Η Καμίλα Λάκμπεργκ δεν χρειάζεται συστάσεις. Πρόκειται για µία από τις πιο πολυδιαβασμένες και αγαπημένες σουηδές συγγραφείς, η φήμη της οποίας έχει ξεπεράσει τα σύνορα της πατρίδας της. Περισσότερα από 30 εκατομμύρια αντίτυπα των βιβλίων της έχουν πουληθεί σε όλον τον κόσμο – χάρη εν μέρει και στην τεράστια επιτυχία της σειράς αστυνοµικών µυθιστορηµάτων που διαδραματίζονται στη γενέτειρά της Φιελµπάκα. Είναι επίσης διακεκριμένη entrepreneur και µια από τις ιδρύτριες της επενδυτικής εταιρείας Invest In Her «από γυναίκες για γυναίκες» που προάγει τη γυναικεία επιχειρηµατικότητα και αγωνίζεται για την εξάλειψη των µισθολογικών διαφορών σε βάρος των γυναικών. Oταν ανακοινώθηκε πριν από μερικά χρόνια ότι δουλεύει πάνω σε μια νέα τριλογία σε συνεργασία με τον Χένρικ Φεξέους, τον διασημότερο και πιο περιζήτητο ομιλητή της Σουηδίας και βραβευμένο πνευματιστή, αναγνωρισμένο μάλιστα ως έναν από τους κορυφαίους ειδικούς παγκοσμίως στη γλώσσα του σώματος, η ανυπομονησία του αναγνωστικού κοινού χτύπησε κόκκινο. Αξίζει να σημειωθεί ότι o 51χρονος mentalist έχει πραγματοποιήσει εκπληκτικά ψυχολογικά πειράματα στη σουηδική τηλεόραση και έγινε ευρέως γνωστός το 2007 με το πρώτο του βιβλίο «Η τέχνη να διαβάζεις τη σκέψη. Μάθε τη γλώσσα του σώματος για να πείθεις». Το πρώτο κοινό τους πόνημα με τίτλο «Το κουτί» και κεντρικούς ήρωες την αστυνομικό Μίνα Νταμπίρι και τον πνευματιστή Βίνσεντ Βάλντερ εκδόθηκε πέρυσι γνωρίζοντας θερμή υποδοχή. «Η σέχτα» κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες (και τα δύο βιβλία διατίθενται στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μεταίχμιο) και διαβάζεται και αυτό απνευστί. Η πλοκή του έχει ως εξής: ένα μικρό αγόρι εξαφανίζεται στη Στοκχόλμη. Οι Αρχές ανακαλύπτουν ομοιότητες με μια προηγούμενη απαγωγή παιδιού που δεν είχε αίσιο τέλος. Ολα δείχνουν ότι κινδυνεύουν να χαθούν και άλλα παιδιά.
Μια φιλία που έγινε… τριλογία
Μιλώντας μαζί τους μέσω zoom αντιλαμβάνεσαι αμέσως την αίσθηση οικειότητας που διακρίνει τη σχέση τους. Τους ρωτάω αρχικά πώς προέκυψε η συνεργασία τους. «Ανήκουμε και οι δύο στο δυναμικό του ίδιου εκδοτικού οίκου. Οταν βγήκε το πρώτο μου βιβλίο το 2007, έκανα επισκέψεις σε βιβλιοπωλεία για την προώθησή του με μια ομάδα συγγραφέων, μεταξύ των οποίων ήταν και η Καμίλα. Ταιριάξαμε αμέσως και γεννήθηκε μια φιλία» εξηγεί ο Χένρικ. «Στη συνέχεια περάσαμε χρόνο και με τις οικογένειές μας, βρισκόμασταν ούτως ή άλλως και σε πλαίσιο επαγγελματικό και πάντα συζητούσαμε για λογοτεχνία. Το 2019 μοιράστηκε μαζί μου την ιδέα που είχε για ένα βιβλίο με ήρωα έναν πνευματιστή, άρχισε τότε μια αυθόρμητη ανταλλαγή σκέψεων και στο τέλος καταλάβαμε ότι συνδυάζοντας τις δεξιότητες και τις γνώσεις μας θα μπορούσαμε να καταλήξουμε με ένα μυθιστόρημα στα χέρια μας», συμπληρώνει εκείνη. Ποιες δεξιότητες λοιπόν συνδύασαν και ποιες θα έλεγαν ότι είναι οι μεγαλύτερες αδυναμίες τους; «Χρησιμοποιήσατε μια λέξη που δεν καταλαβαίνω. Αδυναμίες; Τι είναι αυτό; Είναι μάλλον μια ελληνική λέξη» λέει ο Φεξέους γελώντας. «Συμπληρώνουμε ο ένας τον άλλον σε μεγάλο βαθμό» εξηγεί η Λάκμπεργκ. «Ο Χένρικ είναι οργανωτικός και έχει μια δομή στο κεφάλι του, έχω είμαι πιο χαοτική. Τον έχω βγάλει από μερικά από τα κουτάκια του κι εκείνος με έχει κάνει πιο τακτική. Μας έχει ωφελήσει και τους δύο η σύμπραξή μας και μάθαμε πολλά από αυτή τη διαδικασία. Πολύ νωρίς είχαμε πει ότι αν για οποιονδήποτε λόγο αυτή η διαδικασία έχει αρνητική συνέπεια στη φιλία μας, θα σταματήσουμε να δουλεύουμε μαζί προκειμένου να διασώσουμε την προσωπική σχέση μας».
