Υπάρχει στη Στερεά Ελλάδα ένας οικισμός διαφορετικός, που θυμίζει νησί των Κυκλάδων. Ενας πρότυπος οικισμός με υποδειγματική ρυμοτομία και αξιοζήλευτες υποδομές, ο οποίος ανεγέρθηκε από το μηδέν στις αρχές των 60s προκειμένου να στεγάσει τους υπαλλήλους ενός μεγάλου εργοστασίου, αλλά έφτασε, αρκετές δεκαετίες μετά, να αποτελεί σημείο αναφοράς. Ενας οικισμός όνομα και πράγμα: τα Ασπρα Σπίτια Βοιωτίας.
Οταν το 1960 η τότε κυβέρνηση Καραμανλή υπέγραψε τη σύμβαση για τη δημιουργία ενός εργοστασίου παραγωγής αλουμινίου στον κόλπο της Αντίκυρας, ο Τύπος της εποχής αφιέρωνε διθυραμβικά πρωτοσέλιδα. Ο βωξίτης, η πρώτη ύλη του αλουμινίου, είχε ανακαλυφθεί στην Ελλάδα το 1926 και μέχρι τότε εξαγόταν ανεπεξέργαστος σε χώρες της Ευρώπης και στη Σοβιετική Ενωση.
Η εταιρεία που δημιουργήθηκε ονομάστηκε Αλουμίνιον της Ελλάδος και έμελλε να αποτελέσει σημαντικό κεφάλαιο για την ελληνική βιομηχανία και την εγχώρια οικονομία στα χρόνια που ακολούθησαν. Οι πρώτοι 1.000 εργαζόμενοι είχαν ωστόσο να αντιμετωπίσουν ένα σημαντικό αντικεμενικό πρόβλημα: Οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου βρίσκονταν μακριά από τον οικιστικό ιστό. Οι ίδιοι και οι οικογένειές τους έπρεπε να φτιάξουν τη ζωή τους σε ένα καινούργιο και άβολο μέρος.
Η Αλουμίνιον της Ελλάδος πήρε τότε μια σημαντική απόφαση. Ανέθεσε το 1961 στον διακεκριμένο αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Κωνσταντίνο Δοξιάδη τον σχεδιασμό μιας μικρής πολιτείας για να λύσει στο στεγαστικό πρόβλημα του προσωπικού. Ανταποκρινόμενος στην πρόκληση, ο Δοξιάδης εμπνεύστηκε έναν – μοναδικό στο είδος του – οικισμό με παραδοσιακά αλλά και σύγχρονα στοιχεία, μια κωμόπολη με ομοιόμορφα λευκά σπίτια, αυστηρή ρυμοτομία σε σχήμα «L» και μέτωπο στον Κορινθιακό Κόλπο. Την ίδια μορφή διατήρησαν και οι αρχιτέκτονες που ακολούθησαν – Λεμπέσης, Μασουρίδης, Φωτιάδης.
Η νέα αυτή κοινότητα απέκτησε σύντομα χαρακτήρα. Οι υποδομές του οικισμού ήταν άλλωστε έτσι σχεδιασμένες που προσέφεραν, εκτός από αυτάρκεια, και μια πρωτόγνωρη ποιότητα ζωής στους κατοίκους. Οι δρόμοι πήραν ονόματα ηρώων και συγγραφέων, ενώ πηγή έμπνευσης για την ονοματοδοσία των συγκροτημάτων κατοικιών αποτέλεσαν βουνά, νησιά και πόλεις. Σημειωτέον, στα Ασπρα Σπίτια λειτουργεί και ο πρώτος σταθμός βιολογικού καθαρισμού αστικών λυμάτων στην Ελλάδα, ο οποίος κατασκευάστηκε μαζί με τον οικισμό.
Οταν ο Ευάγγελος Μυτιληναίος εξαγόρασε την Αλουμίνιον της Ελλάδος το 2005 έθεσε απαράβατο όρο να διατηρήσουν τα Ασπρα Σπίτια την αρχική τους μορφή. Μερίμνησε ωστόσο για τη συνεχή αναβάθμισή τους. Γιατί οι άνθρωποι της ΑτΕ είναι ακόμη εκεί. Γενιές και γενιές βρίσκουν τον επαγγελματικό τους δρόμο στο γειτονικό εργοστάσιο. Εκεί ζουν. Εκεί ερωτεύονται. Εκεί δημιουργούν. Και εμπνέουν: Ο οικισμός υπήρξε ο «αφανής» πρωταγωνιστής στην πολυβραβευμένη παραγωγή της Αθηνάς-Ραχήλ Τσαγγάρη «Attenberg» το 2010. Σήμερα, τα Ασπρα Σπίτια είναι μια σύγχρονη κωμόπολη με σχολεία όλων των βαθμίδων, υπηρεσίες, εμπορικά καταστήματα, πλατείες, πολιτιστικές και αθλητικές εγκαταστάσεις και χώρους πρασίνου που δίνουν τον τόνο στην ήρεμη καθημερινότητα.
Η Αλουμίνιον της Ελλάδος, ο Τομέας Μεταλλουργίας της MYTILINEOS, αποτελεί τον μεγαλύτερο καθετοποιημένο παραγωγό αλουμίνας και αλουμινίου στην Ευρωπαϊκή Ενωση και συμβάλλει σημαντικά στην ανόρθωση της ελληνικής οικονομίας, καθώς είναι ο βασικός εκπρόσωπος του κλάδου του αλουμινίου, του δεύτερου σε εξαγωγές κλάδου της χώρας. Τα προϊόντα της ΑτΕ ταξιδεύουν σε όλες τις γωνιές του πλανήτη, ενώ οι εργαζόμενοί της είναι από τους πλέον καταρτισμένους του τόπου, με υψηλή εξειδίκευση και αίσθημα καθήκοντος. Ολοι μαζί, από τον διευθυντή μέχρι τον μαθητευόμενο υπάλληλο, όταν τελειώνουν τη δουλειά τους, επιστρέφουν στα Ασπρα Σπίτια και συμβιώνουν σε μια κοινότητα που φροντίζει για αυτούς.
