Αποκαθήλωση

^«Oλοι εµείς που ανήκουµε στον ρωσικό πολιτιστικό κόσµο νιώθουµε το πλήγµα. Η ίδια η λέξη «Ρώσος» έχει γίνει τοξική» διαβάζουµε σε κείµενο που συνυπέγραψε ο Μιχαήλ Μπαρίνσικοφ: «Η πραγµατική Ρωσία είναι µεγαλύτερη, ισχυρότερη και πιο ανθεκτική από τον Πούτιν. Ο δικτάτορας διεξάγει πόλεµο όχι µόνο µε την Ουκρανία, αλλά και ενάντια στο µεγαλύτερο µέρος της χώρας του. Καταπνίγει το µέλλον της Ρωσίας. Ας αποδείξουµε στον υπόλοιπο κόσµο ότι δεν µιλάει εξ ονόµατος όλων των Ρώσων». Βεβαίως, ο σπουδαίος χορευτής, ο οποίος στη δεκαετία του ’70 αυτοµόλησε στις ΗΠΑ, εξακολουθεί να ζει εκτός Ρωσίας. Οπότε του είναι πιο εύκολο να εκφράσει άποψη, σε αντίθεση µε χιλιάδες καλλιτέχνες που ζουν στη Ρωσία και που αν βγουν και πουν δηµοσίως αυτά που θα ήθελαν µπορεί να κινδυνεύσουν. Παρακολουθώ µε ενδιαφέρον τις αντιδράσεις των διάσηµων Ρώσων, κυρίως όσων έχουν χτίσει µεγάλες καριέρες στο εξωτερικό. Παρακολουθώ και την επιχείρηση αποκλεισµού από τις µεγάλες σκηνές όσων εξακολουθούν να αντιµετωπίζουν µε συµπάθεια τον Πούτιν και τις πολιτικές του. Ο µαέστρος Βαλέρι Γκεργκίεφ και η υψίφωνος Aννα Νετρέµπκο είναι αυτοί που επλήγησαν περισσότερο. Προσπάθησα να µη συνδέσω τις πολιτικές θέσεις τους µε την καλλιτεχνική προσφορά τους, για να συνειδητοποιήσω όµως πως ήταν αδύνατον να µην επηρεαστώ από τον τρόπο µε τον οποίο αντέδρασαν µπροστά στον πόλεµο. Αναρωτήθηκα: Πώς να ξαναχειροκροτήσω, να επιβραβεύσω και να θαυµάσω ανθρώπους που επιµένουν να µην καταδικάζουν απερίφραστα αυτό που γίνεται; Με την ίδια λογική θα έπρεπε να έχουµε δώσει προ πολλού συγχωροχάρτι και στη Λένι Ρίφενσταλ, που συνέχιζε να κάνει τέχνη ενώ ο αγαπηµένος της Χίτλερ έµπαινε στην Πολωνία και δολοφονούσε τους Εβραίους στο Aουσβιτς. Η σπουδαία σκηνοθέτρια πλήρωσε τη στάση που κράτησε τότε µε την καταστροφή της καριέρας της. Θα την πληρώνει για πάντα, µε την υστεροφηµία της βαθιά πληγωµένη στους αιώνες των αιώνων. Eνας τεράστιος λεκές στην υστεροφηµία της Νετρέµπκο θα είναι και η δική της απροθυµία να καταδικάσει την εισβολή. Και αυτό είναι χειρότερο από τη ζηµιά που παθαίνουν τώρα οι παχυλοί τραπεζικοί λογαριασµοί της, οι οποίοι, µε την ακύρωση όλων των παραστάσεών της, σταµάτησαν να τροφοδοτούνται. Δεν γνωρίζω αν η ίδια µπορεί να το καταλάβει. Παρακολουθώντας τις αναρτήσεις που εξακολούθησε να κάνει στο Instagram φοβάµαι πως όχι. Γιατί ενώ καθηµερινά σκοτώνονταν τόσοι άνθρωποι (Ουκρανοί αλλά και συµπατριώτες της Ρώσοι), εκείνη ανέβαζε φωτογραφίες και βιντεάκια µε ψητά κοτόπουλα και άλλες νοστιµιές από την κουζίνα του πολυτελούς διαµερίσµατός της στο κέντρο της Βιέννης και πόζαρε στολίζοντας τις φωτογραφίες της (τις δικές της και του γιου της) µε λουλουδάκια, µε συννεφάκια, µε αστεράκια, µε καρτουνάκια και άλλα τέτοια χαριτωµένα. Η αφασία, η αδιαφορία της µπροστά στο κακό που συντελείται, η αδυναµία/απροθυµία της, αν όχι να πάρει θέση, τουλάχιστον να µην κάνει σάχλες από σεβασµό προς τους νεκρούς, επιβεβαιώνουν, φοβάµαι, την ποιότητα του χαρακτήρα της. Την καλλιτέχνιδα, τη Νετρέµπκο, µπορούν πάντα κάποιοι να την εκτιµούν και να τη θαυµάζουν. Ο άνθρωπος, η Aννα, αποκαλύπτεται ως µία τεράστια απογοήτευση.