Προ ηµερών το µάτι µου έπεσε τυχαία στη βιβλιοθήκη του σπιτιού µου και σε ένα παλαιό βιβλίο που αφορούσε τον Μάρκο Αυρήλιο Αντωνίνο Αύγουστο (121-180 µ.Χ.), που ήταν ένας από τους πιο συνετούς ρωµαίους αυτοκράτορες. Ο Μάρκος Αυρήλιος κυβέρνησε επί µακρόν και συνέγραψε – κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του – το στοχαστικό εγχειρίδιο «Τα εις εαυτόν», που εµπνέεται από την πλατωνική και τη στωική φιλοσοφία. Την πορεία του ως φιλοσόφου ηγεµόνα τη συνδύασα µε τα εξαιρετικά βιβλία φιλοσοφίας που δίνει «Το Βήµα της Κυριακής» από σήµερα και για τις επόµενες εβδοµάδες, µε Σωκράτη, Καντ, Σπινόζα κ.ά. Αυτόµατα κάνεις συνειρµούς για το επίπεδο πολιτικής ηγεσίας όχι του αιώνα που διανύουµε ή του περασµένου, αλλά για χιλιάδες χρόνια πριν. Και διερωτάσαι εάν οι πολιτικοί µας ταγοί σήµερα φιλοσοφούν ή έστω έχουν φιλοσοφικές αναζητήσεις και αγωνίες, µια διαδικασία που ενδεχοµένως να τους βοηθήσει και στην άσκηση των καθηκόντων τους.
Ο Μάρκος Αυρήλιος, από τον οποίο πολλά θα μπορούσαν να μάθουν οι σύγχρονοι πολιτικοί μας ηγέτες, κατά την ηγεμονία του επιχείρησε να εκσυγχρονίσει τη νομοθεσία και τον γραφειοκρατικό μηχανισμό της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, τα όρια της οποίας μεγάλωσε με επέκτασή τους στις παραδουνάβιες επαρχίες. Ομως, το στοιχείο που τον χαρακτήριζε ήταν η φιλοσοφική οπτική του ως αυτοκράτορα, προϊόν τόσο της ευρύτατης μόρφωσής του όσο και των επιρροών που είχε από την αρχαία ελληνική φιλοσοφία, καθώς ήταν οπαδός των Στωικών και κατ’ επέκταση υπέρμαχος και θεωρητικός της Στωικής Σχολής. Η συγκεκριμένη φιλοσοφική κοσμοθεώρηση που αναπτύχθηκε ιδιαίτερα στο περίφημο έργο του «Τα εις εαυτόν» επέδρασε καταλυτικά και στον τρόπο με τον οποίο ο Μάρκος Αυρήλιος διοίκησε, με εμφανή την επιδίωξή του να υπάρξει επίτευξη της ηθικής τελειότητας, παράλληλα με την κριτική του ματιά έναντι της προοπτικής τελειοποίησης του πολιτικού καθεστώτος της περιόδου της εξουσίας του. Κατά τη διάρκεια των εκστρατειών του, περίπου μεταξύ 170-180 μ.Χ., έγραψε το «Τα εις εαυτόν» στα ελληνικά, εγχειρίδιο που ακόμη και σήμερα θεωρείται μνημείο για μια διακυβέρνηση με γνώμονα το καθήκον και την εξυπηρέτηση του συνόλου. Το έργο αυτό αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα της φιλοσοφίας κατά την περίοδο της ύστερης αρχαιότητας και παρά το γεγονός ότι αρχικά ήταν ένας προσωπικός οδηγός για τη διακυβέρνηση της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και παράλληλα ένας κώδικας αξιών και αρχών για την προσωπική αυτοβελτίωση, εξελίχθηκε σε «πιλότο» για το πώς διοικεί κανείς με φιλοσοφική επιρροή, ειδικά της Στωικής Φιλοσοφίας.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.