Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη: Ενας χρόνος χωρίς την οικουμενική Ελληνίδα

Την Τετάρτη 24 Ιουλίου 2024 συμπληρώνεται ένας χρόνος χωρίς τη Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη. Τη μεγάλη Διεθνή Ελληνίδα, που με αφετηρία τη μικρή, γραφική Ερμιόνη κατάφερε να κατακτήσει ολόκληρο τον κόσμο και να κάνει το όνομά της συνώνυμο της κοινωνικής προσφοράς, της αλληλεγγύης, της αγάπης, του αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο.

Η δύναμη του έργου της, η ελπίδα που γέννησε σε χιλιάδες οικογένειες και το όραμά της για το αύριο που αξίζουν οι επόμενες γενιές κρατάνε το πνεύμα της ζωντανό και άσβεστο το μεγαλείο του έργου της στη συλλογική μνήμη. Κάθε μέρα που περνάει γίνεται όλο και πιο φανερό πως η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη πέρασε από τη ζωή και χάραξε τις καρδιές όλων μας σαν αιώνιο σύμβολο ήθους, ελπίδας και αγάπης. Σαν αληθινός θρύλος.

Στιγμιότυπο από την εμβληματική επίδειξη μόδας της διεθνούς ελληνίδας σχεδιάστριας Μαίρης Κατράντζου για την «ΕΛΠΙΔΑ», στον Ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο, τον Οκτώβριο του 2019.

Η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη υπήρξε μια πραγματική Ηγέτης στον χώρο του ανθρωπισμού, μια οραματίστρια και δημιουργός ενός τεράστιου κοινωνικού έργου, μια προσωπικότητα με διεθνή ακτινοβολία, μια γυναίκα με δύναμη ψυχής που σε ολόκληρη τη ζωή της αγωνίστηκε, πετυχαίνοντας στόχους που έμοιαζαν ακατόρθωτοι, υπερβαίνοντας εμπόδια που έμοιαζαν ανυπέρβλητα, προχωρώντας εκεί που οι άλλοι σταματούσαν και συνδυάζοντας αντίρροπες δυνάμεις: σύζυγος του κορυφαίου Ελληνα επιχειρηματία Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη, κατάφερε να σταθεί επάξια στο πλευρό του, ποτέ στη σκιά του, χαράσσοντας τη δική της ξεχωριστή πορεία, έζησε μια ζωή μυθική παραμένοντας όμως πάντοτε απλή και προσιτή, χωρίς να ξεχνά ποτέ τις ρίζες της, υπήρξε συνομιλήτρια και συνεργάστηκε με τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της εποχής μας και όμως η ίδια πάντοτε επέμενε πως πήρε τα μεγαλύτερα μαθήματα ζωής από τα παιδιά, τιμήθηκε με τις πιο σπουδαίες διακρίσεις παγκοσμίως και όμως με ταπεινότητα αφιέρωσε όλα τα βραβεία στα παιδιά και στην πατρίδα της, έφερε κοντά πολλούς και διαφορετικούς ανθρώπους από όλους τους χώρους: την επιστήμη, την πολιτική, την Τέχνη, τον αθλητισμό, τη δημοσιογραφία, τις επιχειρήσεις, ενώνοντας ολόκληρη την ελληνική κοινωνία και δημιουργώντας μια πολύτιμη συμμαχία αγάπης, ελπίδας και δημιουργίας.

Γνωρίζοντάς την κανείς διαπίστωνε πως κατάφερνε να συνδυάσει τη λογική με την ευαισθησία, τον δυναμισμό με τη γλυκύτητα, τη λάμψη μιας πλούσιας κοινωνικής ζωής με μια βαθιά φιλοσοφημένη σκέψη και προσέγγιση. Κάθε κομμάτι και κάθε ψηφίδα του χαρακτήρα και της προσωπικότητάς της τόσο ξεχωριστό και διαφορετικό. Και είναι όλες αυτές οι πολλές και τόσο διαφορετικές πτυχές της ζωής, του έργου και της προσωπικότητάς της, που καθιστούν το αποτύπωμά της μοναδικό και ανεξίτηλο. Γιατί η Μαριάννα υπήρξε και παραμένει απόλυτα ξεχωριστή. Αυθεντική. Μοναδική. Μη συγκρίσιμη.

