«Δεν δένοµαι µε τίποτα, ούτε µε σπίτια ούτε µε ανθρώπους» είπε γνωστή ηθοποιός στην τηλεόραση. Τα λόγια της µου προκάλεσαν θλίψη. Να µη δένεσαι µε τα σπίτια άντε να το καταλάβω, αλλά και µε τους ανθρώπους; Που και τα σπίτια, κιβωτοί των ιστοριών που έχουν αφήσει πίσω τους οι άνθρωποι είναι, δεν µπορείς να µην τα αντιµετωπίζεις και αυτά µε κάποια τρυφερότητα. Θέλω να πιστεύω πως άλλο ήθελε να πει και άλλο ακούστηκε. Οµως, ήταν και ένας κύριος στο σουπερµάρκετ, που έλεγε σε µία από τις συζητήσεις που πιάνουµε περιµένοντας στην ουρά: «Εχω διαγράψει όλον τον κόσµο! Δεν έχω ανάγκη κανέναν!». Δεν γνωρίζω ποια βιώµατα τον έκαναν να µιλάει έτσι, ένιωσα όµως την ψύχρα που απέπνεε, σχεδόν µετάνιωσα που δεν είχα φορέσει πιο χοντρό µπουφάν.
Κρύο. Πολικό ψύχος – το αισθάνεστε κι εσείς ή έχω αρχίσει να τρελαίνομαι; – μας κυκλώνει. Ισως όσο μεγαλώνω γίνομαι πιο συναισθηματικός και βλέπω τα πράγματα με μια ευσυγκινησία που δεν είχα. Η ψύχρα υπήρχε, αλλά υπήρχαν και πιο έντονες κοινωνικές συμβάσεις κάτω από τις οποίες την κρύβαμε; Δεν μπορεί όμως να πέφτω τόσο έξω, θυμάμαι πώς ήμασταν και βλέπω πώς γίναμε: Ημασταν πιο συναισθηματικοί και πιο κοινωνικοί, ακόμη και αν τις συμπεριφορές μας τις υπαγόρευαν σε μεγάλο βαθμό τα «πρέπει».
Οσο περνάνε τα χρόνια καθένας είναι όλο και πιο μόνος του, το παρατηρώ και στους ανθρώπους του δικού μου περιβάλλοντος. Μόνος από επιλογή ή επειδή δεν μπορεί πλέον να συνυπάρξει με τους άλλους; Επειδή δεν το έχει μάθει; Επειδή από τότε που πέταξε τα «πρέπει» στον κάλαθο των αχρήστων δεν ξέρει τι πρέπει να κάνει; Επειδή αυτό που θεώρησε ατομική ελευθερία και ανεξαρτησία ήταν τελικά μοναξιά; Η εσωτερική μοναξιά που σε παγώνει, σε μουδιάζει, και σε προχωρημένα στάδια σε καθιστά συναισθηματικά ανάπηρο.
«Δεν στενοχωριέσαι που δεν θα μας βλέπεις;» ρώτησε φίλος τον γιο του που έφυγε για σπουδές στο εξωτερικό, προσπαθώντας να του αποσπάσει μια ομολογία αγάπης. «Το μόνο που θέλω είναι να φύγω» απάντησε εκείνος. «Σου λείπουν οι φίλοι σου;» ρώτησα ένα δεκαεπτάχρονο κορίτσι που μετακόμισε με την οικογένειά του σε άλλη χώρα. «Καθόλου!». Επειτα ήρθε η ηθοποιός: «Δεν δένομαι με τίποτα, ούτε με σπίτια ούτε με ανθρώπους».
Κάθε πρωί, περπατώντας προς το κέντρο, παρατηρώ τα παλιά σπίτια που καταρρέουν. Προσπαθώ να φανταστώ πώς ήταν όταν μέσα τους ζούσαν οικογένειες που τα φρόντιζαν, πολλά χρόνια πριν έρθουν οι οικογένειες που σήμερα τα αφήνουν να γκρεμιστούν. Εχουν και οι τοίχοι (κάτι σαν) ψυχή. Είναι η ανάμνηση των ψυχών που έζησαν μέσα τους. Αγαπώ τα σπίτια που φιλοξένησαν προσφιλείς μου ανθρώπους, στενοχωριέμαι όταν κακοπέφτουν. Και δένομαι με τους ανθρώπους (όσο περνάει ο καιρός με όλο και πιο λίγους, είναι η αλήθεια) γιατί γι’ αυτό είναι η ζωή, για να τη μοιράζεσαι. Τι είσαι χωρίς τους άλλους;
