Εδιμβούργο

Στο Εδιμβούργο το μόνο που μπορεί να μη σου αρέσει είναι ο καιρός. Αντε και το φαγητό. Ανήκω όμως σε εκείνους που αγαπάνε τον Βορρά – με τα σύννεφα, τις βροχές και τις ομίχλες του -, οπότε ο καιρός για εμένα δεν είναι πρόβλημα, θα μπορούσα να μείνω για πάντα εκεί και να μαζεύω ήλιο στις καλοκαιρινές διακοπές μου στην Ελλάδα. Για το φαγητό, πάλι, όσο άνοστη κι αν είναι η κουζίνα του Ηνωμένου Βασιλείου, πάντα θα υπάρχει ένα ταϊλανδέζικο, ένα ιταλικό, ένα ινδικό, ένα κινέζικο φαγάδικο δίπλα στα εστιατόρια με τα χάγκις. What is haggis? Το εθνικό φαγητό της Σκωτίας: Ενας κιμάς από καρδιά, συκώτι και πνεύμονες προβάτου μαγειρεμένος μέσα σε στομάχι προβάτου. Eίναι πιο νόστιμο από ό,τι ακούγεται, πιθανώς ό,τι πιο νόστιμο μπορείς να φας στην ευρύτερη περιοχή. Γι’ αυτό και, ελλείψει κάτι καλύτερου, θα το ξαναδοκιμάσω όταν θα επιστρέψω στο Εδιμβούργο.

Γιατί θα επιστρέψω!

Για να περπατήσω ξανά και ξανά στους δρόμους μιας από τις ομορφότερες πόλεις που έχω δει. Και για να εκδράμω από εκεί στην εξοχή της Σκωτίας, στο μέρος που ονειρεύομαι πως θα περάσω τα ήσυχα και ευτυχισμένα γεράματά μου: Κοιτάζοντας από το παράθυρο του σπιτιού μου τα ήρεμα νερά μιας λίμνης (τα κουνούπια δεν έχουν θέση στο σενάριο) ή τον φουρτουνιασμένο ωκεανό (προς Εβρίδες μεριά), φυτεύοντας στον κήπο βολβούς, μαζεύοντας μανιτάρια, φορώντας τις γαλότσες μου, βγάζοντας βόλτα τον σκύλο και μαθαίνοντας στους γείτονες να φτιάχνουν μουσακά και γεμιστά μπας και τους γλιτώσω από τα χάγκις και τα κατεψυγμένα φαγητά των σουπερμάρκετ.

Είμαι ερωτευμένος με τη Σκωτία και με την πρωτεύουσά της. Θα ήθελα να ζω εκεί, γιατί το Εδιμβούργο και τα πέριξ αυτού γαληνεύουν την ψυχή μου. Δεν είναι πόλη ανάλαφρη (το αντίθετο θα έλεγα, με όλη αυτή την καφεγκρίζα πέτρα με την οποία την έχουν χτίσει), είναι όμως μια πόλη-σκηνικό ιδανική για να ζεις ανθρώπινα, χωρίς τις εντάσεις που σου δημιουργούν μεγαλουπόλεις όπως η Αθήνα. Είναι επιπλέον μια πόλη που έχει να σου διηγηθεί πολλά παραμύθια, τα περισσότερα εκ των οποίων διαδραματίζονται στο Royal Mile: Πρόκειται για τον κεντρικό άξονα του μεσαιωνικού Εδιμβούργου που ενώνει το διάσημο κάστρο της πόλης με το Παλάτι του Χόλιρουντ. Αριστερά και δεξιά, παμπάλαια πολυώροφα κτίρια. Περπατάς και βρίσκεσαι στον 17ο αιώνα. Αν δεν είναι αρκετός ο επίγειος περίπατος, υπάρχουν πάντα και οι ξεναγήσεις στις υπόγειες γειτονιές της πόλης, στα ανήλιαγα στενά και στα λαξευμένα στο χώμα και στον βράχο σπίτια στις παλιές φτωχογειτονιές.

