έχει ρετρό αισθητική, με τη διακόσμηση των «χολιγουντιανών» δωματίων και σκηνών του να σε γυρίζει στη δεκαετία του ’40. Ακριβά χαλιά και υφάσματα, χειροποίητα έπιπλα, τεράστια κρεβάτια με ειδικό σύστημα ψύξης για τα πολύ ζεστά βράδια και ιδιωτικές πισίνες συνθέτουν ένα κινηματογραφικό σκηνικό. Οι τιμές κυμαίνονται από τα 1.500 έως τα 2.700 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Το Duke’s East έχει τη δική του vintage αισθητική, με σκαλιστά κρεβάτια με ουρανό, χειροποίητα έπιπλα από μαόνι, περσικά χαλιά και βελούδινα υφάσματα. Πολύ συχνά κάτω από τις βεράντες των καταλυμάτων του περνούν κοπάδια ελεφάντων, γεγονός που κάνει πολύ εύκολη την παρατήρηση των συνήθως ακριβοθώρητων ζώων. Τα γεύματα παραπέμπουν σε πριγκιπικές δεξιώσεις, με τα τραπέζια να στρώνονται με πιάτα αντίκες, ασημένια σκεύη και κρυστάλλινα ποτήρια. Ακόμα και αν αυτή τη αίσθηση αποικιοκρατίας φέρνει σε κάποιους (δικαίως) δυσάρεστους συνειρμούς, η ποιότητα της περιποίησης είναι εξαιρετικά υψηλή και δεν μπορεί να μην επαινεθεί. Οι τιμές κυμαίνονται μεταξύ 700 και 1.400 ευρώ για την κάθε διανυκτέρευση. Τα Eagle Island Lodge με τις πιο ανάλαφρα και μινιμαλιστικά διακοσμημένες σκηνές του, το Xaranna Okavango Delta Camp με τις ιδιωτικές πισίνες του μπροστά σε μια πλημμυρισμένη έκταση με νούφαρα, στις οποία πολλά άγρια ζώα φτάνουν αναζητώντας νερό, το Feline Fields The Lodge by Mantis και το Abper River Camp είναι επίσης πολύ καλές επιλογές. Το νεόκτιστο Tawana, κοντά στο δέλτα του Οκαβάνγκο, θα αρχίσει να λειτουργεί το Μάιο του 2024 με τιμές που θα κυμαίνονται από 1.500 έως 3.300 ευρώ ανά διανυκτέρευση για να φέρει την πολυτέλεια στις όχθες του ποταμού αλλά και για να γνωρίσει στους επισκέπτες του την άγρια ζωή σε μια περιοχή με υψηλή συγκέντρωση αντιλοπών (και αρπακτικών).
Ο σεβασμός στο περιβάλλον
H άμεση επαφή με τη φύση στη μαγευτική Μποτσουάνα έρχεται και να μας διδάξει τον σεβασμό για αυτόν τον υπέροχο κόσμο. Εναν κόσμο η επιβίωση του οποίου εξαρτάται και από εμάς, και από την ήπια και φιλική προς το περιβάλλον τουριστική ανάπτυξη. Κατά τα άλλα, τα παραπάνω είναι μερικά μόνο από τα δεκάδες υπερπολυτελή ξενοδοχεία που γειτνιάζουν με τα εθνικά πάρκα και φυσικά καταφύγια της χώρας. Η τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων χρόνων έχει, είπαμε, γεμίσει την Μποτσουάνα με καταλύματα, οπότε, εκτός από αυτά που κοστίζουν πολύ, υπάρχουν πάντα και οι αρκετά φθηνότερες λύσεις, δωμάτια για όλα τα βαλάντια, ακόμα και προς 40 και 30 ευρώ ανά διανυκτέρευση. Σημασία έχει τι μπορεί αλλά και τι ψάχνει καθένας. Πόσο γνήσια θέλει να είναι η εμπειρία, πόσο διατεθειμένος είναι να αφήσει για λίγο πίσω τις ανέσεις του και να ζήσει για μερικές ημέρες μια πιο απλή, επομένως και κάπως πιο δύσκολη, ζωή. Σημασία έχει πάνω από όλα να ταξιδεύεις και, είτε ξοδεύεις πολλά είτε λίγα, να έχεις τα μάτια σου ανοιχτά, να απολαμβάνεις τις εικόνες και να μαθαίνεις. Η Μποτσουάνα είναι από τις χώρες που έχει πολλά να διδάξει στον επισκέπτη της. Στον φιλοπερίεργο ταξιδευτή που όταν την αποχαιρετήσει η ψυχή του θα είναι γεμάτη ομορφιά και φως, το εκτυφλωτικό φως της Αφρικής.