Δεν υπάρχει πιο πολυσυζητημένο πρόσωπο τις τελευταίες ημέρες στο παγκόσμιο tech industry από τη μέχρι πρότινος Chief Technology Officer της OpenAI Μίρα Μουράτι, η οποία ανακοίνωσε πολύ πρόσφατα την αποχώρησή της από τη ραγδαία αναπτυσσόμενη εταιρεία ύστερα από περισσότερα από έξι χρόνια σταδιοδρομίας εκεί. Σε μήνυμά της, το οποίο μοιράστηκε αρχικά με τους συναδέλφους της και στη συνέχεια το ανήρτησε και στην πλατφόρμα X (τέως Twitter), η 35χρονη μηχανικός και executive έγραψε:
«Επειτα από πολλή σκέψη, πήρα τη δύσκολη απόφαση να αποχωρήσω από την OpenAI… Απομακρύνομαι γιατί θέλω να δημιουργήσω χρόνο και χώρο για προσωπική εξερεύνηση… Θα είμαι για πάντα ευγνώμων για την ευκαιρία να οικοδομήσω και να εργαστώ δίπλα σε αυτή την αξιόλογη ομάδα. Μαζί έχουμε ξεπεράσει τα όρια της επιστημονικής κατανόησης στην προσπάθειά μας να βελτιώσουμε την ανθρώπινη ευημερία».
Ο διευθύνων σύμβουλος της OpenAI, ο διαβόητος πλέον Σαμ Αλτμαν, σχολίασε με θέρμη: «Αισθάνομαι τεράστια ευγνωμοσύνη για όσα μάς βοήθησε να χτίσουμε και να πετύχουμε, αλλά πάνω απ’ όλα προσωπική ευγνωμοσύνη για την υποστήριξη και την αγάπη της στις δύσκολες στιγμές. Ανυπομονώ να δω τι θα κάνει στη συνέχεια».
Παρά την κατά τα φαινόμενα πολιτισμένη ατμόσφαιρα και τις αμοιβαίες αβρότητες, η έξοδος της Μουράτι πρέπει να συνοδεύεται από πλούσιο παρασκήνιο, διότι κανένας δεν την περίμενε. Η δυναμική γυναίκα ήταν άλλωστε ένα από τα πρόσωπα της OpenAI που στήριζαν δημοσίως το προφίλ της εταιρείας η οποία έγινε γνωστή τα τελευταία χρόνια στα πέρατα του κόσμου χάρη στο ChatGPT, προωθώντας το έργο της ακόμα και τις τελευταίες εβδομάδες, εξηγώντας τις τεχνικές δυνατότητες όλων των δραστηριοτήτων της. Εκείνη ήταν που έκανε επίδειξη των νέων προϊόντων της σε εκδηλώσεις προγραμματιστών λογισμικού.
Η είδηση της αποχώρησής της έχει προκαλέσει συζητήσεις στη Σίλικον Βάλεϊ, με πολλούς να εικάζουν ότι τα πράγματα δεν είναι καθόλου ανέφελα στην OpenAI. Αρκετοί θεωρούν σχεδόν βέβαιο το ενδεχόμενο να έφυγε η Μουράτι διότι έχασε την ελπίδα της να αναμορφώσει την πορεία της εταιρείας εκ των έσω. Μαζί της αποχώρησαν δύο κορυφαίοι επιστήμονες, ο Chief Research Officer Μπομπ Μακ Γκρου και ο υψηλόβαθμος ερευνητής Μπάρετ Ζοφ, οι οποίοι έχουν συμβάλει καθοριστικά στην ανάπτυξη του ChatGPT. Κανένας από τους τρεις δεν φαίνεται να παραιτήθηκε προκειμένου να ξεκινήσει στο άμεσο μέλλον δουλειά κάπου αλλού.
Χορός δισεκατομμυρίων
Η όλη ιστορία ξεκίνησε πριν από σχεδόν έναν χρόνο, και συγκεκριμένα τον περασμένο Νοέμβριο, όταν ο συγκεντρωτικός τρόπος με τον οποίο διοικούσε ο Αλτμαν, σε συνδυασμό με τις ανησυχίες γύρω από την ασφάλεια ενός άκρως απόρρητου εγχειρήματος με κωδικό Q* (που αργότερα μετονομάστηκε σε Strawberry και λανσαρίστηκε πρόσφατα ως o1), οδήγησε σε προσπάθεια ορισμένων μελών του Διοικητικού Συμβουλίου να απομακρύνουν τον συνιδρυτή και CEO της.
Το κατάφεραν για λίγες ημέρες, αλλά ο Αλτμαν, με τη στήριξη της Microsoft που κατέχει το 49% της OpenAI, κατάφερε να ανακτήσει τον έλεγχο. Με την ανασύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, όσοι αντιτίθεντο στον κραταιό άνδρα αποχώρησαν.