H ζωή της

Σημαιοφόρος σε μαθητική παρέλαση.

Γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Ερμιόνη, έναν τόπο που υπήρξε πάντοτε το προσωπικό της καταφύγιο. Λουσμένη από το φως του ήλιου και την αύρα της θάλασσας, η μικρή Μαριάννα με τις ώρες καθόταν στη σκιά των πεύκων στο γραφικό Μπίστι, σε έναν μικρό βράχο εκεί που έκανε τα νεανικά της όνειρα. Η οικογένειά της ήταν πολύ δεμένη και αγαπημένη, και η μητέρα της, Ευαγγελία, που υπήρξε ένα πρόσωπο καθοριστικό για τη ζωή της, της δίδαξε πως οι μεγαλύτερες αξίες στη ζωή είναι η αγάπη και η προσφορά.

«Η πιο δυνατή ανάμνηση που έχω από τα χρόνια εκείνα είναι η εικόνα της μητέρας μου να ανοίγει όσο πιο διακριτικά γινόταν την πόρτα του σπιτιού μας τα βράδια και να φεύγει για να αφήσει, χωρίς να την αντιληφθεί κανείς, ένα καλάθι με τρόφιμα για τις οικογένειες που ήξερε πως είχαν ανάγκη. Αυτή η ανάμνηση της ανιδιοτελούς προσφοράς και τα λόγια της μητέρας μου ότι «πάντοτε πρέπει να μοιραζόμαστε τις ευλογίες που μας δίνει ο Θεός» σφράγισαν την παιδική ψυχή μου και διαμόρφωσαν τον χαρακτήρα μου. Πιστεύω ότι υπήρξαν καθοριστικά για την πορεία ολόκληρης της ζωής μου» είχε δηλώσει η ίδια σε συνέντευξή της.

Αριστη μαθήτρια, τελειώνοντας το Δημοτικό, με επιμονή της μητέρας της Ευαγγελίας που πίστευε πολύ στην αξία της μόρφωσης, η Μαριάννα πήγε στον Πειραιά προκειμένου να συνεχίσει τις γυμνασιακές της σπουδές. Εκεί γνώρισε τον Βαρδή, ο οποίος ήταν τότε νεαρός αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού. Η  γνωριμία αυτή έμελλε να σημαδέψει τη ζωή και των δύο, αφού ούτε το γεγονός ότι η Μαριάννα ταξίδεψε στις ΗΠΑ για να σπουδάσει οικονομικά κατάφερε να τους χωρίσει. Συνέχισαν να αλληλογραφούν και όταν η Μαριάννα επέστρεψε στην Ελλάδα παντρεύτηκαν και μαζί δημιούργησαν μια υπέροχη οικογένεια με πέντε παιδιά, 13 εγγόνια και τρία δισέγγονα.

Το 1992, στην πρώτη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών, την οποία δημιούργησε το Σωματείο «ΕΛΠΙΔΑ», με τους γιατρούς Στέλιο Γραφάκο, Βασιλική Κίτρα και Ευγένιο Γουσέτη.

Η οικογένειά της ήταν για τη Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ό,τι πολυτιμότερο είχε στη ζωή της. «Το μόνο πράγμα που ονειρεύτηκα στη ζωή μου ήταν να αποκτήσω μια αγαπημένη οικογένεια και νιώθω πραγματικά ευγνώμων και ευλογημένη που ο Θεός μού χάρισε αυτό το πολύτιμο δώρο. Ο σύζυγός μου, Βαρδής, και τα παιδιά μας ήταν πάντοτε το στήριγμά μου και η πηγή της έμπνευσής μου», έλεγε χαρακτηριστικά. Μια οικογένεια τόσο δεμένη, μαζί στα εύκολα και στα δύσκολα, στις χαρές και τις λύπες της ζωής.

