Περισσότερα από 20 χρόνια καριέρας, 1.200 εξώφυλλα περιοδικών, 450 editorials μόδας, σχεδόν 500 εμφανίσεις στην πασαρέλα, με τελευταία αυτή στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο το 2016, όταν περπάτησε υπό τους ήχους του «The Girl From Ipanema». Η Ζιζέλ, το σουπερμόντελ που σήμανε λίγο πριν από την εκπνοή του 20ού αιώνα το τέλος της τάσης «heroin chic» και πιο ακριβοπληρωμένο μανεκέν στον κόσμο μέχρι πρότινος (την εκτόπισε πέρυσι η Κένταλ Τζένερ ύστερα από μία δεκαπενταετία στην κορυφή που τη βοήθησε να συγκεντρώσει μια περιουσία που υπολογίζεται σε 400 εκατ. δολάρια), αποζητούσε τα φώτα των προβολέων, κρατώντας παράλληλα ένα σχετικά χαμηλό προφίλ. Το βιβλίο που έγραψε η ίδια και κυκλοφόρησε πριν από λίγες ημέρες με τίτλο «Μαθήματα: Ο δρόμος μου προς μια πιο ουσιαστική ζωή» («Lessons: My Path to a Meaningful Life», εκδόσεις Avery) φιλοδοξεί (χωρίς να το καταφέρνει απόλυτα) να μας βοηθήσει να αποκτήσουμε πληρέστερη εικόνα για ένα από τα πιο διάσημα και φωτογενή πρόσωπα της εποχής μας.
«Στο σχολείο με κορόιδευαν για το ύψος, για το βάρος, για την εμφάνισή μου. Παρ’ όλο που είχα το φιζίκ μοντέλου, ένιωθα αμήχανα. Δεν βοηθούσε φυσικά την αυτοπεποίθησή μου το γεγονός ότι όταν άρχισα να δουλεύω ορισμένοι άνθρωποι του χώρου μού έλεγαν πως τα μάτια μου είναι πολύ μικρά και η μύτη ή το στήθος μου πολύ μεγάλα – το έλεγαν μπροστά μου, σαν να μη βρισκόμουν καν μαζί τους στο ίδιο δωμάτιο». Με αυτά τα λόγια η 38χρονη καλλονή εξηγεί στην εισαγωγή της πώς και γιατί επινόησε την περσόνα «Ζιζέλ», μια αψεγάδιαστη μάσκα που τη φορούσε όλα αυτά τα χρόνια για να προστατευθεί από τις δικές της ανασφάλειες. Τα μαθήματα που διδάχθηκε, οι εμπειρίες, όμορφες και άσχημες, που την έκαναν αυτή που είναι σήμερα, τη βοήθησαν να νοηματοδοτήσει τη ζωή της και να στραφεί προς το κυνήγι της χαράς.
Με το πόνημά της ισχυρίζεται ότι κανένας δεν είναι τόσο θωρακισμένος και άτρωτος όσο θέλει να δείχνει και ότι υπάρχει τρόπος να παραμένεις ο εαυτός σου ακόμα και σε μια εποχή που σε βομβαρδίζει με εικόνες για το πώς πρέπει να μοιάζεις. Παραδέχεται φυσικά ότι φαίνεται ειρωνικό να τα λέει όλα αυτά εκείνη που υπηρέτησε πιστά μια βιομηχανία η οποία δημιουργεί άπιαστα στάνταρντ. Εκείνη που στον λογαριασμό της στο Instagram δεν θα ανεβάσει ποτέ φωτογραφίες της με κύκλους κάτω από τα μάτια επειδή ξενύχτησε για να φροντίσει τα παιδιά τους που κόλλησαν μια ίωση. Αν πρόκειται για μια de profundis εξομολόγηση ή για άλλη μία ημερολογιακού τύπου έκδοση με τις new age παρατηρήσεις μιας γυναίκας που τα έχει όλα και αποφάσισε να δημιουργήσει κάποιες μικρές ρωγμές στην τόσο προσεκτικά κατασκευασμένη εικόνα της, ας το αποφασίσουν οι αναγνώστες.
