Ενας άλλος «Καρυοθραύστης»

Ερχεται αυτή η εποχή του χρόνου που προσφέρεται για οικογενειακά θεάματα με χριστουγεννιάτικη θεματική και η Εθνική Λυρική Σκηνή, πιστή στο ραντεβού της με τους επισκέπτες της, ανεβάζει ένα από τα δημοφιλέστερα μπαλέτα του ρεπερτορίου, τον εντυπωσιακό «Καρυοθραύστη» του Πιότρ Ιλιτς Τσαϊκόφσκι. Επειδή όμως σε αυτή την παραγωγή, η οποία εγκαινιάζεται στις 17 Δεκεμβρίου στην Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ και για επτά παραστάσεις, τα δημιουργικά ηνία θα τα έχει ο Κωνσταντίνος Ρήγος, διευθυντής του Μπαλέτου της ΕΛΣ και σταθερά ανατρεπτικός δημιουργός, κανείς δεν περιμένει μια συμβατική παράσταση πασπαλισμένη με τα ζαχαρένια συστατικά που δημιουργούν τη «μαγεία των Χριστουγέννων», ή τουλάχιστον όχι μια παράσταση μόνο με αυτά. Και όντως, ο Ρήγος χορογραφεί μια πολυπρόσωπη παράσταση ορμώμενος από το διήγημα του Ε.Τ.Α. Χόφμαν «Ο Καρυοθραύστης και ο βασιλιάς των ποντικιών» και όχι μόνο από το λιμπρέτο του μπαλέτου με το δυναμικό των Α΄ χορευτών, των Σολίστ, των Κορυφαίων και του Corps de ballet της ΕΛΣ επί σκηνής, σε ένα σύμπαν όπου οι glam rockers συναντούν τις βικτωριανές κούκλες και οι pop divas τους στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού χάρη στο όνειρο αλλά και τους εφιάλτες της ηρωίδας Mαρί-Κλάρας (Μαρί όπως στο παραμύθι και Κλάρα όπως στο λιμπρέτο), η οποία αποκοιμιέται στην αγκαλιά του δώρου του νονού της την Παραμονή των Χριστουγέννων. Μέσα από το γυάλινο δωμάτιο-βιτρίνα η Κλάρα ταξιδεύει στο βασίλειο των ποντικών και στις πόλεις του κόσμου (ο Ρήγος είναι υπεύθυνος και για το σκηνικό πέρα από τη σκηνοθεσία και τη χορογραφία), ενώ το σχεδιαστικό δίδυμο των Deux Hommes υπογράφει τα κοστούμια για τις μεταμορφώσεις των ηρώων και των παιχνιδιών που συναντούν στην ονειροφαντασία τους.

Ο Ρήγος είναι γνωστός για την αδυναμία του στην τριλογία του Τσαϊκόφσκι, αν αναλογιστεί κανείς ότι έχει ανεβάσει τη «Λίμνη των Κύκνων» (μία στην ΕΛΣ και μία στο χοροθέατρο του ΚΘΒΕ ως «Μνήμη των Κύκνων»), την «Ωραία Κοιμωμένη» (και πάλι στο Χοροθέατρο του ΚΘΒΕ), αλλά και τον «Καρυοθραύστη» ως μια μικρή βερσιόν δωματίου για ενηλίκους με το χοροθέατρο Οκτάνα. «Αυτή την τριλογία την αγαπώ και την προσεγγίζω κάθε φορά ανάλογα με τις περιστάσεις, τις συνθήκες, τους χορευτές και κάθε φορά θέλω να κάνω προτάσεις που θα διεκδικούν το «ξαναδιάβασμα» του έργου» θα πει στο BHΜΑgazino. Στον συγκεκριμένο «Καρυοθραύστη» ο Ρήγος δημιουργεί «μια παράσταση για όλους» και όχι μόνο για ενηλίκους, όπως την προηγούμενη φορά. «Αυτό δεν σημαίνει ότι αφαιρώ από το έργο τη σκοτεινιά που έχουν όλα τα παραμύθια πίσω από τη λάμψη την οποία τους έχουμε προσδώσει μέσα στους αιώνες. Προσπαθώ να το εκσυγχρονίσω αισθητικά δημιουργώντας μια τελείως διαφορετική εικόνα από εκείνες που έχουμε συνηθίσει για τον «Καρυοθραύστη», αλλά ταυτόχρονα προσπαθώ να διατηρήσω την κλασικότητα του έργου ως προς την κίνηση των χορευτών. Είναι και κάτι που δεν είχα κάνει την άλλη φορά, οπότε ήθελα να το δοκιμάσω. Ξέρετε, μπαίνοντας στο Μπαλέτο της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ως διευθυντής και ως χορογράφος ξαναείδα τον χορό από την αρχή. Ολο αυτό με πήγε λίγο πίσω, όταν ήμουν πιο «παραδοσιακός» χορογράφος και κρατούσα περισσότερες γραμμές στην κίνησή μου, κάτι που σιγά-σιγά απελευθέρωσα και αποδόμησα τελείως. Μου αρέσει κάποιες φορές να βρίσκω το κλασικό μέσα στα πράγματα, αυτό που είναι «συντηρητικό», και άλλες φορές να βρίσκω αυτό που διαλύει τα πράγματα και τα κάνει να…ανισορροπούν. Εδώ, κρατάω την «κλασικότητα», γιατί μεγάλο μέρος της χορογραφίας βασίζεται στο ρεπερτόριο του κλασικού χορού, αν και ανάλογα με τον χαρακτήρα του, κάθε ρόλος έχει κάποια στοιχεία που κινησιολογικά παραπέμπουν σε άλλα είδη, όπως η τζαζ, το μιούζικαλ και εν τέλει σε ένα μηχανικό μπαλέτο, επειδή όλα είναι παιχνίδια και οι κινήσεις είναι πολύ γεωμετρικές, οπότε το όλο θυμίζει τα παλιά κουρδιστά μηχανικά παιχνίδια. Ηθελα να φωτίσω και τις δύο πλευρές του παραμυθιού, και την ομορφιά του και τη σκοτεινιά του, και την κλασική κίνηση αλλά και τη «διαβρωμένη», άλλη κίνηση που θα του ταίριαζε σε μια σύγχρονη εκδοχή του».