Ειρήνη Ευσταθίου

Είναι τα Εξάρχεια νησί; Εξαρτάται πώς το βλέπει κανείς. Αν είναι δηλαδή η ματιά του «πειραγμένη» και αν νοιάζεται για την περιοχή τόσο ώστε να δει πέρα από το «what meets the eye» που λένε και οι Αγγλοι. Η Ειρήνη Ευσταθίου πάντως έθεσε το ερώτημα σε φίλους και γνωστούς που συνδέονται ποικιλοτρόπως με την περιοχή (άλλοι δουλεύουν, άλλοι ζουν, ενώ άλλοι έχουν «κινηματική σχέση» μαζί της) και τους προσκάλεσε να σχεδιάσουν ελεύθερους χάρτες πλοήγησης της γειτονιάς. Οι αποκρίσεις τους αποτελούν μέρος του διδακτορικού της στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών υπό την καθοδήγηση του Ζάφου Ξαγοράρη, το οποίο φέρει τον ίδιο τίτλο. Στην ατομική της έκθεση με τίτλο «A Jagged Line Through Space / Μια τεθλασμένη γραμμή στον χώρο» στην γκαλερί της Ελένης Κορωναίου παρουσιάζει στο κοινό ένα δείγμα έργων που αποτελούν τη μετουσίωση αυτών των αποκρίσεων σε τέχνη. Ακολουθώντας τις διαδρομές των χαρτών η Ευσταθίου κατέγραψε με τον φακό της σπαράγματα της πόλης και με τη βοήθεια της χαρακτικής τούς άλλαξε την υφή, θόλωσε την καθαρότητά τους και τα μεταμόρφωσε σε πίνακες-παλίμψηστα, φορείς της ιστορικής και συλλογικής μνήμης, όπου βλέπεις το παρελθόν και το παρόν να ταυτίζονται και ενίοτε να απομακρύνονται. Οπως περίπου έκανε και στην προηγούμενή της δουλειά με τίτλο «Other things happen in July besides swimming», όπου ανέτρεξε στο αρχείο των γεγονότων στην Ελλάδα τον Ιούλιο του ’65 και του 2015, όταν ο τότε πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου εξαναγκάστηκε σε παραίτηση από το Παλάτι, και όταν πραγματοποιήθηκε το δημοψήφισμα επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ αντίστοιχα και δημιούργησε ασπρόμαυρες εικόνες αρχειακού τύπου όπου πρωτοστατούσαν θολές αποτυπώσεις του αστικού τοπίου.

«Το σκηνικό δεν έχει αλλάξει πάρα πολύ. Ο κόσμος δεν διαμαρτύρεται για όσα του συμβαίνουν και ξαφνικά βγαίνει στους δρόμους. Συνέβη το 2011, ακριβώς όπως συνέβη και το 1965. Η εξουσία αρνείται να αναγνωρίσει όλους τους λόγους που ο κόσμος αντιδρά, όμως η πίεση που ασκεί αυτός ο κόσμος είναι πραγματική. Γίνεται κάτι πολύ μεγάλο και μετά δεν το συζητάμε. Οπως έγινε το καλοκαίρι του δημοψηφίσματος το 2015, το οποίο το προσπεράσαμε χωρίς να το συζητήσουμε διεξοδικά». Με άλλα λόγια, η Ειρήνη Ευσταθίου είναι μια εικαστικός που ανατρέχει στο παρελθόν για να μιλήσει για την εποχή της.