Ακόμη και όσοι υψώνουν αδιάφορα τους ώμους στο άκουσμα του ονόματος «Σαλμάν Ρούσντι», θεωρώντας ότι ο 74χρονος καταξιωμένος συγγραφέας του 2021 δεν είναι πια η λογοτεχνική δύναμη της φύσης του 1981 που έγραφε «Τα παιδιά του μεσονυκτίου», δεν μπόρεσαν να αγνοήσουν την είδηση. Οπως ανακοινώθηκε στις αρχές Σεπτεμβρίου, το επόμενο βιβλίο του, μια νουβέλα με τίτλο «Το έβδομο κύμα», θα δημοσιευθεί στη δικτυακή πλατφόρμα Substack σε εβδομαδιαίες συνέχειες που προσιδιάζουν στο μυθιστόρημα επιφυλλίδας. Η γνωστοποίηση ήταν αρκετή για να δημιουργηθεί θόρυβος ανά τα αγγλοσαξονικά μέσα ενημέρωσης. Ρούσντι στο Facebook, Ρούσντι στο Twitter, Ρούσντι τώρα και στο Substack, καταμετρούσαν τις ιντερνετικές κατακτήσεις του οι «New York Times». «Μπορεί ο Ρούσντι να αναβιώσει τη λογοτεχνία σε συνέχειες;» αναρωτιόταν το «New Republic». «Ας δοκιμάσω κι εγώ να σκοτώσω το έντυπο βιβλίο» δήλωνε ο ίδιος στον «Guardian». Οσο ενδιαφέρουσα όμως κι αν είναι η προσχώρηση ενός πολυβραβευμένου συγγραφέα στο μέσο της στιγμής, η περίπτωση τον υπερβαίνει: πλήθος «παραγωγών περιεχομένου», από μουσικοκριτικούς έως οικονομολόγους, συνωστίζονται ήδη στον φιλόξενο και οικονομικά προσοδοφόρο ιστότοπο. Καθώς το Substack είναι έκφραση της λεγόμενης «creator economy» που φιλοδοξεί να φέρει απευθείας σε επαφή δημιουργό και καταναλωτή, το ζήτημα είναι τι υπαινίσσεται αυτή η τάση για το μέλλον μιας σειράς μέσων, από το κόμικ ως τη δημοσιογραφία.
Τι εστί Substack; Μια ταχέως αναπτυσσόμενη πλατφόρμα που ιδρύθηκε το 2017 βασισμένη στην ιδέα του εκχρηματισμού του following: αν είσαι πιστός ακόλουθος των κοινωνικών μέσων ενός δημοσιογράφου, λογοτέχνη, δημόσιου διανοουμένου, γιατί να μη δεχθείς να πληρώνεις ένα ευτελές ποσό ώστε να έχεις τη δυνατότητα της αποκλειστικής ανάγνωσης της σοφίας του; Η πρόσβαση σε ένα newsletter που καταφθάνει στο e-mail του καθενός κοστίζει περίπου 50 δολάρια τον χρόνο, τιμή ανταγωνιστική εκείνης μεγάλων εφημερίδων όπως οι «New York Times». Στις αρχές του 2021 το «Forbes» υπολόγιζε τα μέλη του σε 250.000, σήμερα όμως ο αριθμός των 500.000 που δίνει το ίδιο το μέσο μοιάζει πιο κοντά στην πραγματικότητα. Για τους δημιουργούς, τώρα, η έλξη του Substack έγκειται κυρίως στην καπιταλιστική εφαρμογή μιας σοσιαλιστικής εξαγγελίας – του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Αν και ο γενικός κανόνας θέλει τους συνεργάτες να εισπράττουν τον οβολό των συνδρομητών αποδίδοντας ένα 10% στον πάροχο, κάποιοι είναι πιο προνομιούχοι από τους υπόλοιπους: τα μεγαλύτερα ονόματα έχουν γίνει αποδέκτες συμβολαίων της τάξης των 250.000-400.000 δολαρίων ετησίως. Παρόμοιες συμφωνίες συνοδεύονται από τον όρο ότι στο Substack θα αναλογεί το 85% των συνδρομών, με την προοπτική το εύρος της απήχησης να προσπορίσει κέρδος τελικά στην πλατφόρμα. Πρόκειται για συνδυασμό από τον οποίο καρπώνονται και οι δύο πλευρές, επομένως αντιλαμβάνεται κανείς γιατί το site έχει προσελκύσει τον Σαλμάν Ρούσντι, την Πάτι Σμιθ, τον βραβευμένο ισραηλινό συγγραφέα Ετγκαρ Κέρετ ή τον φημισμένο αμερικανό μουσικοκριτικό Ρόμπερτ Κρίστγκαου.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