Ενα από τα κορυφαία στελέχη που έβλεπαν με επιφύλαξη τα κίνητρά του ήταν ο συνιδρυτής και Chief Scientist της OpenAI, Ιλια Σατσκίβερ, ο οποίος επίσης έφυγε εκφράζοντας αντιρρήσεις για τη φιλοσοφία ταχείας προώθησης της ανάπτυξης τεχνολογίας ΑΙ με κάθε κόστος. Παραμένει φυσικά άγνωστο τι ακριβώς ώθησε τη Μουράτι να παραιτηθεί, αλλά η κάπως βεβιασμένη κυκλοφορία του o1 τον περασμένο μήνα μπορεί να έπαιξε τον ρόλο της στην απόφασή της.
Το νέο προϊόν προσφέρει έναν διαφορετικό τρόπο συνδυασμού πληροφοριών, επιλύοντας προβλήματα μαθηματικών και coding όπως θα το έκανε ένας άνθρωπος. Οσοι ανησυχούν για την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης ζητούσαν περισσότερους ελέγχους προτού γίνουν αυτές οι τεχνολογίες διαθέσιμες στο κοινό. Η κυκλοφορία αυτού του φιλόδοξου προϊόντος συμπίπτει με την πλήρη μετάβαση της OpenAI σε καθεστώς κερδοσκοπικής εταιρείας, με έναν διευθύνοντα σύμβουλο που θα κατέχει ποσοστό μετοχών, και άρα θα τον ενδιαφέρει πρωτίστως και πάση θυσία το κέρδος.
Η OpenAI πάντως βρίσκεται σε διαδικασία αναζήτησης κεφαλαίου, με στόχο το να αυξηθεί περαιτέρω η αποτίμησή της, η οποία ξεπερνά τα 150 δισ. δολάρια. Η Microsoft έχει ήδη επενδύσει πάνω από 10 δισ. δολάρια για το 49% των μελλοντικών κερδών της εταιρείας και αναμένεται να προσθέσει περαιτέρω χρηματοδότηση.
Η Thrive Capital ανακοίνωσε την επένδυση 1 δισ. δολαρίων, ενώ στον χορό της χρηματοδότησης ακούγονται και τα ονόματα της Nvidia και της Apple. Σύμφωνα ωστόσο με τους «New York Times», η OpenAI ενδέχεται να χάσει εφέτος 5 δισ. δολάρια, κυρίως λόγω του υψηλού κόστους για τα τσιπ και την ενέργεια που απαιτείται για τη λειτουργία των προϊόντων της.
Επιπλέον, η OpenAI βρίσκεται αντιμέτωπη με μηνύσεις από εκδοτικούς οργανισμούς, όπως ακριβώς οι «New York Times», για τη χρήση περιεχομένου χωρίς άδεια προκειμένου να εκπαιδευθούν τα μοντέλα της, γεγονός που οδήγησε την εταιρεία σε κοστοβόρες συμφωνίες για άδειες χρήσης πνευματικού έργου.
Αξίζει να σημειωθεί πως η γεννημένη το 1988 στον Αυλώνα της Αλβανίας Μουράτι κέρδισε υποτροφία σε ηλικία 16 ετών για το Pearson United World College of the Pacific στον Καναδά. Στη συνέχεια σπούδασε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου απέκτησε διπλό πτυχίο από το Colby College και από το Thayer School of Engineering του Dartmouth College.
Προτού ενταχθεί στην OpenAI είχε εργαστεί ως αναλύτρια στην Goldman Sachs, ως μηχανικός στη Zodiac Aerospace, ως υπεύθυνη προϊόντων στην Tesla, όπου επέβλεψε το Model X, και ως αντιπρόεδρος προϊόντων στη Leap Motion, μια startup που δραστηριοποιούνταν στον κλάδο της επαυξημένης πραγματικότητας. Το 2023 βρέθηκε ψηλά στη λίστα του «Fortune» με τις «100 πιο ισχυρές γυναίκες στον επιχειρηματικό κόσμο» και πριν από λίγες εβδομάδες το όνομά της συμπεριλήφθηκε στη λίστα του «Time» με τα «100 πιο επιδραστικά πρόσωπα στον χώρο της τεχνητής νοημοσύνης».
Η αποχώρησή της ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο για την OpenAI και γεννά ερωτήματα για το μέλλον της τεχνητής νοημοσύνης, καθώς η τεχνολογική κοινότητα παρακολουθεί στενά τα επόμενα βήματα και της ίδιας αλλά και της εταιρείας που άφησε πίσω.