Κάτι σαν διακοπέςμε φίλους

Κάποτε στις παραλίες έβλεπες κόσμο να διαβάζει εφημερίδες – ειδικά οι άνδρες διάβαζαν καλοκαιριάτικα μόνο αθλητικές. Υποτίθεται ότι στα χρόνια που ο έντυπος Τύπος ζούσε τις ωραίες του μέρες, οι μεγάλες πωλήσεις – και στα αθλητικά έντυπα – γίνονταν έπειτα από γεγονότα. «Πουλούσαν» – κατά το κοινώς λεγόμενο – οι νίκες και γιατί πολύς κόσμος έκανε συλλογή από πρωτοσέλιδα. Το καλοκαίρι νίκες δεν υπήρχαν γιατί δεν υπάρχει έντονη αθλητική δραστηριότητα, αλλά τα ρεκόρ πωλήσεων δεν έλειπαν. Γιατί; Γιατί εκτός από τις νίκες «πουλούσαν» και τα όνειρα. Και το καλοκαίρι, ως περίοδος μεταγραφικών ενισχύσεων, τα επιτρέπει. Μετά ήρθε τοInternet και οι αθλητικές εφημερίδες μετατράπηκαν σεsites που πουλoύν άμεση ενημέρωση – ούτε νίκες, ούτε όνειρα. Στις παραλίες βλέπεις ανθρώπους που «σκρολάρουν» οθόνες κινητών, αλλά υπάρχουν δύο προβλήματα. Το πρώτο ότι από τη φύση της η παραλία δεν επιτρέπει το διάβασμα σε κινητά. Τα γράμματά τους είναι μικρά, η όλη διαδικασία είναι άβολη, οι τριγύρω διαμαρτύρονται γιατί σε βλέπουν με ένα κινητό στο χέρι και εσύ φοβάσαι ότι θα πιάσεις με τα χέρια βρεγμένα το κινητό σου και θα του κάνεις ζημιά- έτσι, το πολύ-πολύ να δεις μερικούς τίτλους. Οπότε ξαφνικά τα τελευταία χρόνια άρχισαν στις παραλίες να πληθαίνουν ξανά τα βιβλία – βοηθούν και οι ξαπλώστρες.

Κάποτε διάβαζαν πολύ στην παραλία, κυρίως οι γυναίκες, και το έβλεπες στους τίτλους τωνbest sellers: ακόμα θυμάμαι τον χαμό με τις «Πενήντα αποχρώσεις τουγκρι», τον «Ιούδα που φιλούσε υπέροχα», τις «Μάγισσες της Σμύρνης», το «Νησί» – η κάθε εποχή είχε τα σουξέ της, συμβαίνει και με τα καλοκαιρινά τραγούδια. Σήμερα η αύξηση του ενδιαφέροντος για ένα βιβλίο «που να διαβάζεται καλοκαιριάτικα» δημιούργησε κάτι το σχετικά καινούργιο: την αύξηση των προτάσεων. Καλοκαιριάτικα προτάσεις για βιβλία διαβάζεις παντού και όχι μόνο στους ιστοτόπους των εκδοτικών οίκων. Εξειδικευμένα έντυπα, απλοί άνθρωποι που δηλώνουν «βιβλιοφάγοι» και φυσικά κριτικοί και παρουσιαστές νέων βιβλίων νιώθουν σχεδόν την υποχρέωση να προτείνουν τη δική τους λίστα. Συχνά αναρωτιέμαι αν οι προτάσεις για βιβλία είναι περισσότερες από τις νέες εκδόσεις – μάλλον είναι. Φυσικά, στις περισσότερες των περιπτώσεων κυριαρχεί κομμάτι η λογική τού ό,τι να ‘ναι – ειδικά μεταξύ των επαγγελματιών που αναλαμβάνουν από κάποιον αρχισυντάκτη την υποχρέωση μιας παρουσίασης. Διαβάζεις π.χ. κάτω από την ενότητα «βιβλία για παραλία» προτάσεις του τύπου «Πώς να περάσετε το καλοκαίρι σας» ή «Πώς να κάνετε διακοπές με την οικογένεια» – ίσως αυτά να είναι χρηστικά και χρήσιμα, κανείς όμως ποτέ δεν θα τα διαβάσει σε μια παραλία: προτού πάει σε αυτήν ίσως. Επίσης, δύσκολα κάποιος θα διαβάσει ένα βιβλίο 550 σελίδων Ιστορίας από αυτά που προτείνονται, ή ένα κλασικό μυθιστόρημα με πλοκή βαριά και δύσκολη, ακόμη κι αν έχει γίνει σειρά στοNetflix. Κι αν υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν σε μια παραλία να διαβάσουν Ντοστογέφκσι ή Στάινμπεκ ή Τολστόι, αυτοί σίγουρα δεν θα διαβάσουν αφιερώματα για βιβλία για παραλίες.