«Και μόνο το γεγονός ότι επιλέχθηκα για να μεταφέρω στην οθόνη το πορτρέτο του Μπενίτο Μουσολίνι ήταν αρκετό για να με προβληματίσει – δεν θα έλεγα να με φοβίσει, ένας ηθοποιός οφείλει να μη φοβάται – και να με βάλει σε σκέψεις.

Οι γονείς μου ήταν πάντα αντιφασίστες, εγώ είμαι αντιφασίστας, οπότε όταν ο ρόλος μού προτάθηκε ήμουν λίγο «…Αμάν! Τι κάνω τώρα;»». Αυτά είναι τα πρώτα λόγια που μου είπε ο ιταλός ηθοποιός Λούκα Μαρινέλι ενώ καθόμασταν στην αυλή ενός παλάτσο στη Βενετία προκειμένου να μιλήσουμε για τη συμμετοχή του στη μίνι σειρά «M. Il figlio del secolo» (M. O γιος του αιώνα) που προβλήθηκε σε μεγάλη οθόνη κατά τη διάρκεια του Διεθνούς Φεστιβάλ ώστε αργότερα να μεταδοθεί από την τηλεόραση (στην Ιταλία, φυσικά, προκάλεσε μεγάλο θόρυβο λόγω του επίμαχου θέματός της).

Εύλογα, είχα ρωτήσει τον 40χρονο ηθοποιό αν ο ρόλος του Μπενίτο Μουσολίνι, που έμεινε στην εξουσία ως πρωθυπουργός-δικτάτορας της Ιταλίας από το 1922 έως το 1943, τον είχε φοβίσει.

«Την ίδια ώρα που ένιωθα προβληματισμένος, μπορώ να πω ότι ήμουν και πολύ περίεργος» συνέχισε ο Μαρινέλι. «Και νομίζω πως σε αυτή ακριβώς την περιέργειά μου οφείλεται το ότι έπαιξα, τελικά, στη σειρά.

Η περιέργεια για το πρόσωπο, η περιέργεια για την κοινωνία που το αποδέχθηκε, η περιέργεια, τελικά, για την ίδια την Ιστορία». Αν και αρχικά, όπως είπε ο ίδιος ο Μαρινέλι, δεν είχε φόβο, εν τη ρύμη του λόγου κάποια στιγμή τού «ξέφυγε» η λέξη «τρόμαξα».

Ο Μαρινέλι χαμογέλασε σαν να τα έβαζε με τον εαυτό του. «Ναι, οφείλω τελικά να το παραδεχθώ: τρόμαξα. Είμαι ηθοποιός αλλά είμαι και άνθρωπος. Ο ρόλος του απόλυτου φασίστα τρομάζει κάθε δημοκράτη ηθοποιό.

Ομως σκέφτηκα, επίσης, ότι ο φόβος μου θα υποχωρούσε γιατί όλο αυτό το σχέδιο που είχαμε μπροστά μας στεκόταν σε γερά θεμέλια. Σε ένα θαυμάσιο βιβλίο, του Αντόνιο Σκουράτι, ένα καταπληκτικό σενάριο των Ντάβιντε Σερίνο – Στέφανε Μπίσες και, βεβαίως, σε έναν μεγάλο καλλιτέχνη στη σκηνοθεσία, τον Τζο Ράιτ. Αν δεν συνεργαζόμουν με τον Τζο Ράιτ, πιστεύω ότι θα είχα κάνει ένα μεγάλο σφάλμα καριέρας. Ολα αυτά, μαζί με την περιέργειά μου, με έπεισαν ότι μπορούσα να αναλάβω τον ρόλο του Μουσολίνι και μαζί του, βέβαια, την ευθύνη αυτού του ρόλου».

Υποκριτική δύναμη

Γεννημένος το 1984 στη Ρώμη, ο Λούκα Μαρινέλι είναι αυτή τη στιγμή ο μεγαλύτερος ιταλός σταρ της γενιάς του. Αποφοίτησε από την Εθνική Ακαδημία Δραματικών Τεχνών Silvio D’Amico όπου έπαιξε στο «Ονειρο καλοκαιρινής νύχτας» σε σκηνοθεσία Κάρλο Τσέκι, μια ερμηνεία που υπήρξε ο λόγος για τον οποίο ο σκηνοθέτης Σαβέριο Κοστάντζο τον επέλεξε για να συμπρωταγωνιστήσει στην ταινία του «La solitudine dei numeri primi» που στηρίζεται στο μυθιστόρημα του Πάολο Τζορντάνο.

Η ταινία παρουσιάστηκε στο διαγωνιστικό του 67ου Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βενετίας, το οποίο έκτοτε θα φιλοξενούσε συχνά τον Λούκα Μαρινέλι. Το 2011 έπαιξε τον ρόλο της Ρομπέρτα στην ταινία επιστημονικής φαντασίας «L’ultimo terrestre», σε σκηνοθεσία Gipi, που επίσης διαγωνίστηκε για τον Χρυσό Λέοντα στη Βενετία, και το 2012 τον είδαμε σε ταινίες όπως το «Waves», σε σκηνοθεσία Κοράντο Σάσι, «Nina», σε σκηνοθεσία Ελίζα Φούκσας, καθώς και στη διεθνώς αναγνωρισμένη τηλεταινία «Maria di Nazaret», σε σκηνοθεσία Τζάκομο Καμπιότι.

