Οπως συμβαίνει κάθε Σεπτέμβριο, έτσι και αυτή τη χρονιά την αδημονία για την έναρξη του διδακτικού έτους συνοδεύει το άγχος των γονιών για τα έξοδα που αυτό συνεπάγεται. Ιδιαιτέρως δε για τους γονείς φοιτητών που έχουν μόλις εισαχθεί σε πανεπιστημιακά ιδρύματα και σχολές μακριά από τον τόπο διαμονής τους και θα πρέπει να σηκώσουν το, για πολλούς δυσβάστακτο, οικονομικό βάρος ενός επιπλέον νοικοκυριού.
Εφέτος ειδικά αναμένεται να είναι ακόμη πιο δύσκολα τα πράγματα, καθώς την αποσταθεροποίηση που είχαν ήδη επιφέρει στην ελληνική κοινωνία η δεκαετής οικονομική κρίση και η πανδημία της COVID-19 διαδέχεται η κατακόρυφη αύξηση των ενοικίων σχεδόν σε όλες τις περιοχές της χώρας, μαζί με την ακραία ακρίβεια σε καύσιμα, ηλεκτρικό ρεύμα, φυσικό αέριο και όλα τα είδη πρώτης ανάγκης.
Στις μεγαλύτερες φοιτητουπόλεις της Ελλάδας, από την Κρήτη μέχρι την Κομοτηνή, η εύρεση σπιτιών προς ενοικίαση, τα οποία είναι κατάλληλα για φοιτητές, έχει μετατραπεί σε «απίθανη αποστολή», καθώς ο αριθμός τους είναι σημαντικά μειωμένος σε σχέση με πέρυσι, κυρίως εξαιτίας της επιλογής των ιδιοκτητών τους να τα διαθέσουν για βραχυπρόθεσμη μίσθωση.
Αν σε αυτό προσθέσουμε το γεγονός ότι και ο αριθμός των φοιτητών έχει αυξηθεί, αφού πολλοί από εκείνους που είχαν περάσει στις σχολές κατά τη διάρκεια της διετίας των lockdowns δεν προχώρησαν σε ενοικίαση κατοικίας και μετεγκατάσταση αλλά παρακολούθησαν τα μαθήματά τους από την πόλη τους μέσω τηλεκπαίδευσης, τότε η κατάσταση δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο.
Πολλοί είναι εκείνοι που για να μετριάσουν κάπως τα έξοδα αποφασίζουν να ενοικιάσουν ένα μεγαλύτερο διαμέρισμα, το οποίο να είναι λίγο πιο ακριβό, αλλά να το μοιράζονται με συγκάτοικο/συγκατοίκους. Αυτή η πρακτική, που είναι ευρέως διαδεδομένη σε μεγάλες πόλεις του εξωτερικού, μέχρι πριν από περίπου μία δεκαετία δεν συνηθιζόταν ιδιαίτερα στην Ελλάδα. Οπως σπάνιο ήταν και για κάποιον φοιτητή να αναγκάζεται, παράλληλα με τις σπουδές του, να εργάζεται, αλλά τώρα συμβαίνει ολοένα και συχνότερα, καθώς η μέση ελληνική οικογένεια δεν αντέχει να πληρώσει εξ ολοκλήρου το κόστος διαβίωσης του παιδιού (ή των παιδιών) της σε μια άλλη πόλη.
Οι αυξήσεις με αριθμούς
Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ), εκτός από τους μισθούς των Ελλήνων, οι οποίοι έμειναν στάσιμοι και μάλιστα σημείωσαν και μια μικρή πτώση σε σχέση με πέρυσι, όλα τα υπόλοιπα αγαθά της καθημερινότητάς μας έχουν αυξηθεί κατακόρυφα, με τις προβλέψεις για τον προσεχή χειμώνα να είναι ακόμη πιο δυσοίωνες. Συγκεκριμένα, ο Δείκτης Τιμών Καταναλωτή (ΔΤΚ) αυξήθηκε εφέτος τον Ιούλιο κατά 11,6% σε σχέση με το 2021, ενώ ο επί μέρους Δείκτης Στέγασης τα ίδια χρονικά διαστήματα σημείωσε άνοδο της τάξεως του 30,9%. Το κόστος των μεταφορών, συμπεριλαμβανομένων των καυσίμων κίνησης, ανέβηκε κατά 20,6%, ο ηλεκτρισμός 55,8%, το φυσικό αέριο 178,9%(!), το πετρέλαιο θέρμανσης 65,1% και τα είδη διατροφής 13%.
