Υπό φυσιολογικές συνθήκες αυτές τις ημέρες θα άνοιγαν σαμπάνιες στα κεντρικά γραφεία του Twitter. Οι αγώνες του Μουντιάλ προκαλούν παραδοσιακά φρενίτιδα στους χρήστες και ανεβάζουν κατακόρυφα τον αριθμό των tweets προσελκύοντας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια από διαφημίσεις. Η εφετινή διοργάνωση ωστόσο πραγματοποιείται μετά την εξαγορά της πλατφόρμας από τον Ιλον Μασκ, μια αλλαγή που έχει προκαλέσει πολλούς κλυδωνισμούς. Ας αρχίσουμε από τα ρατσιστικά φαινόμενα. Μέχρι πρόσφατα οι ύβρεις κατά των Αφροαμερικανών εμφανίζονταν στο συγκεκριμένο μέσο κοινωνικής δικτύωσης κατά μέσο όρο 1.282 φορές την ημέρα. Αφότου ο εκκεντρικός δισεκατομμυριούχος έγινε ιδιοκτήτης του, ο αριθμός αυτός αυξήθηκε σε 3.876 φορές την ημέρα. Οι προσβλητικές ομοφοβικές εκφράσεις κατά των γκέι ανδρών εμφανίζονταν στο Twitter 2.506 φορές την ημέρα κατά μέσο όρο. Τώρα απαντώνται 3.964 φορές την ημέρα. Το ίδιο συνέβη και με τις αντισημιτικές αναρτήσεις: αυξήθηκαν κατά 61%, μόλις δύο εβδομάδες μετά την πώληση του τεχνολογικού κολοσσού στον άπληστο billionaire. Λογαριασμοί που το Twitter συνήθιζε να διαγράφει με μεγάλη συχνότητα – όπως αυτοί που προσδιορίζονται ως μέρος του Ισλαμικού Κράτους – έχουν επανέλθει. Λογαριασμοί που σχετίζονται με το QAnon, μια τεράστια ακροδεξιά θεωρία συνωμοσίας, έχουν πληρώσει και έχουν λάβει το σχετικό μπλε σήμα πιστοποίησης, λαμβάνοντας έτσι τρόπον τινά νομιμοποίηση.

Ολα αυτά έχουν οδηγήσει πολλούς φανατικούς, μέχρι πρότινος, χρήστες του Twitter στην αναζήτηση άλλων ψηφιακών τόπων. Οι οικονομικές επιπτώσεις ήταν άμεσες.Οι «New York Times» ανέφεραν πριν από λίγες ημέρες ότι – τουλάχιστον όσον αφορά την αγορά των ΗΠΑ – το Twitter θα έχει κατά 80% λιγότερα έσοδα από διαφημίσεις σε σχέση με το αναμενόμενο. Η πρόβλεψη που είχε ανακοινωθεί στις αρχές του έτους και αφορούσε το τελευταίο τρίμηνο του 2022 υπολόγιζε πως η πλατφόρμα θα έβαζε στα ταμεία της 1,6 δισ. δολάρια. Η τωρινή επανεκτίμηση έχει μειώσει αυτό το ποσό σε 1,1 δισ. Και ίσως τελικά να μην πιάσει ούτε αυτόν τον στόχο. Από όλες τις εναλλακτικές επιλογές που έχουν προκύψει, αυτή που φαίνεται να έχει ωφεληθεί πιο πολύ από τη «μεγάλη έξοδο» από το Twitter είναι το Mastodon. Λανσαρίστηκε το 2016 από τον γερμανορωσικής καταγωγής προγραμματιστή λογισμικού Γιούτζεν Ρότσκο, ο οποίος δήλωσε πρόσφατα στο περιοδικό «Time»: «Σκεπτόμουν ότι το να μπορώ να εκφράζω τις σκέψεις μου στους φίλους μου online μέσω σύντομων μηνυμάτων ήταν σημαντικό και για εμένα και για τον κόσμο συνολικά και για αυτό ίσως δεν θα έπρεπε να παρέχεται ως υπηρεσία από έναν και μόνο επιχειρηματικό οργανισμό. Η ανάγκη μου να δημιουργήσω κάτι παρόμοιο πήγαζε από το αίσθημα δυσπιστίας που είχα για τον έλεγχο που καταλάβαινα ότι ασκούσε το Twitter».

