Το έχουμε ξαναπεί πολλάκις. Οι εξελίξεις στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης πραγματοποιούνται ταχύτατα και είναι οριακά αδύνατο να τις παρακολουθήσει κανείς όλες. Πολλές οι ευκαιρίες που θα προκύψουν, ακόμη περισσότερες οι προκλήσεις. Κάποιοι κρούουν μάλιστα τον κώδωνα του κινδύνου.
Πριν από λίγες ημέρες δόθηκε στη δημοσιότητα μια έκθεση που εκπονήθηκε με πρωτοβουλία της αμερικανικής κυβέρνησης και οι τρεις συγγραφείς της τη δούλευαν για περισσότερο από έναν χρόνο συλλέγοντας δεδομένα και μιλώντας με πάνω από 200 ειδικούς, υπαλλήλους εταιρειών όπως η OpenAI, η Google, η DeepMind, η Anthropic και η Meta. Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν;
Αν δεν υπάρξει κάποιο αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο η AGI (τεχνητή γενική νοημοσύνη) – μια εξελιγμένη μορφή AΙ που δεν υπάρχει ακόμη αλλά αναμένεται να δημιουργηθεί στην επόμενη πενταετία – ενδέχεται να απειλήσει την ανθρωπότητα ακόμη και με αφανισμό.
Καλό είναι φυσικά να είμαστε προνοητικοί και προετοιμασμένοι για το χειρότερο δυνατό σενάριο, όμως μια επίσκεψη στο campus της Microsoft στο Ρέντμοντ της Πολιτείας της Ουάσιγκτον, κοντά στην πόλη του Σιάτλ, σε κάνει να νιώθεις μάλλον αισιόδοξος για το μέλλον.
Τα κεντρικά γραφεία της πολυεθνικής εταιρείας μεταφέρθηκαν εκεί το 1986 και σήμερα απλώνονται σε μια έκταση που ξεπερνά τα 2.000 στρέμματα, όπου βρίσκονται περισσότερα από 125 κτίρια με 740.000 τετραγωνικά μέτρα διαθέσιμα για γραφεία στα οποία εργάζονται περίπου 50.000 υπάλληλοι (αριθμός αντίστοιχος με τον πληθυσμό μιας πόλης σαν την Ξάνθη).
Εικόνα από το υπερσύγχρονο campus της Microsoft στο Ρέντμοντ της Πολιτείας Ουάσινγκτον στη δυτική ακτή των ΗΠΑ.
Η ατμόσφαιρα θυμίζει βεβαίως αχανές πανεπιστήμιο, με αθλητικές εγκαταστάσεις, καταστήματα, εστιατόρια και café, χρειάζεσαι φυσικά όχημα για να μεταφερθείς από το ένα σημείο στο άλλο και οι χώροι είναι γεμάτοι ανθρώπους νεαρής επί το πλείστον ηλικίας, στην πλειονότητά τους ασιατικής καταγωγής.
Ολα εδώ μοιάζουν προσανατολισμένα σε μια κατεύθυνση προόδου και ευημερίας, εν εξελίξει βρίσκεται μάλιστα αυτό το διάστημα και η κατασκευή ενός καινούργιου τμήματος, το οποίο πέρα από υπερσύγχρονους χώρους εργασίας θα περιλαμβάνει και ένα κέντρο παραγωγής γεωθερμικής ενέργειας – το λεγόμενο Thermal Energy Center (TEC). Σε μια επιφάνεια 10 στρεμμάτων έχουν γίνει περί τις 900 γεωτρήσεις και χάρη σε περισσότερα από 350 χιλιόμετρα σωληνώσεων πάνω από 1 εκατ. λίτρα νερού θα θερμαίνουν το campus με ένα σύστημα κλειστού βρόγχου.
Το τριώροφο Κέντρο Θερμικής Ενέργειας θα στεγάσει τεράστιους πύργους ψύξης, εφεδρικές γεννήτριες, ηλιακούς συλλέκτες και γιγάντιες δεξαμενές. Ολόκληρο το σύστημα θα λειτουργεί με ηλεκτρική ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές εκτός από τις γεννήτριες, οι οποίες θα χρησιμοποιούν αμελητέα ποσότητα ενέργειας και μόνο σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης και προγραμματισμένης συντήρησης. Πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα εγχειρήματα του είδους του στις ΗΠΑ.
Εδώ, φυσικά, εντός του campus, βρίσκονται και τα εργαστήρια που ασχολούνται με ό,τι σχετίζεται με την τεχνητή νοημοσύνη, έναν τομέα που απασχολεί πολύ την εταιρεία. Οι λόγοι είναι προφανείς.
Χάρη στην ισχύ των servers των data centers έχουμε τη δυνατότητα να χρησιμοποιούμε τεχνολογία ΑI.