Καθοριστικός σταθμός στην κοινή τους πορεία υπήρξε η εξορία του Βαρδή Ι. Βαρδινογιάννη στην Αμοργό κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, όπου εκείνη τον ακολούθησε. «Πολύ έντονα θυμάμαι την περίοδο της εξορίας του Βαρδή στην Αμοργό. Τότε είχαμε ήδη αποκτήσει τα τρία μας παιδιά – με το τρίτο νεογέννητο στην κούνια. Ενιωθα την καρδιά μου κομμένη στα δύο: ανάμεσα στον άντρα που λάτρευα και στα παιδιά μου που ήταν το κέντρο της ζωής μου. Παίρνοντας ένα καΐκι μέσα στον χειμώνα, πήγα στην Αμοργό με τα δύο μεγαλύτερα παιδιά μας. Μέναμε σε ένα σπίτι χωρίς ηλεκτρικό, πλημμυρισμένοι όμως από την αγάπη και τη συμπαράσταση των κατοίκων της Αμοργού. Δεν θα τους ξεχάσω ποτέ… Κάθε μέρα έβρισκα στο παράθυρό μας πότε ένα μπουκάλι γάλα, πότε δύο αβγά, ένα ζεστό ψωμί… Η αγάπη τους ήταν βάλσαμο στην ψυχή μας…» είχε πει η ίδια περιγράφοντας εκείνη την περίοδο της ζωής της. Με τη βαθιά θρησκευτική πίστη που είχε πάντοτε στη ζωή της, έκανε τάμα στην Παναγιά τη Χοζοβιώτισσα της Αμοργού αφιερώνοντάς της ένα καντήλι που ακόμα βρίσκεται στη Μονή.

Το έργο της

Μαγειρεύοντας για παιδιά άπορων οικογενειών στις Κοινωνικές Δομές Αστέγων του Ομίλου για την UNESCO Πειραιώς και Νήσων, τον Δεκέμβριο του 2019.

Μετά το μεγάλωμα των πέντε παιδιών της, και με έμπνευσή της τη μητρότητα, η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ξεκίνησε να δίνει σάρκα και οστά στο προσωπικό της όραμα για τη δημιουργία ενός καλύτερου κόσμου: Το 1990, μαζί με μία ομάδα δυναμικών γυναικών, ίδρυσε το Σωματείο «ΕΛΠΙΔΑ-Σύλλογος Φίλων Παιδιών με καρκίνο». Στην Ελλάδα του 1990, όπου δεν υπήρχε απολύτως καμία υποδομή για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου, η ίδρυση και ο τρόπος δράσης της «ΕΛΠΙΔΑΣ» δεν ήταν μόνο πραγματικά πρωτοποριακά, αλλά άλλαξαν και ριζικά το τοπίο της κοινωνικής αλληλεγγύης στην πατρίδα μας. Για πρώτη φορά ολόκληρη η ελληνική κοινωνία πιστεύει σε ένα έργο, κινητοποιείται, το αγκαλιάζει, το κάνει και δικό της. Γιατί η Μαριάννα ηγείται και εμπνέει και η κοινή γνώμη το αισθάνεται.

Με τον 44ο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Barack Obama, σε εκδήλωση στη Νέα Υόρκη.

Το έργο γίνεται γρήγορα χειροπιαστό, αποκτά πλέον πρόσωπο. Η «φιλανθρωπία» από οικονομική δωρεά που ήταν μέχρι τότε γίνεται κοινωνική προσφορά. Γίνεται ενσυναίσθηση. Γίνεται παρουσία και συμπαράσταση σε αυτόν που πάσχει. «Μια από τις βασικές αρχές της ζωής μου ήταν πάντοτε να είμαι κοντά στους ανθρώπους. Πιστεύω βαθύτατα ότι είναι πολύ πιο σημαντικό να βρεθείς δίπλα σε εκείνους που περνούν μια δυσκολία και να τους στηρίξεις με μια αγκαλιά, ένα χαμόγελο ή μία ζεστή κουβέντα, παρά να προσφέρεις απρόσωπη οικονομική στήριξη. Απορρίπτω τον όρο φιλανθρωπία γιατί εμπεριέχει μια έπαρση.  Ο πραγματικός «φίλος» δεν είναι απρόσωπος, δεν είναι υπεράνω, είναι στο πλευρό σου. Για αυτό πιστεύω στην έννοια της κοινωνικής αλληλεγγύης. Να είσαι δίπλα σε αυτόν που σε χρειάζεται, να ακουμπάς το πρόβλημά του, να του ανοίγεις την αγκαλιά σου. Αυτός είναι ο δρόμος που έχω επιλέξει, από πολύ νωρίς στη ζωή μου. Από τότε που αποφάσισα πως στη ζωή θα είμαι «παρούσα»» εξομολογήθηκε η ίδια σε συνέντευξή της, αναφερόμενη στην κοινωνική και ανθρωπιστική δράση της.