Toots και εξαφανισμένα θηλαστικά

Το Mastodon, που έχει πάρει το όνομά του από τους μαστόδοντες, τα προϊστορικά προβοσκιδωτά όντα που έχουν φυσικά αφανιστεί, αυτοπροσδιορίζεται ως μια ελεύθερη, αποκεντρωμένη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης. Πρόκειται για ένα λογισμικό ανοιχτού κώδικα, το οποίο οι άνθρωποι μπορούν να χρησιμοποιήσουν ως βάση για να δημιουργήσουν τα δικά τους κοινωνικά δίκτυα. Οι χρήστες του μπορούν να συνεισφέρουν στη βελτίωση του κώδικά του εντοπίζοντας και διορθώνοντας bugs, προσθέτοντας νέες λειτουργίες και μεταφράζοντας το interface του σε άλλες γλώσσες. Το Mastodon μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε μέσω κάποιου web browser (προγράμματος περιήγησης ιστού δηλαδή) ή μέσω των εφαρμογών του για iPhone και συσκευές Android. Σε αντίθεση με το Twitter, που είναι ένα ενιαίο κοινωνικό δίκτυο, κάτι το οποίο σημαίνει ότι οι άνθρωποι εγγράφονται και μοιράζονται περιεχόμενο μόνο στο Twitter, το Mastodon θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως ομοσπονδιακή πλατφόρμα, μια συλλογή από κοινωνικά δίκτυα – ή διακομιστές – που συνδέονται μεταξύ τους αλλά ανήκουν σε διαφορετικά άτομα ή ομάδες. Για να εγγραφείτε στο Mastodon, θα πρέπει να δημιουργήσετε λογαριασμό σε έναν διακομιστή. Ορισμένοι servers επιτρέπουν την άμεση εγγραφή, ενώ άλλοι απαιτούν έγκριση ή πρόσκληση.

Ανεξάρτητα από τον διακομιστή στον οποίο θα εγγραφείτε, μπορείτε να αλληλεπιδράσετε με άτομα που χρησιμοποιούν άλλους διακομιστές Mastodon ή μπορείτε να μεταβείτε σε άλλον. Μόλις ολοκληρώσετε την εγγραφή σας και φτιάξετε τον δικό σας λογαριασμό, μπορείτε να δημοσιεύσετε «toots», τα αντίστοιχα tweets στο Mastodon. Μπορείτε επίσης να «μπουστάρετε» τα toots των άλλων που σας αρέσουν, κάτι που ισοδυναμεί με τη λειτουργία του retweet. Καθένας μπορεί να δημιουργήσει τη δική του έκδοση του Mastodon, γνωστή και ως διακομιστή, με ειδικούς κανόνες και κανονισμούς. Αν θέλετε να φτιάξετε τον δικό σας διακομιστή τα πράγματα γίνονται φυσικά λίγο πιο περίπλοκα. Πρέπει να τον κάνετε εσείς host, κάτι που απαιτεί έναν ιστότοπο, ένα εικονικό σύστημα υπολογιστή συνδεδεμένο στο Διαδίκτυο και έναν πάροχο email. Θα πρέπει επίσης να εγκαταστήσετε στο κομπιούτερ σας ορισμένα πρωτόκολλα ασφαλείας και μερικές γλώσσες προγραμματισμού. Οταν θα πληροίτε αυτές τις προϋποθέσεις τότε θα μπορείτε να κατεβάσετε τον κώδικα του Mastodon. Υπάρχουν πάροχοι αφιερωμένοι στη φιλοξενία και τη λειτουργία διακομιστών Mastodon. Η εταιρεία παρέχει επίσης λεπτομερείς οδηγίες για όσους ενδιαφέρονται να δημιουργήσουν τον δικό τους διακομιστή, ο οποίος δεν είναι απαραίτητος για τη συμμετοχή ή τη χρήση της πλατφόρμας.