Από ποιους γράφεται τελικά η Ιστορία; Για παράδειγμα, στο προφητικό βιβλίο του «1984» ο Τζορτζ Οργουελ υποστήριζε από τους νικητές σε βάρος των ηττημένων. Την ίδια άποψη ενστερνιζόταν και ο Λίο Καστέλι (1907-1999). Ο γκαλερίστας και έμπορος τέχνης που ανάδειξε ορισμένους από τους σημαντικότερους αμερικανούς εικαστικούς είχε βάλει στόχο να γράψει το δικό του κεφάλαιο σε αυτή, τόσο για τον ίδιο όσο και για τους καλλιτέχνες του. Το κατάφερε, αν αναλογιστεί κανείς ότι από τα τέλη της δεκαετίας του ’50 έως και τη δεκαετία του ’70 έγινε ένας πανίσχυρος παίκτης στην καλλιτεχνική σκηνή της Νέας Υόρκης, υπεύθυνος για τη μετεωρική άνοδο καλλιτεχνών όπως ο Τζάσπερ Τζονς, ο Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ, ο Ρίτσαρντ Σέρα, ο Ντόναλντ Τζαντ, ο Μπρους Νάουμαν, αλλά και η «δική» μας Χρύσα. Ποιο ήταν το ιδιαίτερο ταλέντο του;
Πρωτίστως ότι ήξερε να διαβλέπει ποιες μετοχές σε αυτό που σύντομα θα γινόταν το χρηματιστήριο της τέχνης είχαν μέλλον και δυνατότητα για «απόδοση». Χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι το πρακτικό και εμπορικό μυαλό του εμπόδιζε την καρδιά του να χτυπάει με γνήσιο πάθος για την τέχνη. Το όραμά του ήταν πιο ευρύ και δεν περιλάμβανε μόνο την αύξηση του τραπεζικού λογαριασμού του. Ηθελε οι καλλιτέχνες που εκπροσωπεί να γίνουν σημείο αναφοράς στην Ιστορία της Τέχνης και να έχει ως πελάτες όχι μόνο τους συλλέκτες αλλά και τα μεγάλα μουσεία που θα επικύρωναν την καλλιτεχνική αξία όσων εκπροσωπούσε. «Τα λεφτά δεν έπαιζαν ρόλο στις επιλογές μου και στις κινήσεις μου. Γι’ αυτόν τον λόγο οι καλλιτέχνες δεν ήξεραν πού να με κατατάξουν, ενώ εγώ έτρεφα τεράστιο θαυμασμό για εκείνους» είχε πει χαρακτηριστικά. Οταν, για παράδειγμα, χρηματοδότησε το Ninth Street Show το 1951, την έκθεση όπου παρουσιαζόταν για πρώτη φορά η δουλειά 61 καλλιτεχνών της αβανγκάρντ μεταπολεμικής σκηνής που είναι γνωστή ως η Σχολή της Νέας Υόρκης, ο ιδρυτικός διευθυντής του ΜοΜΑ Αλφρεντ Μπαρ έσπευσε να σημειώσει ονόματα καλλιτεχνών πίσω από φωτογραφίες με τα έργα τους, με τις οποίες τον εφοδίασε ο Καστέλι. Κανείς δεν ήξερε τον Τζονς ή τον Ράουσενμπεργκ όταν έδειξε τη δουλειά τους ο Καστέλι στα μέσα της δεκαετίας του ’50, ενώ εκείνος ήταν που τους ανέδειξε και καθιέρωσε και στην Ευρώπη – όπως έκανε και με άλλους δημιουργούς από τις ΗΠΑ. Χάρη στον Καστέλι ο Ρόμπερτ Ράουσενμπεργκ έγινε ο πρώτος αμερικανός καλλιτέχνης που κέρδισε το βραβείο στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1964. Οχι δίχως το απαραίτητο λόμπινγκ. Οπως γράφει η Αννι Κοέν-Σολάλ στο βιβλίο της «Leo & His Circle: The Life of Leo Castelli» (εκδόσεις Knopf), το οποίο κυκλοφόρησε το 2010, τα έργα του Ράουσενμπεργκ είχαν καταφθάσει στη Βενετία με ιμπεριαλιστικό τρόπο, υπό την αιγίδα της Υπηρεσίας Πληροφοριών των ΗΠΑ (USIA) και μέσα σε ένα επιβλητικό Air Force Globemaster C-124.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
