Τα τελευταία χρόνια η ευτυχία μοιάζει να «εισάγεται» από την παγωμένη Δανία. Ισως γιατί η μικρή σκανδιναβική χώρα τερμάτιζε επί σειρά ετών πρώτη στην έκθεση της Παγκόσμιας Ευτυχίας, που εκπονείται από το διεθνές Δίκτυο Λύσεων για τη Βιώσιµη Ανάπτυξη (SDSN) κατόπιν πρωτοβουλίας των Ηνωμένων Εθνών. Καμία διαφωνία. Aλλωστε, γιατί να μην είναι ευτυχισμένοι οι Δανοί; Πέρα από τα ευλογημένα ψηλόλιγνα γονίδιά τους, το καθημερινό τους λεξιλόγιο δεν περιλαμβάνει λέξεις όπως μνημόνια, ΔΝΤ κ.τ.λ. Κι όμως, εκείνοι ορκίζονται ότι δεν είναι μόνο οι άριστες κρατικές τους δομές που τους προσφέρουν τόνους ευτυχίας, αλλά και το hygge, η εθνική φιλοσοφία ευδαιμονίας τους που πλέον αποτελεί και εξαγώγιμο προϊόν.
Βέβαια, ακριβής ορισμός για το τι ακριβώς σημαίνει «hygge» – για να κυριολεκτούμε, προφέρεται «χού-γκα» – δεν υπάρχει. Eδώ ο Μάικ Βάικινγκ, διευθύνων σύμβουλος του Ινστιτούτου Ερευνας της Ευτυχίας στη Δανία, χρειάστηκε ένα ολόκληρο βιβλίο για να το εξηγήσει. Ο εμπεριστατωμένος οδηγός που συνέγραψε υπό τον τίτλο «Το βιβλίο του Ηygge. Ο δανέζικος τρόπος να ζεις καλά» έχει μεταφραστεί μέχρι στιγμής σε 35 γλώσσες – κυκλοφόρησε προσφάτως και στην Ελλάδα από τις εκδόσεις Μίνωας – και αποτελεί το ευαγγέλιο των απανταχού «χουγκα-στών», εισάγοντάς μας στο lifestyle της δανέζικης ευδαιμονίας. Τι περιλαμβάνει μια ειδυλλιακή στιγμή hygge; Αναμμένα κεριά, μαλακές πολυθρόνες για να χουχουλιάζεις ανενόχλητος, απόλαυση μιας κούπας αχνιστού καφέ μπροστά σε μια φωτιά που σιγοκαίει, χαλαρό διάβασμα κυριακάτικων εφημερίδων, οτιδήποτε δηλαδή μπορεί να δημιουργεί άνεση και θαλπωρή.
«Στο hygge έχουν δοθεί διάφοροι ορισμοί, από την «τέχνη τού να δημιουργείς οικειότητα» μέχρι τη «ζεστασιά της ψυχής» ή το να απολαμβάνεις ένα φλιτζάνι κακάο υπό το φως κεριών» αναφέρει ο Βάικινγκ στο ΒΗΜΑgazino. «Κάποια από τα βασικά υλικά του hygge είναι η σύμπνοια, η ξεκούραση, η ικανοποίηση, η παρουσία και η άνεση. Το βιβλίο ουσιαστικά ενθαρρύνει τους ανθρώπους να σκεφτούν για το hygge, γιατί το πιο σημαντικό είναι να αρχίσουμε να μιλάμε περισσότερο για αυτό».
Του ζητώ να γίνει λίγο πιο συγκεκριμένος. «Και άλλα tips;» ρωτάει. «Γιατί να μην κουβαλάς πάντα μαζί σου ένα κουτί πρώτων βοηθειών hygge; Κεριά, καλής ποιότητας σοκολάτες, τσάι, το αγαπημένο σου βιβλίο, ένα βαζάκι μαρμελάδα, ένα καλό ζευγάρι μάλλινες κάλτσες, ένα σημειωματάριο, ένα πουλόβερ και μια ωραία κουβέρτα… Πιθανότατα θα χρειαστείς μια αρκετά μεγάλη τσάντα!» αναφέρει γελώντας.
