Ιαν Μακ Γιούαν «Η Βρετανία είναι αποκαρδιωτικά διχασμένη»

Ηταν να μην κάνει την αρχή. Δύο χρόνια μετά την επίσκεψή του στην Ελλάδα, όπου συνομίλησε με τον Χάρη Βλαβιανό στο Μέγαρο Μουσικής, ο κατά πολλούς «εθνικός συγγραφέας» της Βρετανίας, Ιαν Μακ Γιούαν, προσγειώθηκε ξανά σε ελληνικό έδαφος. Αυτή τη φορά τον έφερε η ετήσια διάλεξη που πραγματοποιείται στη μνήμη του ελληνοαμερικανού ποιητή και μεταφραστή Κίμωνα Φράιερ στο Αμερικανικό Κολλέγιο, όπου αποτόλμησε να αναλύσει «το ακαδημαϊκό θέμα», όπως το είχε χαρακτηρίσει στο προηγούμενο ταξίδι για την «Επινόηση του εαυτού στη λογοτεχνία». Μια πρώτης τάξεως επαγγελματική αφορμή για να κάνει το ταξίδι μετά τις άψογες εντυπώσεις που αποκόμισε την τελευταία φορά και να δει τους έλληνες φίλους που απέκτησε αυτός ο τόσο προσηνής και ευγενής συγγραφέας. Η επίσκεψή του συνέπεσε και με την κυκλοφορία στα ελληνικά του βιβλίου «Μηχανές σαν κι εμένα» (εκδ. Πατάκη), ένα διεισδυτικό, πολυεπίπεδο, ενίοτε άβολο βιβλίο που επιστρέφει σε ένα φανταστικό 1982 και σε έναν κόσμο που μοιάζει πάρα πολύ με εκείνον που γνωρίζαμε τη δεκαετία του ’80. Μόνο που η Βρετανία έχει ηττηθεί στον πόλεμο των Φόκλαντ, η Μάργκαρετ Θάτσερ δίνει μάχη με τον Τόνι Μπεν για την εξουσία, ο «πατέρας των ηλεκτρονικών υπολογιστών και της τεχνητής νοημοσύνης» Αλαν Τούρινγκ (1912-1954) είναι ζωντανός και το βασικότερο: η τεχνολογία είναι προηγμένη σε σημείο ώστε να είναι εφικτό να αγοράσεις ένα ανδροειδές για ποικίλη οικιακή χρήση, το οποίο μπορεί να καταλήξει να ικανοποιεί σεξουαλικά τη φίλη σου. Οπως συνέβη στον πρωταγωνιστή του βιβλίου του επίμονα ανατρεπτικού Ιαν Μακ Γιούαν.

Γιατί πρέπει όλα αυτά να συμβούν το 1982 συγκεκριμένα;
«Για να μπορεί ο γεννημένος Αλαν Τούρινγκ να έχει προλάβει να ζήσει τη ζωή που δεν έζησε. Σκεφτόμουν τι θα συνέβαινε αν δεν είχε πεθάνει στα 42 του και γινόταν ένας από τους υψηλού κύρους επιστήμονες ο οποίος θα επηρέαζε τον κόσμο με πολλούς τρόπους; Θα είχε συνεισφέρει σε τεράστιο βαθμό στην επιστήμη των ηλεκτρονικών υπολογιστών, θα συζούσε ανοιχτά με τον φίλο του χωρίς να τον νοιάζει τι θα πει ο κόσμος. Αυτός με πήγε στο 1982 και όλα τα υπόλοιπα ακολούθησαν. Ο πόλεμος στα Φόκλαντ, η Θάτσερ κ.τ.λ. Βασικά όμως στοχαζόμουν πάνω στην τεχνολογία και σκεφτόμουν ότι ο δρόμος που έχει διανύσει η επιστήμη της δεν ήταν ποτέ αναπόφευκτος».