Μαχασίν Αλ Κάσλοκ: «Προσπαθώ να αποτυπώσω τη δύναμη των γυναικών και την πολυπλοκότητα της μητρότητας»

Μια περιπλάνηση στον κόσμο και στην Ιστορία με επίκεντρο τη γυναικεία φιγούρα ήταν η έκθεση της Μαχασίν Αλ Κάσλοκ, σε συνεργασία με το Μουσείο Αλέκος Φασιανός, η οποία πραγματοποιήθηκε στο ιστορικό κτίριο Αμαλίας 36 – πρώην Μέγαρο Λυκιαρδόπουλου – στην καρδιά της Αθήνας.

Η αυτοδίδακτη ιρακινή καλλιτέχνιδα συγκέντρωσε τις εμπειρίες της από τα προσωπικά της ταξίδια, από τη ζωή της ως μητέρας πέντε παιδιών και ως γιατρού που έζησε από κοντά τη φρίκη του πολέμου και δημιούργησε τις 28 προσωπογραφίες καθημερινών γυναικών με τις εθνικές τους ενδυμασίες, με απώτερο σκοπό την προσφορά στον συνάνθρωπο, κάτι στο οποίο έχει αφιερώσει τη ζωή της, όπως και ο σύζυγός της, Αόν Χουσέιν Αλ Κάσλοκ. Ετσι, τα έσοδα από την πώληση των έργων της έκθεσης διατέθηκαν για τους σκοπούς της Ενωσης «Μαζί για το Παιδί», πρόεδρος της οποίας είναι η Αλεξάνδρα Μαρτίνου.

Η Μαχασίν Αλ Κάσλοκ μίλησε στο BHMAgazino για τη διαδικασία της δημιουργίας των συγκεκριμένων έργων, για τα βιώματα που τη διαμόρφωσαν ως άνθρωπο αλλά και ως καλλιτέχνιδα, καθώς και για τον λόγο που έχει επιλέξει την Ελλάδα για δεύτερο σπίτι της τα τελευταία 30 και πλέον χρόνια.

Μιλήστε μας για τη «Motherland», την πρόσφατη έκθεσή σας στο κτίριο Αμαλίας 36. Πόσο καιρό την προετοιμάζατε;

Το «Motherland» είναι ένα βαθιά προσωπικό project που τιμά όχι μόνο τις μητέρες, αλλά και τις αμέτρητες γυναίκες μέσα στην παγκόσμια Ιστορία, των οποίων η συνεισφορά έχει αγνοηθεί ή ξεχαστεί. Αποτελεί φόρο τιμής στην ανθεκτικότητα, τη δύναμη και τις σιωπηλές θυσίες τους. Η συλλογή περιλαμβάνει 28 πίνακες ζωγραφικής, όλοι τους εμπνευσμένοι από τις ιστορίες και τις φωτογραφίες γυναικών από διαφορετικές κουλτούρες και χρονικές περιόδους.

Ενώ εργάστηκα πάνω σε αυτά τα κομμάτια τα τελευταία επτά χρόνια, το αρχικό μου κίνητρο δεν ήταν να δημιουργήσω τη συγκεκριμένη συλλογή. Αντίθετα, ήταν περισσότερο μια οργανική διαδικασία, καθώς με προσέλκυαν συνεχώς θέματα που έχουν να κάνουν με τη μητρότητα και τις αόρατες αφηγήσεις γυναικών σε ολόκληρη την υφήλιο. Με την πάροδο του χρόνου, εξελίχθηκε σε αυτό που τώρα είναι το «Motherland». Η έκθεση έχει να κάνει με την αναγνώριση του ζωτικού ρόλου που διαδραματίζουν οι γυναίκες στη διαμόρφωση της κοινωνίας, ακόμη και όταν η Ιστορία μερικές φορές έχει αποτύχει να τις αναγνωρίσει.

