Στο Μέγαρο Σταθάτου του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, εκεί όπου εκτίθενται για πρώτη φορά παγκοσμίως δέκα ειδώλια μοναδικής αρχαιολογικής σημασίας της Πρωτοκυκλαδικής περιόδου, που αναπαριστούν αποκλειστικά τη γυναικεία μορφή (αποτελούν κομμάτι της έκθεσης με τίτλο «Γυρισμός. Κυκλαδικοί θησαυροί στο ταξίδι της επιστροφής»), δόθηκε το ραντεβού μας με επτά σύγχρονες Ελληνίδες, οι οποίες αποτελούν το ΔΣ του Σωματείου Δεσμός, τις Αλέξια Κατσαούνη (πρόεδρος), Λένα Παπαλεξοπούλου (αντιπρόεδρος), Μαρίνα Σωτηρίου (γραμματέας), Εφφη Στρατάκη (ταμίας) και Λάρα Σταφυλοπάτη, Μυρτώ Αναστασοπούλου, Ελένη Μπαθιανάκη (μέλη). Το «ταξίδι» του Δεσμού ξεκίνησε πριν από περίπου 11 χρόνια και ύστερα από πολλή δουλειά εξελίχθηκε σε έναν σημαντικό φορέα κοινωνικής δράσης που δραστηριοποιείται σε διάφορους τομείς, όπου υπάρχει ανάγκη. Για την πορεία του σωματείου τους, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν, αλλά και για τα αποτελέσματα που τις δικαιώνουν, μίλησαν και οι επτά στο BHMAgazino.
Πώς σας δηµιουργήθηκε η ιδέα για την ίδρυση του Δεσµού;
«Η ιδέα γεννήθηκε στο τέλος του 2011 από πέντε αγαπημένες φίλες και συμμαθήτριες που είχαμε πρόσφατα επιστρέψει όλες στην Ελλάδα έπειτα από σπουδές. Εχοντας ζήσει και εργαστεί στο εξωτερικό, όπου ο εθελοντισμός είναι μέρος της καθημερινότητας των ανθρώπων, είχε γίνει πια και για εμάς τρόπος ζωής. Γυρνώντας, λοιπόν, στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της οικονομικής αλλά και κοινωνικής κρίσης, θέλαμε να κάνουμε κάτι για να βοηθήσουμε, να προσφέρουμε στήριξη στους πιο ευάλωτους συνανθρώπους μας. Παράλληλα, βλέπαμε γύρω μας κόσμο που ήθελε και μπορούσε να βοηθήσει, αλλά δεν ήξερε πώς να το κάνει, πού να απευθυνθεί, και κυρίως αν η προσφορά του θα «πιάσει τόπο». Ετσι ξεκίνησε ο Δεσμός, με στόχο να γίνει ένας συνδετικός κρίκος μεταξύ όλων εκείνων που ήθελαν να προσφέρουν (εταιρείες, ιδιώτες, ιδρύματα) και εκείνων που είχαν ανάγκη. Από την πρώτη στιγμή επικεντρωθήκαμε στο να συνδέσουμε πιστοποιημένες ανάγκες με δωρεές, ακολουθώντας διαφανείς διαδικασίες διαχείρισης, έτσι ώστε κάθε δωρητής να γνωρίζει ακριβώς πώς αξιοποιήθηκε η δωρεά του σε χρήματα, σε είδος ή σε υπηρεσίες».
Πώς ήταν τα πρώτα βήµατα της διαδροµής σας;
«Στην αρχή πηγαίναμε από εταιρεία σε εταιρεία και από ιδιώτη σε ιδιώτη. Παρουσιάζαμε το όραμά μας και τις ιδέες μας για το πώς θα μπορούσαν να προσφέρουν. Πολλές φορές χρησιμοποιούσαμε τα δικά μας ΙΧ για να μεταφέρουμε δωρεές σε είδος. Σήμερα, 11 χρόνια μετά, η ομάδα μας έχει μεγαλώσει, έχουμε ένα βαν, μετράμε πάνω από χίλιους κοινωφελείς οργανισμούς στο δίκτυό μας και οι δωρητές πλέον μας προσεγγίζουν αναζητώντας καθοδήγηση για το πού να πάει η δωρεά τους. Αυτό μας κάνει πραγματικά υπερήφανους. Η αποτελεσματική σύνδεση προσφορών με πραγματικές ανάγκες, ο θετικός αντίκτυπος της δουλειάς μας, ο επαγγελματισμός μας και η προσήλωσή μας στην απόδοση απολογισμού για την κάθε δωρεά (μικρή ή μεγάλη) έκανε τον κόσμο να μας εμπιστευτεί και να καταλάβει ότι μέσω του Δεσμού είναι εύκολο να προσφέρει κανείς, αρκεί να το θέλει».