Την ίδια χρονιά συμμετείχε στο καστ της ταινίας «Tutti i santi giorni» του Πάολο Βίρτζι, για την οποία ήταν υποψήφιος στα Βραβεία David di Donatello για τον καλύτερο πρωταγωνιστικό ανδρικό ρόλο, και το 2013 συμμετείχε με μικρό ρόλο στην αριστουργηματική «Τέλεια ομορφιά» του Πάολο Σορεντίνο που απέσπασε το Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας.

Εξι χρόνια αργότερα, επίσης στη Βενετία, ο Μαρινέλι θα κέρδιζε τη μεγαλύτερη έως τώρα διάκρισή του, το Copa Volpi καλύτερης ανδρικής ερμηνείας, για την ταινία «Martin Eden» (2019), ελεύθερη απόδοση του μυθιστορήματος του Τζακ Λόντον. Η τελευταία δουλειά του που έχουμε μέχρι σήμερα δει στην Ελλάδα είναι η ταινία «Τα οκτώ βουνά» (2022).

Πώς προέκυψε το «M. Il figlio del secolo»

Τον Σεπτέμβριο του 2018 ο σεναριογράφος Στέφανο Μπίσες έλαβε στο σπίτι του ένα αντίγραφο του βιβλίου «M. Il figlio del secolo», που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Το βιβλίο είχε αφιέρωση του συγγραφέα Aντόνιο Σκουράτι, τον οποίο ο Μπίσες δεν γνώριζε προσωπικά.

«Ισως μπορούμε να πούμε αυτή την ιστορία μαζί» έγραφε ο συγγραφέας. Ο Μπίσες κατάλαβε το νόημα αυτών των λέξεων μόνο όταν, μερικές εβδομάδες αργότερα, ο παραγωγός Λορέντσο Μιέλι τού ζήτησε να προσπαθήσει να διαμορφώσει το βιβλίο σε τηλεοπτική σειρά.

Μιλώντας στο BHMAgazino, ο βρετανός σκηνοθέτης της σειράς, Τζο Ράιτ, δημιουργός ταινιών όπως «Εξιλέωση» (2007), «Αννα Καρένινα» (2012), αλλά και «Η πιο σκοτεινή ώρα» (2017), το βιογραφικό δράμα για τον Γουίνστον Τσόρτσιλ στα χρόνια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αναφέρθηκε στην οπτική του πάνω στη φιγούρα του Μπενίτο Μουσολίνι. «Βρήκα πραγματικά συναρπαστικό στον Μουσολίνι ότι αντιπροσωπεύει, στο μυαλό μου, το χειρότερο είδος άνδρα» είπε.

«Οι περισσότεροι από εμάς επιδιώκουμε το καλύτερο από τους εαυτούς μας. Ακόμα και αν δεν τα καταφέρνουμε πάντα, κατά βάση νοιαζόμαστε, υποστηρίζουμε τους πιο αδύναμους και χρησιμοποιούμε τη νοημοσύνη μας για το ευρύτερο καλό.

Ωστόσο ο Μουσολίνι θαρρείς ότι έσκαψε βαθιά μέσα στον εαυτό του για να βρει το χειρότερο κομμάτι του. Και το βρήκε. Και το χρησιμοποίησε για να κερδίσει την εξουσία. Δεν νομίζω ότι το πρόβλημα που είχαμε ήταν μην τυχόν και δείξουμε τον Μουσολίνι «πολύ ανθρώπινο». Γιατί ήταν άνθρωπος – και, κατά τη γνώμη μου, το απόλυτο παράδειγμα του χειρότερου της ανθρωπότητας».

Από την πλευρά του, κλείνοντας, ο Λούκα Μαρινέλι τόνισε ότι «ως ηθοποιός έπρεπε να βρεθώ κοντά στον Μουσολίνι, όπως επίσης έπρεπε να μην τον κρίνω – κάτι που ήταν το πιο οδυνηρό πράγμα σε όλη αυτή τη διαδικασία.

Θυμάμαι ότι μια βραδιά, όταν τα γυρίσματα ήταν πια προς το τέλος τους, βρισκόμουν στο σπίτι μου, ξαπλωμένος στο κρεβάτι της γιαγιάς μου, και έκλαιγα. Εκλαιγα στ’ αλήθεια γοερά. «Τι έκανα στον εαυτό μου;» μονολογούσα. Ηταν σαν να βλέπω τον εαυτό μου έξω από εμένα και να λέω «λυπάμαι τόσο πολύ». Εκείνη τη στιγμή κατάλαβα πόσο οδυνηρό ήταν να υποδύομαι τον Μπενίτο Μουσολίνι».