Η Ζιζέλ Μπούντχεν (ή Μπίντχεν, για να είμαστε πιο πιστοί στην προφορά) γεννήθηκε στην Οριζοντίνα της Νότιας Βραζιλίας από γερμανικής καταγωγής γονείς και μεγάλωσε σε μια οικογένεια με έξι κόρες, τρεις από τις οποίες η μητέρα τους ώθησε προς το μόντελινγκ ήδη από την πρώιμη εφηβεία τους, θεωρώντας ότι η συγκεκριμένη απασχόληση θα τις κρατούσε μακριά από μπλεξίματα. Το 1994 ένας κυνηγός ταλέντων του πρακτορείου Elite την είδε σε εμπορικό κέντρο του Σάο Πάολο όπου είχε βρεθεί με εκδρομή του σχολείου. Με την παρότρυνσή του αποφάσισε να συμμετάσχει στον βραζιλιάνικο διαγωνισμό Elite Model Look, όπου κέρδισε τη δεύτερη θέση. Στη συνέχεια ταξίδεψε έως την Ιμπιζα στην Ισπανία, στον αντίστοιχο διεθνή διαγωνισμό, και βγήκε τέταρτη. Χάρη σε αυτές τις διακρίσεις άφησε την ίδια χρονιά το σπίτι της και μετακόμισε μόνιμα στο Σάο Πάολο κυνηγώντας το όνειρό της. Οι απορρίψεις διαδέχονταν η μία την άλλη, οι δικοί της τής έλειπαν, όμως η φιλοδοξία δεν της επέτρεπε να τα παρατήσει. Το 1996 συμμετείχε για πρώτη φορά στην Εβδομάδα Μόδας της Νέας Υόρκης.
Το 1997, στην Εβδομάδα Μόδας του Λονδίνου, έλαβε μέρος σε 42 οντισιόν. Η μεγάλη ευκαιρία τής χτύπησε την πόρτα όταν επιλέχθηκε, ανάμεσα σε χιλιάδες υποψήφιες, για να περπατήσει στο σόου του Αλεξάντερ Μακ Κουίν, μια επίδειξη υπό (τεχνητή) βροχή. Η παροιμιώδης ικανότητά της να ισορροπεί τα 180 εκατοστά της κορμοστασιάς της πάνω σε ψηλά τακούνια ακόμα και στην ολισθηρή πασαρέλα αποδείχθηκε το συγκριτικό πλεονέκτημά της, όμως η τύχη δεν θα της χαμογελούσε έτσι εύκολα. Το 17χρονο κορίτσι βρέθηκε ξαφνικά σε ένα τεράστιο δίλημμα όταν είδε ότι το τρίτο σύνολό της αποτελούνταν από μια φούστα χωρίς τοπ. Ηθελε να εξαφανιστεί. Αγχωμένη, έβαλε τα κλάματα. Δεν ήθελε να τη δουν οι γονείς της γυμνόστηθη. «Ημουν καλό κορίτσι. Ημουν αγοροκόριτσο. Ημουν κάποια που το ευμέγεθες στήθος της τής προκαλούσε αμηχανία. Φοβόμουν πως οι γονείς μου θα ντρέπονταν τόσο που δεν θα μου μιλούσαν ποτέ ξανά. Είχα τρομοκρατηθεί» γράφει τώρα. Τη λύση έδωσε η φημισμένη make-up artist Βαλ Γκάρλαντ όταν την είδε να κλαίει απεγνωσμένα, ζωγραφίζοντας πάνω στο σώμα της ένα λευκό κολλητό μπλουζάκι.
Οι άψογες αναλογίες μοντέλου σε συνδυασμό με το χυμώδες, αριστουργηματικά σχηματισμένο στήθος τής χάρισαν το παρατσούκλι «The Body» μία δεκαετία μετά την πρώτη διδάξασα, την Αυστραλή Ελ Μακφέρσον. Η καριέρα της ακολούθησε γρήγορα ανοδική πορεία και μέσα σε τρία χρόνια είχε γίνει διάσημη διεθνώς. Το βάδισμά της πάνω στην πασαρέλα, το λεγόμενο «horse walk», αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της και αντιγράφηκε κατά κόρον.
Στα «Μαθήματά» της η Ζιζέλ εξιστορεί το πώς η επιτυχία δοκίμασε τα όριά της. Οταν υπέγραψε ένα χρυσό συμβόλαιο συνεργασίας με τη φίρμα εσωρούχων Victoria’s Secret ύψους 25 εκατ. δολαρίων, ήρθε αντιμέτωπη με τον απόλυτο θρίαμβο και το υπέρμετρο στρες. Το πιο φημισμένο μοντέλο του 21ου αιώνα, η πολυφωτογραφημένη σύντροφος του Λεονάρντο Ντι Κάπριο, έπαθε την πρώτη κρίση πανικού το 2003. Γρήγορα έγινε κλειστοφοβική. «Ενιωθα ανήμπορη. Ο κόσμος γύρω σου μικραίνει ολοένα και πιο πολύ και δεν μπορείς να αναπνεύσεις. Δεν έχω βιώσει χειρότερο συναίσθημα», αναφέρει. Η Ζιζέλ εκμυστηρεύεται στο βιβλίο της ότι της πέρασε από το μυαλό και η αυτοχειρία ακόμη. Είδε αρχικά έναν ειδικό που της συνταγογράφησε Xanax, αλλά εκείνη δεν ήθελε να εξαρτάται από χάπια. Εκείνη την περίοδο κάπνιζε ένα πακέτο τσιγάρα και έπινε ένα μπουκάλι κρασί ημερησίως. Τα έκοψε μαχαίρι, μαζί με τη ζάχαρη, βρήκε καταφύγιο στον κόσμο του διαλογισμού και της γιόγκα και χώρισε με τον σταρ του «Τιτανικού». Ετσι επιτεύχθηκε τελικά η πολυπόθητη ισορροπία.
