Κάμπος Χίου, ο μυροβόλος

«Η τραπεζαρία του αρχοντικού είχε ένα μεγάλο τραπέζι, ένα σκρίνιο με φωτογραφίες και έναν μεγάλο καθρέφτη. Υπήρχαν τοιχογραφίες ολόγυρα και μια εντυπωσιακή οροφογραφία, διακοσμημένη με γύψινες ροζέτες. Στο κεντρικό διάχωρο της οροφής εμφανιζόταν μια φυτική σύνθεση με ανθέμια και ανθοπλοκάμους σε λευκό και χρυσό. Η διακόσμηση στο σαλόνι ήταν εξεζητημένη, με έπιπλα του οθωμανικού μπαρόκ αλλά και πληθώρα φυτών εσωτερικού χώρου. Οι προσκεκλημένες κυρίες, συννυφάδες της γιαγιάς μου, ντυμένες στην τρίχα, στολισμένες με κοσμήματα, παρφουμαρισμένες, έχοντας ακριβώς την ίδια κόμμωση και φορώντας ακριβώς τα ίδια ρούχα, έφτασαν συντονισμένα στο κάλεσμα για τη βεγγέρα. Η γιαγιά μου, όπως είθισται στον Κάμπο, τους σέρβιρε το παραδοσιακό κέρασμα, γλυκό του κουταλιού νεραντζάκι, τον τούρκικο καφέ και τα νεράκια, πάνω σε έναν ασημένιο δίσκο που τον απίθωσε στο μεγάλο τραπέζιο της σάλας. Τα ρούχα που φορούσαν οι συμπεθέρες είχαν την ίδια απόχρωση με το τραπεζομάντιλο, το οποίο είχε το ίδιο χρώμα με το νεραντζάκι και τα πιατάκια…».

Η βεγγέρα που περιγράφει ο Στρατής Βογιατζής στο βιβλίο του «Κάμπος» (εκδ. Αγρα) φέρνει γνώριμες εικόνες στα μάτια των σημερινών πενηντάρηδων και πάνω – οι νεότεροι αμφιβάλλω καν αν γνωρίζουν τη λέξη. Φέρνει γνώριμες εικόνες και σε εκείνους που έχουν επισκεφθεί τον Κάμπο της Χίου. Εκεί στέκονται ακόμα τα εντυπωσιακά αρχοντικά με τις τοιχογραφίες, με τις οροφογραφίες, με τις πορτοκαλιές, τις μανταρινιές και τις νεραντζιές (από όπου και το γλυκό κουταλιού που κερνάει η γιαγιά) στους κήπους τους. Σε αυτή την αφοπλιστικά γοητευτική περιοχή μάς ταξιδεύει με τις μικρές ιστορίες του και με τις υπαινικτικές, τρυφερές και μελαγχολικές φωτογραφίες του ο γεννημένος στη Χίο σκηνοθέτης και συγγραφέας. Ανατρέχοντας νοσταλγικά στο παρελθόν του Κάμπου, αλλά και βλέποντας με καθαρή ματιά το παρόν του – και αυτό δεν είναι πάντα εύκολο για τους τόπους που έχουν σύνδεση με τα παιδικά μας χρόνια. Δίνοντας και σε εμάς μια αφορμή για να ταξιδέψουμε ξανά στη Χίο και να γευθούμε εκ νέου τη συγκίνηση που μας είχε χαρίσει το νησί στην πρώτη μας επίσκεψη, τότε που με έκπληξη το ανακαλύπταμε.