Πράγματι το βιβλίο του, μέσα από τις 285 σελίδες του, αποτελεί έναν ιδιαίτερα αναλυτικό και πρακτικό οδηγό για την «κατασκευή» ενός hygge τρόπου ζωής, παρέχοντας συμβουλές διακόσμησης, συνταγή για χριστουγεννιάτικο hygge γλυκό, τρόπους εξάσκησης hygge εν μέσω θέρους, τότε που οι χουχουλιάρικες κουβέρτες αναγκαστικά θα μπουν στις ντουλάπες, καθώς και μυστικά για τη δημιουργία του κατάλληλου φωτισμού. Αυτή τη στιγμή το hygge, εν όψει μάλιστα Χριστουγέννων, αποτελεί τη Νo1 τάση για τους γκουρού της ευζωίας. Το ερώτημα βέβαια γεννάται: «Τελικά μήπως δεν αποτελεί τίποτε άλλο από στυλιζαρισμένες λεπτομέρειες ενός σκανδιναβικού μπονβιβερισμού που αναλώνεται σε ωραίες πορσελάνινες κούπες καφέ και ακριβά πουπουλένια παπλώματα για ανθρώπους που διαθέτουν υψηλά βαλάντια και πολύ ελεύθερο χρόνο; Ο Μάικ Βάικινγκ επιμένει ότι πρόκειται για κάτι πολύ πιο βαθύ. «Οι Δανοί είναι πολύ καλοί στο να αποσυνδέουν την ευτυχία από τον πλούτο. Γενικά μιλώντας, οι άνθρωποι που ζουν σε πιο πλούσιες χώρες είναι πιο ευτυχισμένοι. Αλλά η οικονομική ευημερία είναι ένας μόνο παράγοντας που εξηγεί γιατί κάποιοι άνθρωποι είναι πιο ευτυχισμένοι από άλλους. Οπως συμβαίνει και με τα περισσότερα πράγματα, όσο περισσότερα χρήματα έχεις τόσο λιγότερη ευτυχία αντλείς τελικά από αυτά. Είναι σαν να τρως ένα κέικ. Το πρώτο κομμάτι είναι υπέροχο. Οταν φθάσεις όμως στο πέμπτο, δεν θα σου φαίνεται πλέον τόσο καταπληκτικό».
Βέβαια ο ίδιος δεν παραβλέπει την υποστήριξη του δανέζικου κράτους προς τους πολίτες του, κάτι που συντελεί στην ευτυχία τους. Για παράδειγμα, όπως γράφει στο βιβλίο του, μολονότι οι Δανοί υφίστανται μία από τις υψηλότερες φορολογίες στον κόσμο, αυτό δεν είναι κάτι για το οποίο παραπονιούνται. «Δεν πληρώνουμε φόρους, επενδύουμε στην κοινωνία μας». Κάπως έτσι εξηγείται γιατί η Δανία βρέθηκε εφέτος στην τρίτη θέση στην έκθεση της Παγκόσμιας Ευτυχίας του ΟΗΕ και η Ελλάδα στην 79η. Προκύπτει έτσι το ερώτημα: Σε μια χώρα με οικονομική κρίση, σε ποιον βαθμό μπορείς να εφαρμόσεις τεχνικές hygge όταν οι μισοί ένοικοι μιας πολυκατοικίας φορούν στο σπίτι το μπουφάν τους για να ζεσταθούν, καθώς δεν μπορούν να ανάψουν καλοριφέρ; «Δεν χρειάζονται χρήματα για να «εξασκήσεις» το hygge, αλλά σχετίζεται κυρίως με το να παραμένεις κοντά με την οικογένεια και τους φίλους σου» απανατά. Καλωσόρισες, hygge, λοιπόν!