Ποια είναι τα κοινωνικά ζητήµατα που περισσότερο σας συγκινούν και στα οποία αφιερώνετε χρόνο και ενέργεια;
«Στον Δεσμό, όλα τα κοινωνικά ζητήματα και προβλήματα του τόπου μάς συγκινούν και μας αφορούν. Εχουμε επιλέξει συνειδητά να μην εστιάσουμε μόνο σε ένα συγκεκριμένο θέμα ή κλάδο. Αντίθετα με πολλούς άλλους μη κερδοσκοπικούς οργανισμούς, κάτι που μας χαρακτηρίζει είναι ότι βοηθάμε όπου υπάρχει ανάγκη. Οργανωτικά έχουμε χωρίσει το έργο μας σε τέσσερις βασικούς πυλώνες: Κοινωνική Πρόνοια, Υγεία, Αντιμετώπιση Κρίσεων και Οικοδόμηση Ενός Καλύτερου Μέλλοντος. Ετσι, με τον ίδιο ενθουσιασμό, τη μία στιγμή παρέχουμε επισιτιστική βοήθεια σε άστεγους συνανθρώπους μας, την επόμενη υποστηρίζουμε δωρεάν πρόγραμμα ανακουφιστικής φροντίδας κατ’ οίκον για χρόνια πάσχοντες και την άλλη προσφέρουμε εκπαιδευτικό υλικό και εξοπλισμό σε δημόσια σχολεία σε απόμακρες και υποβαθμισμένες περιοχές, ενδυναμώνοντας μαθητές σε όλη τη χώρα. Επιπρόσθετα, προσπαθούμε να εντείνουμε τις προσπάθειές μας στους τομείς όπου υπάρχει η μεγαλύτερη ανάγκη σε κάθε δεδομένη χρονική συγκυρία. Παραδείγματος χάριν, τις πρώτες ημέρες της εμφάνισης της COVID-19 εστιάσαμε στην προστασία και υποστήριξη ομάδων υψηλού κινδύνου που βρέθηκαν εκτός του ΕΣΥ, όπως ηλικιωμένοι, χρόνια πάσχοντες και παιδιά. Παρείχαμε προστατευτικό υλικό (μάσκες, στολές, γάντια), επισιτιστική βοήθεια, τεχνολογικό εξοπλισμό και ιατρικά μηχανήματα σε περισσότερους από 400 φορείς σε όλη την Ελλάδα. Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική και στη Βόρεια Εύβοια, από την πρώτη στιγμή βρεθήκαμε κοντά στις πληγείσες κοινότητες, αρχικά με την κάλυψη βασικών αναγκών και στη συνέχεια σχεδιάζοντας και υλοποιώντας έργα ανάπλασης».
Μεγάλο κοµµάτι της δράσης σας αφορά τους νέους. Είναι εύκολο να κινητοποιηθεί η νέα γενιά, ώστε να συµµετέχει ενεργά σε κοινωνικά ζητήµατα που την αφορούν;
«Η επισήμανσή σας ότι μεγάλο κομμάτι της δράσης μας αφορά τους νέους είναι απόλυτα σωστή. Και αυτό γιατί κατανοούμε ότι οι νέοι είναι το μέλλον της χώρας μας και η ελπίδα μας για το αύριο. Επίσης, πιστεύουμε βαθιά ότι είναι καθοριστικής σημασίας να κινητοποιηθεί η νέα γενιά, ώστε να συμμετέχει ενεργά στα σημαντικά κοινωνικά ζητήματα. Από την άλλη, θεωρούμε ότι η κινητοποίηση για ενεργό συμμετοχή στα κοινά έχει μεγάλο βαθμό δυσκολίας για όλες τις γενιές, κυρίως όταν προσπαθούμε να πείσουμε για αυτό μόνο ορθολογικά».
Πώς µπορεί όµως να επιτευχθεί;
«Ο καλύτερος τρόπος να ωθήσεις κάποιον προς την ενεργό συμμετοχή στα κοινά είναι να τον ευαισθητοποιήσεις με τρόπο βιωματικό, δηλαδή προσφέροντάς του την ευκαιρία να συμμετάσχει ο ίδιος σε κάτι που τον αφορά, κάνοντάς τον να αισθανθεί τη χαρά και την ενδυνάμωση της προσφοράς. Αυτή είναι και η φιλοσοφία που χαρακτηρίζει τα δύο μεγάλα προγράμματα του Δεσμού για την οικοδόμηση ενός καλύτερου μέλλοντος. Το «Νοιάζομαι και Δρω» είναι ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα το οποίο υλοποιήθηκε για πέντε χρόνια σε 681 σχολεία σε όλη την Ελλάδα, που καλλιέργησε τις αξίες του εθελοντισμού, της αλληλεγγύης και της προσφοράς στα κοινά με τρόπο βιωματικό, σε 63.500 μαθητές – 4,65% του μαθητικού πληθυσμού της χώρας. Τέσσερις ετήσιοι κύκλοι του προγράμματος «Δεσμός για τους Νέους» έχουν χρηματοδοτήσει 40 θέσεις εργασίας για άνεργους νέους σε ισάριθμους κοινωνικούς φορείς, κινητοποιώντας τους και ωφελώντας πάνω από 82.000 ευάλωτους συνανθρώπους μας. Εφέτος το πρόγραμμα χρηματοδοτεί 19 θέσεις εργασίας σε όλη την Ελλάδα και με ειδική ενότητα στη Βόρεια Εύβοια».