Προτού όμως το παραμύθι αρχίσει να γίνεται θλιβερό και γκρίζο (γιατί έχει και πολλές σκοτεινές γωνιές η πόλη, σαν βιβλίο του Ιαν Ράνκιν) ας ανεβούμε στο κάστρο που δεσπόζει στο κέντρο του Εδιμβούργου. Και που είναι χτισμένο πάνω σε ένα ανενεργό ηφαίστειο. Πρόκειται για σύμπλεγμα κτιρίων που χρονολογούνται από τον 12ο έως τον 20ό αιώνα. Σύμφωνα με ενδείξεις, ο χώρος κατοικούνταν από την Εποχή του Χαλκού, καταλαβαίνετε λοιπόν πως όταν ανατρέχουμε στην ιστορία της περιοχής ξεκινάμε πέρα από το 1000 π.Χ.

Από την Παλιά Πόλη περνάμε στη Νέα. Οπου «νέα» σημαίνει… λιγότερο παλιά, αφού χτίστηκε τον 18ο αιώνα για να αραιώσει λίγο ο πληθυσμός του μεσαιωνικού οικισμού όπου επικρατούσε το αδιαχώρητο και ξεσπούσαν επιδημίες. Περάστε από την ιστορική γέφυρα Ντιν, περπατήστε δίπλα στο ποταμάκι που κυλάει από κάτω της (το όνομα αυτού Γουότερ οφ Λιθ), γνωρίστε την πλατεία Σάρλοτ με τα υπέροχα σπίτια της.

Στο Κάλτον Χιλ υπάρχουν ένας ημιτελής Παρθενώνας (αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο λένε το Εδιμβούργο «Αθήνα του Βορρά»), καθώς και το παλαιό αστεροσκοπείο, σχεδιασμένο το 1818 από τον Γουίλιαμ Πλέιφεαρ με μοντέλο τους δικούς μας «Αέρηδες» στην Πλάκα. Το Παλάτι Χόλιρουντ όπου καταλήγει το Royal Mile είναι η επίσημη κατοικία της βασίλισσας Ελισάβετ στη Σκωτία. Εκεί βρίσκεται και το δωμάτιο όπου λέγεται πως κατά την περίοδο της βασιλείας της η Μέρι Στιούαρτ είδε (στον 6ο μήνα της εγκυμοσύνης της) να δολοφονούν τον γραμματέα της Ντέιβιντ Ρίτσιο, κατά διαταγή του συζύγου της, λόρδου του Ντάρνλεϊ, με 56 μαχαιριές. Απέναντι από το παλάτι, το Νέο Σκωτικό Κοινοβούλιο (έργο του Ενρίκ Μιράλες που εγκαινιάστηκε το 2004) θεωρούνταν για αρκετό καιρό ένα από τα πιο τολμηρά κτίρια της Μεγάλης Βρετανίας – έχουμε πλέον δει πολύ πιο περίεργα.

Στο Βασιλικό Μουσείο, στην Εθνική Πινακοθήκη και στην Εθνική Πινακοθήκη Πορτρέτων της Σκωτίας θα δείτε ενδιαφέρουσες εκθέσεις. «Η δυναμική Γη μας» είναι μια μόνιμη έκθεση για τον πλανήτη κοντά στη παλάτι και στο Κοινοβούλιο. Το Πάρκο Χόλιρουντ (πλάι στο παλάτι) περιλαμβάνει στη μεγάλη έκτασή του έναν λόφο ύψους 250 μέτρων, ο οποίος λέγεται «Θρόνος του Αρθούρου» – στην πραγματικότητα πρόκειται για ένα ηφαίστειο (άλλο ένα ηφαίστειο, καθώς υπάρχει πάντα και εκείνο στο Κάστρο) το οποίο έσβησε πριν από εκατομμύρια χρόνια. Ο Αρθούρος που μνημονεύεται δεν είναι ο γνωστός βασιλιάς Αρθούρος, η ονομασία προέκυψε μάλλον από παραφθορά του «Archer’s Seat», δηλαδή θέση του τοξότη.