Οσο για τα ενοίκια των φοιτητικών κατοικιών, που επιβαρύνουν περισσότερο τον οικογενειακό προϋπολογισμό, αυτά έχουν παρουσιάσει αύξηση έως και 22,4%, ανάλογα με την περιοχή, ενώ η διαθεσιμότητά τους έχει μειωθεί κατά 25%. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι εφέτος οι βάσεις των Πανελλαδικών ανακοινώθηκαν έναν μήνα νωρίτερα από ό,τι συνήθως, γεγονός που επηρεάζει τη σύγκριση διαθεσιμότητας κατά τον μήνα Αύγουστο σε σχέση με πέρυσι, καθώς πολλοί φοιτητές έχουν ήδη αναζητήσει και βρει σπίτι από τον Ιούλιο.
Μέχρι τώρα πάντως – οι αριθμοί προκύπτουν από τις αγγελίες ακινήτων σε ιστοσελίδες -, στο κέντρο της Αθήνας οι κατοικίες μέχρι 50 τ.μ. που βρίσκονται σε όροφο και είναι διαθέσιμες για μίσθωση κοστίζουν ως επί το πλείστον πάνω από 300 ευρώ. Αλλά και οι τιμές σε περιοχές γύρω από τα πανεπιστήμια της πρωτεύουσας, όπως Ζωγράφου, Νέο Κόσμο, Καλλιθέα, Γουδή, Παγκράτι, τα ενοίκια κυμαίνονται από 300 μέχρι και 600 ευρώ για διαμερίσματα από 35 έως 50 τ.μ. Ετσι παρατηρείται και το φαινόμενο αναζητήσεων διαμερισμάτων σε περιοχές περισσότερο απομακρυσμένες από τις σχολές και το κέντρο, οι οποίες όμως διαθέτουν ικανοποιητικές συγκοινωνίες.
Στη Θεσσαλονίκη, την πιο αγαπημένη φοιτητούπολη της Ελλάδας, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα για όσους θέλουν να νοικιάσουν στο κέντρο. Οι πιο φθηνές γκαρσονιέρες κάτω από την Εγνατία οδό κυμαίνονται από 600 έως 650 ευρώ, ενώ σε άλλες περιοχές τα διαμερίσματα μέχρι 45 τ.μ. φθάνουν μέχρι και τα 500 ευρώ. Ετσι και εδώ οι φοιτητές αναγκάζονται να στραφούν σε περιοχές πιο οικονομικές, όπως είναι η Ξηροκρήνη, οι Αμπελόκηποι, η Τούμπα κ.ά.
Ανοδικά κινούνται και οι τιμές σε άλλες φοιτητουπόλεις, παρόλο που είναι πολύ πιο λογικές από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Στη Λάρισα η αύξηση είναι της τάξεως του 11%-13% για studio και γκαρσονιέρες (για επιπλωμένο διαμέρισμα έως 25 τ.μ. οι τιμές ξεκινούν από 170 και αγγίζουν τα 300 ευρώ). Στο Ηράκλειο της Κρήτης καταγράφεται 5,8%-28% αύξηση στα διαμερίσματα έως 25 τ.μ. (180-320 ευρώ). Ανοδικά κινείται και η Καλαμάτα (300-500 ευρώ για κατοικία 30-45 τ.μ. ενώ το 2021 το κόστος κυμαινόταν από 250-360 ευρώ). Σε πιο τουριστικές περιοχές, όπως είναι τα Χανιά, υπάρχει σχεδόν μηδενική διαθεσιμότητα, αφού τα διαμερίσματα διατίθενται για βραχυχρόνια μίσθωση, κάτι που όμως αναμένεται να αλλάξει όσο μπαίνουμε στο φθινόπωρο.
Πάντως, όσες οικογένειες έχουν τη δυνατότητα, προτιμούν να αγοράσουν ένα διαμέρισμα αντί να δίνουν υπέρογκα ποσά σε ενοίκια. Είναι μια καλή επένδυση και με μια ικανοποιητική προκαταβολή η μηνιαία δόση για στεγαστικό δάνειο είναι πολύ πιο συμφέρουσα.