Είδαμε στους πίνακες να απεικονίζονται μητέρες από όλον τον κόσμο με τα παιδιά τους. Προέκυψαν από εικόνες που σας ενέπνευσαν στη διάρκεια προσωπικών σας ταξιδιών;

Είχα την τύχη να βιώσω ένα ευρύ φάσμα πολιτισμών μέσα από τα ταξίδια μου και αυτό έχει επηρεάσει βαθιά τη συλλογή «Motherland». Μεγαλώνοντας στο Ιράκ και αργότερα μετακομίζοντας στην Ελλάδα, κατάλαβα πως η μητρότητα μπορεί να είναι τόσο διαφορετική μεταξύ των πολιτισμών, ωστόσο η δύναμη και οι θυσίες που κάνουν οι μητέρες είναι παγκοσμίως παρόμοιες.

Κάθε μέρος που έχω επισκεφθεί έχει προσφέρει τη δική του μοναδική οπτική για τη σημασία της μητρότητας και το να βλέπεις την ομορφιά και τη διαφορετικότητα σε κάτι τόσο οικουμενικό όπως είναι ο ρόλος της μητέρας αποτελεί πραγματική έμπνευση. Τα ταξίδια μου μού επέτρεψαν να απαθανατίσω αυτές τις ποικίλες εμπειρίες, από την ήρεμη δύναμη των μητέρων σε αγροτικά χωριά μέχρι την έντονη ενέργεια των αστικών οικογενειών.

Γιατί επιλέξατε το «Μαζί για το Παιδί» για να δωρίσετε τα έσοδα από τα έργα σας;

Ως μητέρα, πιστεύω ότι κάθε παιδί αξίζει την ευκαιρία να μεγαλώσει σε ένα ασφαλές και υποστηρικτικό περιβάλλον. Γι’ αυτό επέλεξα το «Μαζί για το Παιδί» για να δωρίσω τα έσοδα από τις πωλήσεις των έργων μου. Κάνουν απίστευτη δουλειά, παρέχοντας φροντίδα και ευκαιρίες σε παιδιά που το έχουν ανάγκη. Ηταν τιμή μου να συνεργαστώ με την κυρία Αλεξάνδρα Μαρτίνου, η οποία με τη συνεισφορά της επηρεάζει θετικά τόσο πολλές ζωές.

Γεννηθήκατε στο Ιράκ και εξασκήσατε την ιατρική εκεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Πώς έχει επηρεάσει η συγκεκριμένη εμπειρία όχι μόνο την τέχνη σας, αλλά τη ζωή σας γενικότερα;

Και τα δύο γεγονότα, το ότι γεννήθηκα δηλαδή στο Ιράκ, καθώς και το ότι εξάσκησα εκεί την Ιατρική κατά τη διάρκεια του πολέμου, έχουν διαμορφώσει βαθιά τόσο την τέχνη όσο και τη ζωή μου. Βιώνοντας το χάος και τον πόνο από πρώτο χέρι, ενσταλάχθηκε μέσα μου μια βαθιά ενσυναίσθηση και μια επιθυμία να δώσω φωνή στους ευάλωτους. Θυμάμαι ακόμα την πρώτη ζωή που δεν κατόρθωσα να σώσω, και αυτή η στιγμή παραμένει χαραγμένη στη μνήμη μου.

Το ότι έζησα και εργάστηκα σε ένα τόσο ταραχώδες περιβάλλον έχει επηρεάσει βαθιά την άποψή μου για την ανθεκτικότητα και το ανθρώπινο πνεύμα. Στην τέχνη μου, προσπαθώ να αποτυπώσω τη δύναμη των γυναικών και την πολυπλοκότητα της μητρότητας, αντανακλώντας το θάρρος που είδα στους ασθενείς μου και στις οικογένειές τους σε αυτές τις δύσκολες στιγμές.