Η αμφισβήτηση και η κριτική αρχικά δεν έλειψαν, όμως η Μαριάννα δεν το έβαλε κάτω. «Οταν ξεκινήσαμε με την «ΕΛΠΙΔΑ», τα πράγματα στη χώρα ήταν εντελώς διαφορετικά. Θυμάμαι χαρακτηριστικά σχόλια που ακούγονταν για τις «κυρίες με τα σανελάκια και τα ταγιεράκια», τα οποία όμως ποτέ δεν με έκαναν να το βάλω κάτω. Και η ιστορία απέδειξε πως αυτή η ομάδα γυναικών της «ΕΛΠΙΔΑΣ» κατάφερε να προσφέρει στην ελληνική κοινωνία ένα από τα πιο σύγχρονα Νοσοκομεία στην Ευρώπη!» είχε δηλώσει η ίδια για τα πρώτα χρόνια της «ΕΛΠΙΔΑΣ».

Με την Πριγκίπισσα Νταϊάνα συνδέονταν με στενή φιλική σχέση, αφού τις ένωναν κοινά οράματα και η αγάπη τους για τα παιδιά.

Το έργο που έχει προσφέρει το Σωματείο «ΕΛΠΙΔΑ» στην ελληνική κοινωνία, με πρωτοβουλία της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, από το 1990 έως σήμερα, είναι τεράστιο: την πρώτη Μονάδα Μεταμόσχευσης Μυελού των Οστών για παιδιά στη χώρα, όπου μέχρι σήμερα έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 1.500 μεταμοσχεύσεις, το πρώτο Ογκολογικό νοσοκομείο για παιδιά στην Ελλάδα, που θεωρείται από τα καλύτερα στην Ευρώπη, και όπου έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 41.000 νοσηλείες και 185.000 ημερήσιες νοσηλείες, τον Ξενώνα της «ΕΛΠΙΔΑΣ», όπου έχουν φιλοξενηθεί περισσότερες από 2.000 οικογένειες, το πρωτοποριακό Κέντρο Κυτταρικής και Γονιδιακής Θεραπείας για Παιδιά και Εφήβους, εγκεκριμένο από τον ΕΟΦ, όπου έχουν μέχρι σήμερα πραγματοποιηθεί 19 επιτυχείς κυτταρικές θεραπείες, αντίστοιχες με εκείνες που πραγματοποιούνται στα μεγαλύτερα κέντρα του εξωτερικού και θεωρούνται ό,τι πιο εξελιγμένο στην αντιμετώπιση του καρκίνου, συνεργασίες και αδελφοποιήσεις με τα μεγαλύτερα νοσοκομεία του κόσμου με στόχο τη δημιουργία ενός χάρτη ειρήνης και ελπίδας με όχημα την υγεία χωρίς σύνορα, ώστε να παραμένει η Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ» στην πρωτοπορία διεθνώς.

«Οταν ξεκινήσαμε πριν από 30 χρόνια, έδωσα μια υπόσχεση ζωής: πως η ζωή ενός και μόνο παιδιού αξίζει για να αγωνίζεσαι. Και έδωσα αυτή την υπόσχεση τη στιγμή που αντίκρισα τα δακρυσμένα μάτια μιας μητέρας στον διάδρομο του νοσοκομείου. Νιώθω πως από την πρώτη ημέρα μέχρι σήμερα κατάφερα να κρατήσω αυτή την υπόσχεση» είχε δηλώσει με αφορμή τη συμπλήρωση 30 χρόνων από την ίδρυση της «ΕΛΠΙΔΑΣ» και οι χιλιάδες κερδισμένες ζωές παιδιών την επιβεβαιώνουν.