Επειδή όμως είπαμε πως το Εδιμβούργο είναι μια πόλη γεμάτη μύθους, ιδού άλλος ένας: Χόλιρουντ, για να παραμείνουμε στο πάρκο, σημαίνει τίμιος σταυρός. Είναι ο σταυρός που από θαύμα βρέθηκε στο χέρι του βασιλέα Δαβίδ Α’ της Σκωτίας όταν σε εκείνη την περιοχή, ενώ κυνηγούσε, ένα ελάφι τον έριξε από το άλογό του. Ο βασιλιάς δεν έπαθε το παραμικρό και για να ευχαριστήσει τον Θεό που τον προστάτεψε έχτισε το Αββαείο του Τιμίου Σταυρού (δίπλα και αυτό στο παλάτι). Θα ακούσετε πολλές τέτοιες ιστορίες αν ακολουθήσετε κάποια από τις ξεναγήσεις που οργανώνονται στην πόλη, άλλες αστείες και χαριτωμένες, άλλες σκοτεινές και άγριες (αφθονούσαν τα εγκλήματα στους δρόμους της).

Το βράδυ, λίγο προτού αποσυρθείτε για ξεκούραση έπειτα από μια κουραστική μέρα (έχει αρκετό ανήφορο αυτό το ταξίδι), απολαύστε σκωτσέζικο malt ουίσκι σε κάποια από τις γραφικές παμπ που βρίσκονται σε κάθε γειτονιά. Αν πάλι δεν νυστάζετε και θέλετε να συνεχίσετε να ζείτε μέσα στο παραμύθι, που όμως αρχίζει να αποκτά διαστάσεις θρίλερ, ακολουθήστε κάποια από τις εξαιρετικά δημοφιλείς ξεναγήσεις στο νυχτερινό Εδιμβούργο. Σε δρόμους υποφωτισμένους, σε σκοτεινές στοές και στα νεκροταφεία του, όπου στο φως του φεγγαριού χορεύουν τα φαντάσματα. Γιατί έχει και πολλά φαντάσματα το Εδιμβούργο. Μη μου πείτε πως τα φοβάστε!

Απευθείας πτήσεις από την Ελλάδα έχει η easyJet, μπορείτε όμως να πάτε και με ενδιάμεση στάση σε κάποια ευρωπαϊκή πρωτεύουσα. Το ταξίδι με τρένο από το Λονδίνο διαρκεί περίπου 4.30 ώρες.

Οι κεντρικές Fraser Suites είναι μια καλή λύση: Οι τιμές αυτή την περίοδο ξεκινούν από 135 ευρώ το δίκλίνο με πρωινό. Λίγο πιο ακριβό αλλά εξίσου κεντρικό είναι το Apex Waterloo Place. Σε γενικές γραμμές η διαμονή στοιχίζει, αλλά υπάρχουν πάντα και οι πιο οικονομικές λύσεις των δωματίων (μετά πρωινού) σε σπίτια (bed & breakfast).

Ο Τζον Γκρέι ήταν νυχτοφύλακας στην αστυνομία του Εδιμβούργου, ένας φτωχός οικογενειάρχης που έπαιρνε 13 σελίνια την εβδομάδα. Παρέα στην υπηρεσία τού κρατούσε ένα κουτάβι σκάι τεριέ που το είχαν βαφτίσει «Μπόμπι» επειδή ανήκε στους «Μπόμπηδες», δηλαδή στη βρετανική Αστυνομία. Το σκυλί έγινε ο αχώριστος φίλος του. Ενας φίλος που και μετά τον θάνατο του Τζον από πνευμονία το 1858 (ήταν μόλις 45 χρόνων) αρνήθηκε να εγκαταλείψει τον τάφο του αφεντικού του στο νεκροταφείο της εκκλησίας του Γκρεϊφράιαρς, εξ ου και το παρατσούκλι του, «Γκρεϊφράιαρς Μπόμπι». Εζησε εκεί, στο κατάλυμα που του έφτιαξαν, φρουρώντας τα μνήμα για 14 ολόκληρα χρόνια έως τον δικό του θάνατο. Σήμερα, απέναντι από το νεκροταφείο βρίσκεται το άγαλμά του, ένα από τα πιο διάσημα του Εδιμβούργου.