Τόσο η ίδια όσο και ο σύζυγος σας, Αόν Χουσέιν Αλ Κάσλοκ, έχετε κάνει πολλά κατά τη διάρκεια της ζωής σας για να βοηθήσετε γυναίκες που έχουν κακοποιηθεί από τον ISIS να φύγουν από το Ιράκ. Μιλήστε μας για τις προσπάθειές σας. Πώς είναι η ζωή στο Ιράκ τώρα; Εχετε ξεκάθαρη εικόνα για το πώς έχουν αλλάξει τα πράγματα τα τελευταία χρόνια;

Οι προσπάθειές μας πάντα είχαν ως κινητήριο δύναμη την ανθρωπιά και τη συμπόνια. Ο σύζυγός μου, ο Αόν Χουσέιν Αλ Κάσλοκ, έχει κάνει αξιοσημείωτη δουλειά για την προστασία των ευάλωτων κοινοτήτων στο Ιράκ, ιδιαίτερα των Γεζίντι και των χριστιανών γυναικών που στοχοποιήθηκαν φρικτά από τον ISIS. Συνέβαλε καθοριστικά στην απελευθέρωση της Νάντια Μουράντ – η οποία κέρδισε το Νομπέλ Ειρήνης το 2018 – και 250 άλλων γυναικών από την αιχμαλωσία του ISIS. Ηταν προνόμιο για εμένα να στηρίξω τη Νάντια για τη θαρραλέα στάση της, υπερασπιζόμενη τα δικαιώματα των γυναικών που έχουν υποστεί σεξουαλική βία από το τότε Ισλαμικό Κράτος του Ιράκ.

Ο σύζυγός μου έχει επίσης αγωνιστεί για τα δικαιώματα των χριστιανών στο Ιράκ, ορθώνοντας το ανάστημά του απέναντι στις αδικίες που έχουν αντιμετωπίσει. Ως μέρος αυτής της προσπάθειας, αγόρασε μια εκκλησία στο Ηνωμένο Βασίλειο για τη χριστιανική ιρακινή κοινότητα – μια εκκλησία που άνοιξε ο ίδιος ο βασιλιάς Κάρολος Γ’. Σήμερα, παραμένει ένθερμος επικριτής της διαφθοράς στο Ιράκ. Παρά το γεγονός ότι είναι μία από τις πλουσιότερες χώρες, ο λαός της υποφέρει πολύ από αυτή τη διαφθορά. Η δουλειά του συζύγου μου ήταν πάντα η υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η αντίσταση στη διαφθορά, όπου και αν διαπιστώνεται.

Ζείτε στην Ελλάδα πάνω από 30 χρόνια και έχετε μεγαλώσει τα παιδιά σας εδώ. Τη θεωρείτε δεύτερη πατρίδα σας και γιατί την επιλέξατε;

Για να το πω απλά, όταν φεύγω από την Ελλάδα και επιστρέφω, τη στιγμή που το αεροπλάνο προσγειώνεται στην Αθήνα, νιώθω σαν να ήρθα στο σπίτι μου. Εχω ζήσει εδώ για περισσότερα από 30 χρόνια, και τα πέντε παιδιά μου γεννήθηκαν και μεγάλωσαν εδώ – αυτό είναι το σπίτι τους.

Η Ελλάδα έχει γίνει η δεύτερη χώρα μου, όχι μόνο λόγω του χρόνου που έχω περάσει εδώ, αλλά και χάρη στη βαθιά σύνδεση που νιώθω με τους ανθρώπους, τον πολιτισμό και την Ιστορία της. Εδώ έχτισα τη ζωή μου και μεγάλωσα την οικογένειά μου και δεν θα μπορούσα να με φανταστώ να ζω πουθενά αλλού. Ελπίζω να φέρω μέρη της Ελλάδας, που έχουν εμπνεύσει τα νέα έργα που ετοιμάζω, σε εκθέσεις σε όλον τον κόσμο.