Προσφορές και εκπτώσεις
Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα προαναφερθέντα, πολλές είναι οι επιχειρήσεις εκείνες που, προκειμένου να είναι πιο ανταγωνιστικές, προσφέρουν πολύ συμφέροντα εκπτωτικά πακέτα σε φοιτητές, τα οποία σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να καλύψουν και ολόκληρη την οικοσκευή. Στον Κωτσόβολο, για παράδειγμα, προσφέρονται ειδικά εκπτωτικά φοιτητικά πακέτα για πλυντήρια, ψυγεία και φούρνους, τα οποία μπορούν να εξοφληθούν και με χαμηλές μηνιαίες δόσεις, ενώ μέχρι και τις 2 Οκτωβρίου οι φοιτητές που κάνουν τις αγορές τους εκεί (από 350€ και πάνω) μπορούν να κερδίσουν και δωροεπιταγές για τα ΙΚΕΑ – και αντίστροφα. Στο ηλεκτρονικό κατάστημα Shopflix.gr από την άλλη, εκτός του ότι μπορεί κανείς να βρει τα πάντα από μια ανεξάντλητη ποικιλία σε σχολικά είδη, προσφέρονται και ειδικά πακέτα επίπλωσης που αφορούν από το φοιτητικό γραφείο μέχρι το σαλόνι και την κρεβατοκάμαρα.
Η αλήθεια είναι ότι αυτή θα είναι η μοναδική περίοδος στη ζωή ενός ανθρώπου που θα μπορεί να έχει πρόσβαση σε τόσες προσφορές, οπότε καλό είναι να επιδεικνύει το πολύτιμο φοιτητικό του πάσο όσο περισσότερο μπορεί – σε θέατρα, κινηματογράφους, γυμναστήρια και μουσεία, μέχρι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, στα πλοία και στους χώρους εστίασης (υπάρχουν ακόμη και νυχτερινά κέντρα με μειωμένες τιμές στις φιάλες που προσφέρονται στους φοιτητές).
Σε καταστήματα όπως τα Public υπάρχουν κάθε είδους προσφορές για ηλεκτρονικά είδη, υπολογιστές, κινητά και άλλα gadjets, ενώ όλες οι τηλεφωνικές εταιρείες προσφέρουν πολύ συμφέροντα πακέτα ομιλίας για τους φοιτητές (με το What’s Up Student για παράδειγμα της Cosmote, μπορεί κάποιος να βρει ακόμη και πακέτο αξίας 8,5 ευρώ), ενώ στη Vodafone με μια απλή online αίτηση μπορείς να έχεις – αποκλειστικά αν είσαι φοιτητής – σταθερό Ιnternet VDSL 50 bps με μόνο 22,9€ και αν θέλεις μόνο απεριόριστο ADSL Ιnternet στο σπίτι το μηνιαίο κόστος είναι 17,9€ -τελικές τιμές. Πολλές εταιρείες ηλεκτρικής ενέργειας προσφέρουν έκπτωση στους φοιτητές, ενώ ακόμη και τα κομμωτήρια και τα κέντρα αισθητικής προσφέρουν ειδικές εκπτώσεις. Μια καλή ιδέα είναι να τα ψάξει κάποιος αυτά σε ιστοσελίδες που απευθύνονται ειδικά σε φοιτητές.