Το 2006 γνώρισε, σε ραντεβού στα τυφλά που της κανόνισαν φίλοι της – το τρίτο σε διάστημα μερικών μηνών -, τον δημοφιλή αμερικανό αθλητή Τομ Μπρέιντι, quarterback της ομάδας αμερικανικού φούτμπολ New England Patriots, με τον οποίο παντρεύτηκε το 2009, τη χρονιά που απέκτησαν και τον οκτάχρονο σήμερα γιο τους Μπέντζαμιν (έχουν και μία πεντάχρονη κόρη, τη Βίβιαν). Λίγους μήνες μετά την έναρξη του ειδυλλίου τους, η πρώην σύντροφος του Μπρέιντι, η ηθοποιός Μπρίτζετ Μόναχαν, τον ενημέρωσε πως ήταν έγκυος. «Ηρθαν όλα πάνω κάτω. Ηταν μια πολύ δύσκολη περίοδος» παραδέχεται, «αλλά ξεπεράστηκε». Το αγόρι που έφερε στον κόσμο η Μόναχαν, ο Τζακ, 11 ετών σήμερα, έχει καλή σχέση με τη Ζιζέλ. Για την ίδια η προσαρμογή στις ευθύνες της μητρότητας δεν ήταν ρόδινη: «Οταν έγινα μητέρα, έχασα τον εαυτό μου. Ηταν σαν να πέθανε ένα κομμάτι μου. Ημουν πάντα πολύ ανεξάρτητη, και όταν χρειάστηκε να αναλάβω την ευθύνη ενός μικρού πλάσματος ένιωσα ότι περιορίζομαι. Ηθελα ανέκαθεν να κάνω παιδί, αλλά όταν τελικά το βιώνεις σοκάρεσαι. Είχα απίστευτες ενοχές. Πίστευα πως ήμουν απαίσια μάνα αν άφηνα το παιδί μου ακόμα και για μία ημέρα. Τις φορές που το έπαιρνα μαζί μου είχα τύψεις που το ανάγκαζα να ταξιδέψει» αποκαλύπτει.
Εξαιτίας της μητρότητας υπέκυψε και στον πειρασμό των πλαστικών επεμβάσεων: «Πάντα με επαινούσαν για το σώμα μου και ένιωθα πως υπήρχαν προσδοκίες στις οποίες δεν θα μπορούσα πλέον να ανταποκριθώ. Εγινα πολύ ευάλωτη. Γυμναζόμουν, πρόσεχα τη διατροφή μου, όμως δεν υπήρχε τρόπος να ξεφύγω από το γεγονός ότι και τα δύο παιδιά μου ήθελαν να θηλάζουν σχεδόν αποκλειστικά από το αριστερό μου στήθος. Μπήκα στο χειρουργείο γιατί ήθελα τα στήθη μου να γίνουν πάλι όμοια και να μη φαίνεται στους άλλους η διαφορά». Την επέμβαση την έκανε το 2015 (πήγε στην παρισινή κλινική φορώντας μπούρκα, κάτι που ορισμένοι μουσουλμάνοι θεώρησαν προσβολή προς το Ισλάμ) και όλες οι λεπτομέρειες, κυρίως το ότι σχεδόν αμέσως μετάνιωσε, βρίσκονται στο βιβλίο της: «Οταν συνήλθα από τη νάρκωση, είπα: «Τι έχω κάνει;». Ηταν σαν να βρέθηκα σε ένα κορμί που δεν αναγνώριζα πια. Για έναν χρόνο φορούσα μόνο φαρδιά ρούχα, γιατί μόνο έτσι ένιωθα άνετα».