Πρόσφατα ανακοινώθηκε ότι ο τεχνολογικός κολοσσός έχει ξεπεράσει σε αξία τα 3 τρισεκατομμύρια δολάρια (περί τα 2,7 τρισεκατομμύρια ευρώ), και έγινε η δεύτερη εταιρεία, μετά την Apple, που έφτασε ποτέ σε αυτό το ορόσημο, εκθρονίζοντάς τη μάλιστα στις αρχές του χρόνου από τη θέση της πολυτιμότερης επιχείρησης στον πλανήτη. Το επίτευγμα αυτό οφείλεται τρόπον τινά στην επιλογή της εταιρείας να επικεντρωθεί στην ενσωμάτωση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) στα προϊόντα της, η οποία έχει κερδίσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Πέρυσι η Microsoft επένδυσε το διόλου αμελητέο ποσό των 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων (9,2 δισεκατομμύρια ευρώ) σε διάφορες πρωτοβουλίες τεχνητής νοημοσύνης – κυρίως στις δραστηριότητες της OpenAI. Αυτό την τοποθέτησε στην πρώτη γραμμή της συγκεκριμένης καινοτομίας, δίνοντάς της προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών της, όπως η Google και η Meta.
Ο «συγκυβερνήτης», η μεικτή πραγματικότητα και το «ήσυχο δωμάτιο»
Η σημασία που δίνει η Microsoft στην τεχνητή νοημοσύνη φάνηκε και από το σποτ που επέλεξε να προβάλει κατά τη διάρκεια του πρόσφατου Super Bowl (μιας τηλεοπτικής μετάδοσης με πολύ υψηλή τηλεθέαση που χρεώνει με αστρονομικά ποσά κάθε δευτερόλεπτο διαφημιστικού χρόνου) προκειμένου να προωθήσει την αναβαθμισμένη εκδοχή της εφαρμογής Copilot, με την οποία φιλοδοξεί να προκαλέσει έντονο ενδιαφέρον στους χρήστες παγκοσμίως. Η εταιρεία επιμένει φυσικά ότι η συγκεκριμένη τεχνολογία απλώς αποτελεί χρήσιμο εργαλείο στα χέρια των users – εξ ου και το όνομα «συγκυβερνήτης».
To BHMAgazino εκπροσώπησε την Ελλάδα σε μια δημοσιογραφική αποστολή που έδωσε backstage pass στα εργαστήρια και στις δράσεις της εταιρείας που σχετίζονται με το ΑΙ. Δοκιμάζοντας τις εντυπωσιακές ομολογουμένως δυνατότητες του Copilot η εντύπωση που αποκομίσαμε είναι πως όντως θα μας λύσει τα χέρια σε πολλές αγγαρείες της καθημερινότητας και θα διευκολύνει όσους έχουν δημιουργικές ανησυχίες (και θα ήθελαν να πειραματιστούν με τη φωτογραφία και τα βίντεο), αξίζει να τονίσουμε ωστόσο ότι όσο πιο ακριβής είναι κανείς σε αυτό που ζητάει τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχει. Στη συνδρομητική υπηρεσία Copilot Pro υπάρχει μάλιστα η δυνατότητα ο χρήστης να δημιουργήσει το δικό του απολύτως εξειδικευμένο chatbot που θα τον εξυπηρετεί σε ό,τι χρειάζεται.
Ο υπογράφων δοκιμάζει το γκάτζετ Hololens 2.
Δεν είναι βέβαια μόνο καθημερινές εργασίες που μπορούν να γίνουν πλέον πάρα πολύ γρήγορα χάρη στην τεχνητή νοημοσύνη αλλά και επαναστάσεις στον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν με τον κόσμο άνθρωποι με αναπηρία.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα η εφαρμογή Seeing AI, η οποία απευθύνεται σε άτομα τυφλά ή με προβλήματα όρασης περιγράφοντάς τους τον κόσμο γύρω τους, βοηθώντας τα μέχρι και να καταλάβουν την έκφραση των κοντινών τους ανθρώπων, διαβάζοντάς τους κείμενα.
Υπάρχουν και άλλες περιπτώσεις στις οποίες η τεχνητή νοημοσύνη κάνει θαύματα, όπως η εξαιρετικά ακριβής πρόβλεψη αυξημένης πιθανότητας πυρκαγιών ανά τοποθεσία την οποία χρησιμοποιεί η τοπική κυβέρνηση της Αλμπέρτα στον Καναδά ώστε να εκμεταλλεύεται τις δυνάμεις και τους πόρους της η πυροσβεστική υπηρεσία με τον πιο ωφέλιμο και αποτελεσματικό τρόπο.
Το πιο εντυπωσιακό όμως που είδαμε εκεί έχει να κάνει με το headset Hololens 2, ένα γκάτζετ που εφαρμόζει στο κεφάλι και επιτρέπει στον χρήστη να βιώσει τη λεγόμενη μεικτή πραγματικότητα. Η εμπειρία σε αφήνει με το στόμα ανοιχτό, καθώς χάρη στο Copilot το οπτικό σου πεδίο λειτουργεί παράλληλα και ως οθόνη αφής και μπορείς να αλληλεπιδράς με την εφαρμογή μιλώντας και κάνοντας κινήσεις.