Είστε ένα ΔΣ νέων γυναικών. Θεωρείτε ότι έχετε ένα συγκριτικό πλεονέκτηµα από άποψη επικοινωνίας, ταύτισης απόψεων κ.ά.;
«Η ιδρυτική ομάδα του Δεσμού ήταν «γυναικεία» υπόθεση. Στήθηκε πάνω στο όνειρο μιας ομάδας φίλων-γυναικών που μοιράζονταν τις ίδιες ιδέες και αρχές. Ενας πυρήνας με κοινό όραμα και ήθος, με ξεχωριστά αλλά συμπληρωματικά χαρακτηριστικά και ικανότητες. Δεν είχε προσανατολισμό το φύλο. Το πραγματικό ενδιαφέρον, η ικανότητα να ασχολείσαι ταυτόχρονα με πολλά και διαφορετικά αντικείμενα, η ευαισθησία, η ενσυναίσθηση, η αμεσότητα, τα γρήγορα αντανακλαστικά αποτελούν χαρακτηριστικά του γυναικείου φύλου. Για εμάς ήταν μια φυσική διαδικασία, η επιλογή των μελών συμβαδίζει με την ταύτιση στο όραμά μας και δεν είναι ένα «τέχνασμα» για να διαφοροποιηθούμε. Το πάθος μας και η ενέργειά μας προσανατολίζονται εξ ολοκλήρου στην ενδυνάμωση του Δεσμού με ικανά στελέχη, με ανθρώπους που η προσφορά αποτελεί ζωτικής σημασίας αξία, με συνεργάτες που μοιράζονται την ίδια «τρέλα»».
Πόσο εύκολο είναι µε τη σύγχρονη, δύσκολη καθηµερινότητα να αφιερώνεται κανείς στην κοινωνική προσφορά και πώς καταφέρνετε να το κάνετε;
«Δεν θα πούμε ψέματα, είναι δύσκολο. Η καθεμιά μας έχει τη δική της απαιτητική επαγγελματική δραστηριότητα, οικογένειες με παιδιά (άλλα μεγαλύτερα, άλλα μικρότερα σε ηλικία). Παράλληλα, υπάρχει ο Δεσμός που δημιουργήσαμε από το τίποτα, για να καλύψει μία μεγάλη ανάγκη στην ελληνική κοινωνία. Είναι κατά κάποιον τρόπο το μωρό όλων μας και όπως ξέρουμε καλά ακόμη και αν δεν έχεις χρόνο τον βρίσκεις όταν πρόκειται για το παιδί σου. Τα πρώτα χρόνια η ενασχόλησή μας ήταν καθημερινή, εντατική και πιο απαιτητική ακόμη, με φυσική παρουσία και ατέλειωτες ώρες εργασίας. Εντεκα χρόνια μετά, έχουμε μάθει πολλά και ως προς το πού πρέπει να αφιερώσουμε περισσότερο χρόνο και ενέργεια, αλλά και πώς η συμμετοχή μας μπορεί να φέρει προστιθέμενη αξία και μεγαλύτερο αντίκτυπο στο έργο του Δεσμού. Με το πέρασμα του χρόνου αυτό που οραματιστήκαμε εξελίχθηκε, μεγάλωσε, πήρε θεσμική μορφή. Πλέον η ομάδα του Δεσμού απαρτίζεται από οκτώ εργαζόμενους με τους οποίους το επταμελές ΔΣ συνεργάζεται στενά προσφέροντας καθοδήγηση, νέες ιδέες, συμβουλές και φυσικά ποιοτικό χρόνο. Παρότι η καθημερινή μας ενασχόληση έχει μειωθεί και ο ρόλος μας έχει αλλάξει, είμαστε η ψυχή του Δεσμού – και δεσμευόμαστε για την ορθή και εύρυθμη λειτουργία του και την πίστη στο όραμα να συνδέουμε με τρόπο αποτελεσματικό πιστοποιημένες ανάγκες ευάλωτων συνανθρώπων μας».