Στο Ζάππειο Μέγαρο τον Ιούλιο του 2021, σε εκδήλωση του Ιδρύματος «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» αφιερωμένη στον Νέλσον Μαντέλα.

Το 2012 η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη άνοιξε ξανά νέους δρόμους, ιδρύοντας το Σωματείο «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ», αφού διαπίστωσε ότι η χώρα μας είναι από τις τελευταίες παγκοσμίως στην εθελοντική δωρεά μυελού των οστών. «Αποτελεί δέσμευση για όλους μας ότι θα συνεχίσουμε να αγωνιζόμαστε για να μην υπάρχει ούτε ένας συνάνθρωπός μας χωρίς ελπίδα για ζωή. Σας θέλουμε όλους στο πλευρό μας. Γιατί όταν είμαστε ενωμένοι μπορούμε να καταφέρουμε τα πάντα» δήλωνε όταν το «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» έκανε τα πρώτα του βήματα, και μέσα σε 12 χρόνια, χάρη στην επιμονή και στις ακούραστες προσπάθειές της, η Τράπεζα Εθελοντών Δοτών του Συλλόγου «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» είναι πια ένα πραγματικό ανθρωπιστικό κίνημα, με περισσότερους από 160.000 εθελοντές δότες και σχεδόν 400 συμβατούς δότες που έχουν χαρίσει ελπίδα για ζωή σε παιδιά και ενήλικες στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

Παράλληλα με τον αγώνα της για την αντιμετώπιση του παιδικού καρκίνου και για την αύξηση του αριθμού των εθελοντών δοτών μυελού των οστών στη χώρα μας, η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη υλοποίησε ένα εκτεταμένο ανθρωπιστικό, εκπαιδευτικό και πολιτιστικό έργο μέσα από το ομώνυμο Ιδρυμά της. Πανταχού παρούσα, μια ακούραστη ακτιβίστρια, προστάτης των πιο ευάλωτων συνανθρώπων μας σε ολόκληρο τον κόσμο και υπέρμαχος του δικαιώματος στην παιδεία, στην προστασία της παιδικής ηλικίας και στη διεκδίκηση μιας καλύτερης ζωής για όλους.

Με τον Βασιλιά του Ηνωμένου Βασιλείου, Κάρολο Γ΄.

Ανάμεσα στις αναρίθμητες δράσεις του Ιδρύματος Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη συγκαταλέγονται: η ανακατασκευή του χωριού Μάκιστος μετά τις φονικές πυρκαγιές της Ηλείας το 2007, η στήριξη της Μάνδρας μετά τις καταστροφικές πλημμύρες, ο εμβολιασμός παιδιών προσφύγων, η δημιουργία προγραμμάτων στήριξης ευπαθών κοινωνικών ομάδων, σχολείων και Ιδρυμάτων, εκπαιδευτικές δράσεις, με σημαντικότερη τη συνεργασία με το Robert F. Kennedy Human Rights για τη διδασκαλία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στα ελληνικά σχολεία, σεμινάρια και διεθνή συνέδρια, αλλά και στήριξη στα παιδιά-θύματα πολέμου στον πόλεμο της Γιουγκοσλαβίας, στη Βηθλεέμ, στην Ουκρανία.

Εχοντας πάντοτε ως πρώτο της μέλημα τη χώρα της, ανέλαβε πρωτοβουλίες για την προστασία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς σε συνεργασία με την UNESCO και κορυφαίες διεθνείς προσωπικότητες, με ιδιαίτερη έμφαση στην επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα, δίνοντας νέα ώθηση στο εθνικό αυτό ζήτημα. Σημαντικός σταθμός του έργου της και μεγάλη προσφορά της στη νέα γενιά, υπήρξε η δημιουργία του Κέντρου Ελληνιστικών Σπουδών στη Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το 2008, όπου μέχρι σήμερα έχουν σπουδάσει εντελώς δωρεάν εκατοντάδες μεταπτυχιακοί φοιτητές από ολόκληρο τον κόσμο.

Επίσκεψη της Πρώτης Κυρίας της Γαλλικής Δημοκρατίας, Brigitte Macron, στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ΕΛΠΙΔΑ», τον Σεπτέμβριο του 2021.