Παρ’ όλο που δεν έχει απασχολήσει τα Mέσα με σοβαρά σκάνδαλα όπως πολλές άλλες συνάδελφοί της, έχει βρεθεί να απολογείται για αμφιλεγόμενες δηλώσεις της. Το 2010 είχε πει σε συνέντευξή της στο βρετανικό «Harper’s Bazaar»: «Κάποιες στις ΗΠΑ θεωρούν πως δεν χρειάζεται να θηλάζουν και αναρωτιέμαι: Θα δίνουν χημικά προϊόντα στα παιδιά τους από τόσο νεαρή ηλικία; Κατά τη γνώμη μου, θα έπρεπε να θεσμοθετηθεί ένας παγκόσμιος νόμος που να αναγκάζει τις μητέρες να θηλάζουν τα παιδιά τους για τουλάχιστον έξι μήνες». Οι αντιδράσεις ανάγκασαν εκείνη τελικά να τοποθετηθεί ξανά δημοσίως πάνω στο θέμα: «Η πρόθεσή μου να κάνω ένα σχόλιο για τον θηλασμό δεν έχει καμία σχέση με τους νόμους. Εχω απλώς παθιασμένες πεποιθήσεις σε ό,τι αφορά τα παιδιά. Νομίζω πως βρίσκομαι συνεχώς σε μια αναζήτηση απαντήσεων σχετικά με το τι θα ήταν το καλύτερο για τα παιδιά μου. Δυστυχώς αυτές οι διατυπώσεις φαίνονται απόλυτες στο πλαίσιο μιας συνέντευξης». Δύο χρόνια αργότερα μια ανάρτηση στην ιστοσελίδα της χαρακτήριζε τον τοκετό στα νοσοκομεία «βία ενάντια στις μητέρες και στα βρέφη». Γιατροί και σωματεία γυναικών εξέφρασαν αμέσως τις αντιρρήσεις τους και το ποστ εξαφανίστηκε.
Τον Φεβρουάριο του 2012 ένα βίντεο κυκλοφόρησε στο Διαδίκτυο που έδειχνε μια εκνευρισμένη Ζιζέλ να λέει σε οπαδούς της ομάδας του συζύγου της μετά την ήττα των Patriots στον μεγάλο τελικό του Super Bowl: «Ο άντρας μου δεν μπορεί, ρε γαμώτο, να ρίχνει και να πιάνει την μπάλα την ίδια στιγμή!». Φήμες για τον ευέξαπτο χαρακτήρα της κυκλοφορούσαν για χρόνια στα πηγαδάκια των οίκων μόδας. Το 2011 ο Τεντ Σάουδερν, σχεδιαστής των φτερών που φοράνε τα αγγελάκια της Victoria’s Secret στις θρυλικές επιδείξεις, την είχε χαρακτηρίσει δύσκολη στη συνεργασία. «Είναι πολύ σκληρή» είπε. «Ολη την ώρα φωνάζει». Η καλλίπυγος Βραζιλιάνα είναι πάντως Πρέσβειρα Καλής Θέλησης του ΟΗΕ για το Περιβάλλον, μέλος της ΜΚΟ «Συμμαχία για τα Τροπικά Δάση» και κάνει συχνά δωρεές σε οργανώσεις όπως ο Ερυθρός Σταυρός και οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα. Οσον αφορά την πολιτική, δεν έχει προς το παρόν τοποθετηθεί σχετικά με τα υψηλά ποσοστά του προεδρικού υποψηφίου Ζαΐχ Μπολσονάρου στον πρώτο γύρο των γενικών εκλογών στη Βραζιλία. Είναι όμως γνωστό ότι έχει ζητήσει από τον σύζυγό της να αποφεύγει τις δηλώσεις με πολιτικό περιεχόμενο και έχει αρνηθεί πως υποστηρίζουν οικογενειακώς τον Ντόναλντ Τραμπ.
Ορισμένα περιστατικά που αναφέρει η Ζιζέλ στο βιβλίο της θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν έως και αστεία. Σε κάποιο σημείο περιγράφει έναν καβγά με τον Μπρέιντι. Οι δυο τους βρίσκονταν σε διαφορετικές χώρες και εκείνος της έστειλε ένα θυμωμένο e-mail. Στην αρχή θέλησε να του απαντήσει με αντίστοιχο ύφος, όμως τελικά αποφάσισε να γράψει σε χαρτί τις αρνητικές σκέψεις της και να κάψει τις σελίδες. Το αναφέρει ως ένδειξη ωριμότητας από την πλευρά της, όμως θα μπορούσε να πρόκειται για σκηνή σε αφελές μελόδραμα. Ακόμα πιο εξωφρενικοί είναι οι ισχυρισμοί της ότι δεν αντέχει ούτε μία ημέρα χωρίς να φάει γλυκό. Εξωφρενικοί διότι, όπως εξηγεί, τρώει αποκλειστικά επιδόρπια που είναι φτιαγμένα από καρύδα, αβοκάντο ή μπανάνα και ξηρούς καρπούς. Και παρά τις επί μέρους αποκαλύψεις, το βιβλίο της μοιάζει τελικά σαν υπερβολικά υγιεινό γεύμα. Αφήνει μια γεύση ευχάριστη, πόρρω απέχει ωστόσο από το να είναι συναρπαστική. Θα μπορούσε ίσως να λέγεται «Χωρίς γλουτένη».