Η φύση στο κάδρο

Ποιος δεν έχει μείνει ενεός μπροστά στο μεγαλείο και τον ανεκτίμητο πλούτο της ελληνικής φύσης; Αυτή την αίσθηση θυμάται κανείς κοιτάζοντας τις 42 φωτογραφίες που διακρίθηκαν στον 3ο πανελλήνιο φωτογραφικό διαγωνισμό «Natura 2000 – Click στη φύση». Η διοργάνωση υλοποιήθηκε και εφέτος στο πλαίσιο του προγράμματος LIFE-IP 4 ΝATURA: το WWF Ελλάς και το Περιοδικό «ΦΩΤΟγράφος» κάλεσαν για τρίτη συνεχή χρονιά επαγγελματίες αλλά και ερασιτέχνες φωτογράφους να αναδείξουν τη σπάνια ομορφιά της χώρας μας.

Σκοπός του διαγωνισμού είναι να αναδείξει την ποικιλομορφία και την ανυπολόγιστη οικολογική αξία των περιοχών Natura 2000 ανά την επικράτεια, αλλά και να ευαισθητοποιήσει το κοινό σχετικά με την ανάγκη θωράκισης αυτών των μοναδικών οικοσυστημάτων απέναντι στους κινδύνους που τα απειλούν. Η απώλεια βιοποικιλότητας, μια κρίση με παγκόσμιες διαστάσεις, δεν θα μπορούσε να αφήσει ανεπηρέαστη τη χώρα μας.

Πρόκειται για μια κρίση που αθόρυβα, αλλά με επιταχυνόμενους ρυθμούς, καθιστά τον πλανήτη μας όλο και πιο φτωχό σε ζωή. Για την προστασία της βιοποικιλότητας, η Ευρωπαϊκή Ενωση δημιούργησε το μεγαλύτερο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών του κόσμου: το δίκτυο Natura 2000, το οποίο στη χώρα μας εκτείνεται σε 446 περιοχές, προστατεύοντας τα πιο πολύτιμα και ευάλωτα χαρακτηριστικά της ελληνικής φύσης.

Ο διαγωνισμός ολοκληρώθηκε στις 31 Μαρτίου και τα ονόματα των νικητών ανακοινώθηκαν επίσημα στις 29 Μαΐου. Περισσότερες από 1.000 ήταν οι συμμετοχές οι οποίες μας ταξίδεψαν από την κορυφή του Ταΰγετου και τη λίμνη της Καστοριάς έως την παραλία της Πλατιάς Αμμου στην Κεφαλλονιά και τη γεωμετρία των βράχων στα Μετέωρα. Αγριες μέλισσες, κίτρινοι κρίνοι, πεταλούδες, όρνια, αργυροπελεκάνοι και αλκυόνες είναι μόνο μερικά από τα είδη που αιχμαλωτίστηκαν, όχι από κάποια παγίδα, αλλά από τον φωτογραφικό φακό.

Στον εφετινό διαγωνισμό οι κατηγορίες ήταν τέσσερις («Πτηνά – Ζώα – Φυτά», «Νερά και Θάλασσες», «Ανθρωπος και Φύση», «Φυσικό Τοπίο») και σε καθεμία αναδείχθηκαν τρεις μεγάλοι νικητές καθώς και επτά ακόμα φωτογραφίες που πήραν έπαινο. Εφέτος, για πρώτη χρονιά, εκτός από τα βραβεία που δόθηκαν στους νικητές των τεσσάρων κατηγοριών, υπήρχε και ξεχωριστό βραβείο για νέους ηλικίας από 18 έως 25 ετών. Το Ειδικό Βραβείο Νέων Δημιουργών ΑΚΤΟ έδωσε την ευκαιρία στους νεόκοπους φωτογράφους να διεκδικήσουν τρία εκπαιδευτικά σεμινάρια και να διευρύνουν τις γνώσεις τους.

Η κριτική επιτροπή αποτελούνταν από την κτηνίατρο και φωτογράφο φύσης Στέλλα Λιολιοπούλου, τον ωκεανογράφο, υποβρύχιο φωτογράφο και κινηματογραφιστή δρα Γιάννη Iσσαρη, τον ταξιδιωτικό συντάκτη και φωτογράφο Ηρακλή Μήλα, τον Γιώργο Μελισσουργό, υπεύθυνο πολιτικής για τις προστατευόμενες περιοχές και τον χωρικό σχεδιασμό WWF Ελλάς, και τον δημοσιογράφο Παναγιώτη Καλδή, εκπρόσωπο του περιοδικού «ΦΩΤΟγράφος».

Πιο αναλυτικά, στην κατηγορία «Πτηνά – Ζώα – Φυτά», το 1ο βραβείο απονεμήθηκε στον Λάμπρο Λογοθέτη, το 2ο βραβείο στον Χρήστο Πανταζή και το 3ο βραβείο στον Παναγιώτη Δαλαγιώργο. Στην κατηγορία «Νερά και Θάλασσες» το 1ο βραβείο απονεμήθηκε στον Βαγγέλη Μάτσικα, το 2ο στον Κωνσταντίνο Μιχαήλ και το 3ο στον Χρήστο Βασιλειάδη.