Η συνεχής της δράση δεν την εμπόδισε όμως από το να πραγματοποιήσει τα προσωπικά της όνειρα, αφού, εκτός από τις σπουδές της στα οικονομικά στις ΗΠΑ, έκανε μεταπτυχιακές σπουδές στην Αρχαιολογία και στην Ιστορία της Τέχνης.  Παράλληλα, εξέδωσε δύο βιβλία: το «Μελετώντας τις προκλήσεις της γυναικείας ταυτότητας – Αναζητήσεις στη Μινωική Κοινωνία», μετουσιώνοντας σε έργο την αγάπη της για την Κρήτη, την αρχαιολογία και την πίστη της στη γυναικεία δύναμη, και το βιβλίο με τίτλο «Από Μητέρα σε Μητέρα», που αποτελεί έναν οδηγό για όλες τις νέες μητέρες. Μια κρυφή πλευρά της ευαίσθητης ψυχής της εξέφραζε μέσα από τη ζωγραφική, δημιουργώντας έργα που αφιέρωνε στους αγαπημένους της, ενώ υπήρξε και μαθήτρια του κορυφαίου έλληνα ζωγράφου Νίκου Χατζηκυριάκου-Γκίκα.

Η αναγνώριση

Οι αναρίθμητες τιμητικές διακρίσεις που έλαβε κατά τη διάρκεια της ζωής της αποτελούν μια επιβεβαίωση της μεγάλης αξίας του έργου της διεθνώς, αν και η ίδια συνήθιζε πάντοτε να λέει με μεγάλη σεμνότητα πως για εκείνη η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι τα παιδικά χαμόγελα, βλέμματα, αγκαλιές και πάνω από όλα η αγάπη: «Η μεγαλύτερη ανταμοιβή είναι το βλέμμα. Το βλέμμα ενός χαρούμενου γονιού. Ενός υγιούς παιδιού. Δεν είναι εύκολο να μιλήσεις για κάτι που αντικατοπτρίζει όλα εκείνα που νιώθει κάποιος μα δεν μπορεί να σου πει. Και δεν χρειάζεται να σου πει. Σε μια αγκαλιά ενός μικρού παιδιού που σε φωνάζει με το μικρό σου όνομα, πώς μπορείς να μη νιώθεις την ψυχή σου γεμάτη; Νιώθω την αγάπη. Υπάρχει καλύτερη ανταμοιβή;».

Απονομή του Βραβείου «Nelson Mandela» του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ, Antonio Guterres. Λόγω των μέτρων για την αντιμετώπιση της COVID-19, η απονομή πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά.

Το 1999 ανακηρύχθηκε Πρέσβης Καλής Θελήσεως της UNESCO. Ο μοναδικός Ελληνας πολίτης που έχει λάβει αυτόν τον τίτλο, τον οποίο υπηρέτησε επάξια έως το τέλος της ζωής της με το βλέμμα στραμμένο στον κόσμο, αλλά με την καρδιά της πάντοτε αφιερωμένη στην Ελλάδα. Παράλληλα, υπήρξε μέλος σε μεγάλους Διεθνείς Οργανισμούς, Ιδρύματα και Διοικητικά Συμβούλια, όπως η Βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρειας, το Μουσείο Ακρόπολης, το The Hellenic Initiative, το Nizami Ganjavi International Center, το MENTOR, το Concordia και τα Special Olympics.