Σε συνεντεύξεις τους έχουν πει ότι κατά τη διάρκεια της έρευνας που κάνουν για τα βιβλία χάνονται καμιά φορά στη «μαύρη τρύπα» του Google. Ποια είναι η πιο παράξενη αναζήτηση που έχει χρειαστεί να κάνουν; «Το πιο περίεργο μάλλον Google search μας αφορούσε τη γιαπωνέζικη σαδομαζοχιστική τεχνική σιμπάρι. Eπρεπε επίσης να διαβάσουμε μια επιστημονική μελέτη για το πώς αλλάζει η κυτταρική δομή των πτωμάτων με το πέρασμα του χρόνου. Πάντως ψάχνουμε πολύ και κάνουμε ενδελεχή έρευνα, δεν μένουμε μόνο στις πληροφορίες που βρίσκουμε στη Wikipedia. Σκάβουμε πιο βαθιά» υπογραμμίζουν. Μιλάμε λίγο για την επιλογή τους τα θύματα σε αυτό το βιβλίο να είναι παιδιά. Τους προβλημάτισε το γεγονός ότι μπορεί να αποξένωνε αυτό το στοιχείο της πλοκής κάποιους αναγνώστες; «Το συζητήσαμε. Ηταν απαραίτητο για την ιστορία που θέλαμε να πούμε και ξέραμε ότι δεν θα το κάναμε για να σοκάρουμε, ούτε για να προκαλέσουμε με φθηνούς εντυπωσιασμούς. Πιστεύουμε πως το χειριστήκαμε με υπεύθυνο, ισορροπημένο τρόπο».
Στην αρχή του βιβλίου ο Βίνσεντ περνάει κάποια μηνύματα στους θεατές του κατά τη διάρκεια ενός σόου. Οι ίδιοι τι τροφή για σκέψη θα ήθελαν να δίνουν στους αναγνώστες τους; «Δεν έχουμε κάποιο μήνυμα που θέλουμε να περάσουμε, δεν υπάρχει κάποια κρυφή ατζέντα. Σαφέστατα ωστόσο το σύστημα αξιών μας και τα πιστεύω μας περνάνε στα βιβλία. Ο Βίνσεντ εκπροσωπεί την κοσμοθεωρία μου και τα πράγματα που θα ήθελα να σκέπτονται οι αναγνώστες, δεν έχω όμως ούτε συγκεκριμένο στόχο ούτε τον έλεγχο σχετικά με το αν θα το κάνουν» απαντά ο Χένρικ. Η Καμίλα θέτει μια άλλη παράμετρο στο ζήτημα: «Εγώ θα έλεγα ότι θα θέλαμε να νιώσουν την αγάπη μας για τους ανθρώπους που είναι λίγο αλλόκοτοι, λίγο διαφορετικοί, που δεν ταιριάζουν στις προδιαγραφές της κοινωνίας. Εχουμε λάβει πολλά μηνύματα από ανθρώπους που έχουν διαγνωστεί με ψυχικές διαταραχές, οι οποίοι μας λένε ότι χαίρονται πολύ για την ενσυναίσθηση με την οποία τους προσεγγίζουμε. Είναι πολύ συγκινητικό αυτό».
Αναρωτιέμαι τι σχέδια υπάρχουν όσον αφορά μια ενδεχόμενη τηλεοπτική μεταφορά των βιβλίων τους. «Θα μπορούσαμε να σας πούμε αλλά θα έπρεπε να σας σκοτώσουμε μετά» λέει χαριτολογώντας (ελπίζω) η Λάκμπεργκ. Θα μπορούσε τότε να μου αναφέρει κάποιες σειρές που της άρεσαν πολύ; «Βλέπω πάρα πολλές σειρές αστυνομικού μυστηρίου. Μία από τις καλύτερες που έχουν βγει τα τελευταία χρόνια είναι το «Mare of Easttown» με την Κέιτ Γουίνσλετ. Μου αρέσουν επίσης οι δραματοποιημένες μεταφορές αληθινών εγκλημάτων, απόλαυσα για παράδειγμα το «Candy» με την Τζέσικα Μπίελ και το «The Thing About Pam» με τη Ρενέ Ζελβέγκερ. Μου άρεσε επίσης πολύ το βρετανικό «The Pact». Παρ’ όλο που δεν εμπίπτει στο ίδιο είδος, θα ήθελα να αναφέρω και το «Succession», μια εκπληκτική δραματική σειρά».