Στην κατηγορία «Ανθρωπος και Φύση» το 1ο βραβείο απονεμήθηκε στον Φώτη Καφέτση, το 2ο βραβείο στον Ανδρέα Μάρκου και το 3ο βραβείο στον Ζήση Ζηκούλη. Στην κατηγορία «Φυσικό Τοπίο» το 1ο βραβείο απονεμήθηκε στον Πάνο Λασκαράκη, το 2ο στον Σταύρο Λαμπράκη και το 3ο στον Αθανάσιο Χριστάνα. Τέλος, το Ειδικό Βραβείο Νέων Δημιουργών ΑΚΤΟ απονεμήθηκε στον Βασίλη Πασταπά, στον Αλεξάντερ Φράνσις Χάργκρεϊβ και στον Δημήτρη Λούκα. Μπορείτε να δείτε τις εντυπωσιακές φωτογραφίες του 3ου πανελλήνιου διαγωνισμού «Click στη Φύση» στη διαδικτυακή 3D έκθεση που φιλοξενείται στην ειδική ενότητα της ιστοσελίδας edozoume.gr.

Η σπουδαιότητα τoυ δικτύου Natura

Η Ελλάδα είναι φυσικά μια χώρα με πλούσια βιοποικιλότητα όσον αφορά τόσο τον αριθμό των ειδών όσο και την κατάσταση και την ποικιλία των οικοσυστημάτων. Γι’ αυτόν τον λόγο και έχουμε όλοι σημαντική ευθύνη στη διατήρηση του φυσικού της πλούτου. Ωστόσο, για πολλά χρόνια η προστασία της φύσης δεν ήταν προτεραιότητα ούτε της Πολιτείας ούτε των πολιτών: η εφαρμογή της νομοθεσίας για τη φύση χαρακτηριζόταν από καθυστερήσεις και κενά, με αποτέλεσμα η χώρα να έχει οδηγηθεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι σχεδόν οκτώ στους δέκα Ελληνες (78%) είτε δεν έχουν ακούσει ποτέ τον όρο Natura 2000 είτε τον έχουν ακούσει αλλά δεν γνωρίζουν τι είναι. Το έργο LIFE-IP 4 NATURA εντάσσεται σε ένα νέο πλαίσιο για την προστασία της φύσης στην Ελλάδα. Πρόσφατα, επεκτάθηκαν τα όρια υφιστάμενων περιοχών Natura 2000 και προστέθηκαν νέες. Ετσι, το δίκτυο Natura 2000 καλύπτει πλέον περίπου 28% της χερσαίας και 20% της θαλάσσιας έκτασης της χώρας. Επίσης, τέθηκαν οι βάσεις για το εθνικό σύστημα προστατευόμενων περιοχών, με τους φορείς διαχείρισης προστατευόμενων περιοχών να έχουν κεντρικό ρόλο.

Το LIFE-IP 4 NATURA θα λειτουργήσει υποστηρικτικά στο νέο αυτό πλαίσιο, αλλά και συμπληρωματικά, «θεραπεύοντας» ελλείψεις του παρελθόντος σε πολλά επίπεδα, και καλύπτοντας κενά που μέχρι σήμερα δεν επέτρεπαν την αποτελεσματική λειτουργία του δικτύου Natura 2000. Στόχος του είναι η ουσιαστική ενίσχυση της προστασίας της φύσης στην Ελλάδα, με τρόπο που να διασφαλίζει ταυτόχρονα τη συμμόρφωση της χώρας με την ευρωπαϊκή νομοθεσία.

Για τον λόγο αυτόν, για πρώτη φορά ενσωματώνονται συνεκτικά, σε ένα ενιαίο πρόγραμμα, δράσεις οι οποίες καλύπτουν όλο το εύρος των παραμέτρων που σχετίζονται με την προστασία της φύσης: πολιτική, οικονομία, κοινωνία, επιστημονική γνώση. Η υλοποίηση του έργου θα είναι καταλυτική για την προστασία των περιοχών Natura 2000 και της βιοποικιλότητας, βάζοντας με αυτόν τον τρόπο τα θεμέλια και για την αναπτυξιακή προοπτική τους.

Δεν είναι περίεργο το ότι το LIFE-IP 4 NATURA θεωρείται από πολλούς το σημαντικότερο έργο των τελευταίων δεκαετιών για την προστασία της φύσης στην Ελλάδα. Δώδεκα εταίροι (υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Πανεπιστήμιο Πατρών, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, WWF Ελλάς, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Περιφέρεια Κρήτης, Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, Περιφέρεια Αττικής, Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου-Δυτικής Μακεδονίας, Πράσινο Ταμείο, Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής), υπό τον συντονισμό του ΥΠΕΝ, ενώνουν τις δυνάμεις τους σχεδιάζοντας νέα εργαλεία προστασίας και διαχείρισης και αναδεικνύοντας τις ευκαιρίες που προσφέρει η αρμονική συνύπαρξη του ανθρώπου με το φυσικό του περιβάλλον. Το έργο συγχρηματοδοτείται από το πρόγραμμα LIFE της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το Πράσινο Ταμείο, έχει διάρκεια οκτώ έτη (2018-2025) και προϋπολογισμό 17 εκατ. ευρώ (με συγχρηματοδότηση 10,2 εκατ. ευρώ από την ΕΕ και εθνική συμμετοχή 4 εκατ. ευρώ από το Πράσινο Ταμείο και τη συμμετοχή των εταίρων).