Ανάμεσα στις σπουδαιότερες τιμητικές διακρίσεις που έλαβε κατά τη διάρκεια της ζωής της συγκαταλέγονται: ο τίτλος του Αξιωματικού του Εθνικού Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας που της απένειμε ο Valery Giscard d’ Estaing το 2015, ο Μεγαλόσταυρος του Τάγματος της Ευποιίας που έλαβε από την Πρόεδρο της Ελληνικής Δημοκρατίας το 2020, και είναι μάλιστα η μοναδική γυναίκα που έχει λάβει αυτόν τον τίτλο, ενώ το 2020 ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών αναγνώρισε την παγκόσμια προσφορά της στον χώρο του ανθρωπισμού και της προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων απονέμοντάς της το Βραβείο «Nelson Mandela», που θεωρείται η ύψιστη τιμητική διάκριση του Οργανισμού. Ενα βραβείο που η ίδια αφιέρωσε στην αγαπημένη της πατρίδα και σε όλους τους Ελληνες: «Θυμάμαι πολύ χαρακτηριστικά τη στιγμή που έλαβα το τηλεφώνημα από τα γραφεία του ΟΗΕ που με ενημέρωναν πως πήρα το βραβείο. Τη στιγμή αυτή τη μοιράστηκα με την οικογένειά μου, καθώς τίποτα δεν θα μπορούσε να επιτευχθεί χωρίς την ολόθερμη υποστήριξή τους, του συζύγου μου Βαρδή, των παιδιών και των εγγονιών μας. Δάκρυσα με δάκρυα χαράς και περηφάνιας. Οχι γιατί ένιωσα πως είναι αναγνώριση του δικού μου έργου. Αλλά γιατί ένιωσα πως ήταν μια δικαίωση για τους Ελληνες που εδώ και 30 χρόνια στέκονται στο πλευρό μου. Ο,τι έχω κάνει μέχρι σήμερα, δεν το έχω κάνει μόνη μου. Είχα πάντοτε στο πλευρό μου την ελληνική κοινωνία. Στο πρόσωπό μου, λοιπόν, δικαιώθηκε ένας αγώνας ζωής, στον οποίο συστρατεύθηκαν όλοι οι Ελληνες, ο καθένας με τον δικό του τρόπο».

Με τη Γενική Διευθύντρια της UNESCO, Audrey Azoulay, στην έδρα του Διεθνούς Οργανισμού στο Παρίσι.

Μία από τις τελευταίες μεγάλες της στιγμές ήταν στις 16 Ιουνίου 2023, όταν η UNESCO την τίμησε για τα 25 χρόνια προσφοράς της στον Οργανισμό, σε μια εμβληματική εκδήλωση στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι. Σημαντικές προσωπικότητες από ολόκληρο τον κόσμο έδωσαν το «παρών» για να τιμήσουν τη Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη και το αμφιθέατρο της UNESCO φωτίστηκε με τα γαλανόλευκα χρώματα της ελληνικής σημαίας. Χαρακτηριστικά ήταν τα λόγια της Γενικής Διευθύντριας της UNESCO, κυρίας Audrey Azoulay: «Είναι πολύ λίγες οι προσωπικότητες παγκοσμίως που μπορούν να φέρουν κοντά την κοινωνία των πολιτών, τους καλλιτέχνες, τους επιστήμονες, τους φορείς και τις κυβερνήσεις, όπως εσείς. Αυτό που έχω διαπιστώσει στα χρόνια της θητείας μου είναι ότι μπορείτε να μετακινήσετε ακόμα και βουνά για το κοινό καλό! Σας ξεχωρίζουν το πάθος, η αφοσίωση και η γενναιοδωρία σας. Είστε μια γυναίκα συνώνυμο της «ΕΛΠΙΔΑΣ», όπως είναι και το όνομα του οργανισμού που έχετε ιδρύσει. Εχετε αφιερώσει τη ζωή σας στους πιο αδύναμους, και ειδικά στα παιδιά που χρειάζονται στήριξη. Εχετε προσφέρει ένα τεράστιο έργο στον χώρο της εκπαίδευσης, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, του παγκόσμιου πολιτισμού και του πολιτισμού της πατρίδας σας. Σε ευχαριστούμε, Μαριάννα».

Το ανεξίτηλο αποτύπωμά της

Τον Απρίλιο του 2003, στην έδρα της UNESCO στο Παρίσι, στην έκθεση «Η ενότητα ενός μοναδικού μνημείου, του Παρθενώνα», που πραγματοποιήθηκε με πρωτοβουλία της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη και σε συνεργασία με το Ιδρυμα Μελίνα Μερκούρη.