Η συσκευή επιτρέπει σε έναν εργαζόμενο στη γραμμή παραγωγής να συμβουλευτεί την τεχνητή νοημοσύνη για να απαντήσει σε ερωτήσεις σχετικά με την καλύτερη απόφαση για την επίλυση προβλημάτων όπως η επισκευή ενός ελαττωματικού εξαρτήματος. Αυτό για το οποίο θα χρειαζόταν έως τώρα να ανατρέξεις σε πολυσέλιδα εγχειρίδια με αμφίβολης ακρίβειας σχεδιαγράμματα γίνεται πλέον πολύ γρήγορα με τις οδηγίες της εφαρμογής που σε καθοδηγεί σε κάθε βήμα με ειδική σήμανση έτσι ώστε να αποφεύγονται τα λάθη.
Η διαδικασία από την οποία περνούν τα διάφορα προϊόντα μέχρι να πάρουν την τελική μορφή και την οριστική έγκρισή τους έχει ασύλληπτα πολλές διαστάσεις, εξ ου και υπάρχει και εξοπλισμός που δεν μπορούμε καν να διανοηθούμε. Στις εγκαταστάσεις της Microsoft λειτουργεί, για παράδειγμα, το πιο ήσυχο δωμάτιο του κόσμου. Oταν στέκεσαι εκεί για λίγη ώρα αρχίζεις να ακούς τον χτύπο της καρδιάς σου, το αίμα που κυλάει στις φλέβες σου, ακόμη και το τρίξιμο στα κόκαλά σου αν αποφασίσεις να κινηθείς.
Oσοι ταλαιπωρούνται δε από εμβοές στα αφτιά, υποφέρουν. Η παραμονή εκεί αποτελεί μια ανατριχιαστική εμπειρία που δύσκολα περιγράφεται λεπτομερώς. Αξίζει να ειπωθεί πως έχει παρατηρηθεί ότι αν παραμείνεις αρκετή ώρα μέσα στον θάλαμο χάνεις την ισορροπία σου, γιατί η έλλειψη αντήχησης σαμποτάρει την αίσθηση που έχεις για τον χώρο, ενώ μετά από δύο ώρες εκεί θεωρητικά θα μπορούσες να χάσεις τα λογικά σου.
Σε αυτό το δωμάτιο όλος ο ήχος από τον έξω κόσμο δεν έχει πρόσβαση και οποιοσδήποτε ήχος παράγεται μέσα του απενεργοποιείται εν τη γενέσει του. Ονομάζεται «ανηχοϊκός» θάλαμος, επειδή δεν επιτρέπει να δημιουργηθεί ηχώ – κάτι που καθιστά τον ήχο του χτυπήματος των χεριών κάτι εντελώς απόκοσμο.
Ρομπότ συμμετέχει στον έλεγχο σωστής λειτουργίας του τεχνικού εξοπλισμού.
Ο θόρυβος του περιβάλλοντος στο δωμάτιο είναι τόσο χαμηλός που πλησιάζει το κατώτατο όριό του, το απόλυτο μηδέν του ήχου. Εδώ γίνονται δοκιμές για μικρόφωνα, ακουστικά και ηχεία, για τα «κλικ» που ακούμε σε πληκτρολόγια, ποντίκια και ανεμιστήρες που αποτρέπουν την υπερθέρμανση των υπολογιστών μας.
Δεν ξέρουμε τι άλλο επιφυλάσσει το μέλλον, όμως πρόσφατα ανακοινώθηκε πως η Microsoft έχει συνάψει συμφωνία με τη γαλλική startup τεχνητής νοημοσύνης Mistral, καθώς επιδιώκει να διευρύνει τη συμμετοχή της στον ταχέως αναπτυσσόμενο τεχνολογικό κλάδο χωρίς να βασίζεται αποκλειστικά στην OpenAI, η οποία έχει τα δικά της εσωτερικά ζητήματα να τακτοποιήσει.
Η συνεργασία θα περιλαμβάνει συμπράξεις έρευνας και ανάπτυξης για τη δημιουργία εφαρμογών που προορίζονται για κυβερνήσεις σε όλη την Ευρώπη και χρήση αυτών των μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης για την αντιμετώπιση ειδικών αναγκών του δημόσιου τομέα.
Η συνεργασία καθιστά τη Mistral τη δεύτερη εταιρεία που παρέχει εμπορικά γλωσσικά μοντέλα στην Azure, την πλατφόρμα cloud της Microsoft. Oλα τα ενδεχόμενα είναι προς το παρόν ανοιχτά. Το αν η επέλαση της τεχνητής νοημοσύνης αποδειχθεί ευλογία ή φενάκη μόνο ο χρόνος θα μας το δείξει.