Θεωρούνται και οι δύο πολύ επιτυχημένοι – ο καθένας στον τομέα του. Ποιο είναι το μυστικό τους; «Ακολούθησε το πάθος σου, γίνε καλός σε αυτό και θα βρεις ανταπόκριση. Το σημαντικό όμως είναι να καταλήξεις να κάνεις αυτό που σου αρέσει ακόμη κι αν τελικά δεν αφορά κανέναν» λέει ο Χένρικ. Αναφέρω στην Καμίλα τη λέξη «ταλέντο». «Το ταλέντο είναι σημαντικό», λέει, «όμως υπάρχουν χαρισματικοί άνθρωποι που δεν προσπαθούν αρκετά και δεν τα καταφέρνουν και υπάρχουν και λιγότερο προικισμένοι που πετυχαίνουν πολλά μόνο και μόνο επειδή έριξαν σκληρή δουλειά. Φυσικά παίζει και η τύχη τον ρόλο της, πρέπει να είσαι στο σωστό μέρος τη σωστή στιγμή. Βέβαια μπορείς να δημιουργήσεις και εσύ ο ίδιος τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Εχουμε έναν διάσημο δρομέα αλπικού σκι στη Σουηδία, τον Ινγκμαρ Στένμαρκ, που έχει πει το εξής: «Είναι αστείο, όσο πιο πολύ προπονούμαι τόσο πιο τυχερός γίνομαι». Υπάρχει μεγάλη δόση αλήθειας σε αυτό».
Ψυχοθεραπεία και κλιματική αλλαγή
Τα βιβλία τους αποτελούν μια κατάδυση στο έρεβος της ανθρώπινης ψυχής. Οι ίδιοι κατά πόσο έχουν εξερευνήσει τον δικό τους ψυχισμό; «Δεν έχω κάνει ψυχοθεραπεία, παρ’ όλο που μάλλον τη χρειάζομαι» σχολιάζει η Λάκμπεργκ. «Ο,τι με απασχολεί το εκφράζω μέσα από τα βιβλία μου. Για εμένα το σημαντικό είναι να έχει κανείς περιέργεια για τους ανθρώπους. Πάντα ενδιαφέρομαι για τους άλλους και για τη ζωή τους, εξ ου και κάνω πολλές ερωτήσεις. Είχα μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία πριν από λίγο καιρό. Επισκέφθηκα τις πιο σκληρές γυναικείες φυλακές της Σουηδίας. Συνάντησα γυναίκες δολοφόνους. Μίλησα μαζί τους για τα κίνητρα και τις πράξεις τους. Ηταν πολύ διαφωτιστική η επίσκεψή μου». Ο Φεξέους από την πλευρά του λέει: «Εχω προσπαθήσει να κάνω ψυχοθεραπεία αλλά δυστυχώς γνωρίζω πολύ καλά τον μηχανισμό που χρησιμοποιούν οι ψυχολόγοι και δεν μπορώ να αφεθώ στη διαδικασία χωρίς αντιστάσεις και άμυνες».
Λέμε ενίοτε ότι η πραγματικότητα ξεπερνά και την πιο τρελή φαντασία. Υπάρχει κάποια πρόσφατη αληθινή ιστορία ή προσωπικότητα που να τους έχει εξάψει το ενδιαφέρον; «Προσωπικά, βρήκα καθηλωτική την εξέλιξη της δίκης με τον Τζόνι Ντεπ και την Αμπερ Χερντ. Στην αρχή ήμουν εναντίον του και κατέληξα να αλλάξω γνώμη. Ηταν καθηλωτική αυτή η ιστορία» δηλώνει η Καμίλα. «Προσωπικά, εκπλήσσομαι από τον Πούτιν και τη στρατηγική του, όμως στο επίπεδο εξουσίας όπου βρίσκεται η διαφθορά και η αλλοτρίωση είναι μάλλον ασύλληπτες» λέει ο Χένρικ. Στο «Κουτί» ανέφεραν ωστόσο την Γκρέτα Τούνμπεργκ. «Πιστεύω ότι η Γκρέτα έχει κάνει εξαιρετική δουλειά διαφωτίζοντάς μας όλους και νομίζω ότι δεν της έχουμε δώσει αρκετή σημασία» ξεκαθαρίζει η Λάκμπεργκ. «Καμιά φορά τρομάζω διότι έχω την αίσθηση πως δεν παίρνουμε την κλιματική αλλαγή στα σοβαρά. Είχαμε πρόσφατα εκλογές εδώ και ο κόσμος θέλει απλώς να πέσουν οι τιμές στα καύσιμα χωρίς να τον νοιάζει πώς παράγεται η ενέργειά μας και τι βλάβες προκαλούμε στο περιβάλλον. Κάποιοι μάλιστα λένε δημοσίως τι ωραία που είναι τώρα που έχουμε περισσότερη ζέστη στη Σκανδιναβία. Είναι να τρελαίνεσαι».