Φαγητό, καφές, διασκέδαση
Ολοι ξέρουμε ότι η φοιτητική ζωή δεν είναι μόνο μαθήματα και εξεταστικές. Αντίθετα, μεγάλο μέρος της καθημερινότητας οι φοιτητές το περνούν με τους φίλους τους σε café, μεζεδοπωλεία και μπαράκια ανά την Ελλάδα. Ανάλογες με την πόλη όπου ζει κανείς είναι και οι επιλογές για διασκέδαση. Στην Αθήνα, τα πιο γνωστά νεανικά στέκια είναι τα Εξάρχεια, η περιοχή του Ζωγράφου, η Πανόρμου, το Μεταξουργείο, το Παγκράτι, το Κολωνάκι (το κομμάτι που βρίσκεται κοντά στη Νομική Σχολή) και το Κουκάκι. Εκεί υπάρχουν πάρα πολλά εστιατόρια, κυρίως μεζεδοπωλεία, café και μπαρ που προτιμούν οι φοιτητές χάρη στις προσιτές τιμές. Μερικά από τα κλασικά στέκια είναι το wine bar «Warehouse» στα Εξάρχεια που είναι πάντοτε ασφυκτικά γεμάτο ενώ διαθέτει μία από τις πιο ψαγμένες λίστες κρασιών στην Αθήνα (140 ετικέτες σε ποτήρι και περίπου 300 σε μπουκάλι). Στο Μεταξουργείο, το «Cabezon» (προφέρεται Καμπεθόν) με την όμορφη αυλή του, είναι ένα cool μεζεδοπωλείο που αγαπάμε διαχρονικά (δοκιμάστε τα κεφτεδάκια), όπως και το «Sensimilia» στην Πανόρμου, με την υπέροχη διακόσμηση και τα ωραία ποτά του. Στην ίδια περιοχή το «PLAyCE» είναι ό,τι πρέπει για καφέ και επιτραπέζια, ενώ στην περιοχή του Ζωγράφου όλοι οι φοιτητές μαζεύονται στο «Σχολαρχείο» για μεζέδες με κρασί ή ρακή.
Στη Θεσσαλονίκη, την πόλη όπου μένουν πάνω από 100.000 φοιτητές και σπουδαστές, τα στέκια συγκεντρώνονται στη Βαλαωρίτου – στο σύγχρονο καφενείο «Υποβρύχιο» μπορείς να πας από το πρωί για καφέ μέχρι το βράδυ για φαγητό και ζωντανή μουσική -, στα Λαδάδικα και στην περιοχή κάτω από τα Κάστρα. Εκεί, στο ιστορικό μεζεδοπωλείο «Δόξα» τρώμε μεζεδάκια από κρέας, αλοιφές (όπως λένε τα αλείμματα στην Θεσσαλονίκη), πατάτες τηγανητές – οι τιμές ενθουσιάζουν -, ενώ στο καφενείο «Η Πρίγκηπος» πίνουμε από καφέ και σοκολάτα μέχρι μπίρα και τσίπουρο, έχοντας στη διάθεσή μας να επιλέξουμε από έναν μακρύ και καλά ενημερωμένο κατάλογο. Το «Coffice Βooks & Coffee» στην Καλαμαριά – λειτουργεί και δανειστική βιβλιοθήκη – είναι ιδανικό για να καθίσει κανείς με την ησυχία του και να διαβάσει.
Στη Λάρισα, την κατ’ εξοχήν πόλη του καφέ – υπάρχουν περίπου 1.600 καφετέριες -, από τα πιο γνωστά φοιτητικά spots είναι το «Στίλβη Alternative Coffee Bar» με πολλά happenings. Οι περίπου 20.000 φοιτητές που γεμίζουν τα έδρανα στις σχολές των Ιωαννίνων μένουν κυρίως στις περιοχές Σεισμόπληκτα ή Ανατολή. Στην πόλη με την καλύτερη φοιτητική λέσχη της χώρας δεν λείπουν τα εστιατόρια και τα μεζεδοπωλεία. Ενα από αυτά είναι το «Χασ’ουμέρ», όπου μπορεί κανείς να φάει φαλάφελ και άλλα μεσανατολίτικα εδέσματα ακούγοντας ρεμπέτικα. Στην πολυπολιτισμική και άγνωστη για πολλούς Κομοτηνή, 1 στους 5 κατοίκους είναι φοιτητής. Στις περιοχές της Αγίας Σοφίας, του Πυροσβεστείου και του Ελληνος Στρατιώτου μένει η πλειονότητα των φοιτητών της Πάτρας, με τα περισσότερα από τα στέκια τους να συγκεντρώνονται στη Ρήγα Φεραίου και στην Αγίου Νικολάου ενώ, τέλος, στην Καλαμάτα οι επιλογές είναι αμέτρητες. Ενδεικτικά, στην «Καντοίνα» που βρίσκεται στην κεντρική αγορά πρωταγωνιστεί το ελληνικό κρασί και στο μεζεδοτεχνείο «Λούφα», στο ιστορικό κέντρο της πόλης, το φαγητό σερβίρεται στη λαδόκολλα.