Το έργο της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, με τα πρωτοποριακά και ιδιαίτερα ποιοτικά χαρακτηριστικά του, άφησε ένα ανεξίτηλο αποτύπωμα στη ζωή μας, στην ελληνική κοινωνία, στην ίδια την πατρίδα μας. Αυτό το αποτύπωμα που άφησε στο πέρασμά της και συνεχίζει να υπάρχει και να μεγαλώνει. Γιατί ακόμα και αν εκείνη δεν υπάρχει πια, συνεχίζει να είναι παρούσα μέσα από το έργο της που ανθίζει και γιγαντώνεται.

Η «ΕΛΠΙΔΑ» όπως την οραματίστηκε, είναι πιο ζωντανή από ποτέ. Με άξια Πρόεδρό της την κόρη της Μαριάννας Β. Βαρδινογιάννη, Χριστιάννα, προχωρά με δυναμισμό στηρίζοντας τα παιδιά με καρκίνο και τις οικογένειές τους με συνεχείς πρωτοβουλίες και νέες δράσεις και πάντα με σύμμαχο σε κάθε βήμα τον ελληνικό λαό. Το «ΟΡΑΜΑ ΕΛΠΙΔΑΣ» συνεχώς αυξάνει τις εγγραφές των εθελοντών δοτών του και διευρύνει το δίκτυο των συνεργαζόμενων κέντρων και των συμμάχων του σε όλη την Ελλάδα. Μέσα στον τελευταίο χρόνο περισσότεροι από 100 νέοι συμβατοί δότες του έδωσαν νέα ζωή και ελπίδα σε ισάριθμους ασθενείς.

Η Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη-ΕΛΠΙΔΑ» συνεχίζει την πορεία της ως Κέντρο Αριστείας, με την απόκτηση νέων μηχανήματων, με την πραγματοποίηση υπερσύγχρονων θεραπειών, με τη μετεκπαίδευση ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού στο εξωτερικό που χρηματοδοτεί η «ΕΛΠΙΔΑ», παρέχοντας υπηρεσίες εντελώς δωρεάν, χωρίς λίστες αναμονής, για τους μικρούς ασθενείς από την Ελλάδα και το εξωτερικό.

Στιγμιότυπο από τη συνάντηση του διοικητικού ηγέτη της ΠΑΕ Ολυμπιακός, Βαγγέλη Μαρινάκη, με τη Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, στην Ογκολογική Μονάδα Παίδων «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη ΕΛΠΙΔΑ», τον Ιανουάριο του 2020.

Το Ιδρυμα «Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη» συνεχίζει να υλοποιεί το εκτεταμένο επιστημονικό, ανθρωπιστικό, πολιτιστικό και εκπαιδευτικό έργο του που δίνει καρπούς και τιμά διεθνώς τη χώρα μας. Μόνο μέσα από το εκπαιδευτικό του πρόγραμμα «ΛΕΜΕ ΤΗΝ ΑΛΗΘΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΞΟΥΣΙΑ», σε συνεργασία με το Κέντρο Robert F. Kennedy Human Rights, στο οποίο συμμετέχουν σήμερα περισσότερα από 100 σχολεία, χιλιάδες μαθητές, αυριανοί πολίτες του κόσμου, από ολόκληρη την Ελλάδα γίνονται υπέρμαχοι των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Συµµετέχει επίσης στις δράσεις της Πρωτοβουλίας ’21 και στηρίζει στο πλαίσιο αυτό σηµαντικά προγράµµατα όπως αυτό της Ακαδηµίας Αθηνών για τα µνηµεία της Δήλου που απειλούνται από την άνοδο της στάθµης της θάλασσας.

Είναι φανερό πως μέσα από το έργο της, η Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη είναι «παρούσα», όπως ήθελε πάντοτε. Συνεχίζει να εμπνέει, να χαρίζει φως και ελπίδα, να ζεσταίνει καρδιές και συνειδήσεις. Μοιάζει σαν να μην έφυγε ποτέ. Σαν να είναι εδώ και να μας δείχνει τον δρόμο.

Μήπως αυτό το συναίσθημα είναι που κάνει κάποιον θρύλο στη συνείδηση ενός λαού; Και μήπως ένα έργο που μεγαλώνει συνεχώς, ανθίζει και συνεχίζει να χαρίζει ελπίδα ακόμα και όταν ο δημιουργός του δεν υπάρχει πια είναι αυτό που κάνει κάποιον «αθάνατο»;