«Είμαστε πολιτικοί. Είμαστε στρατιώτες. Και πάνω απ’ όλα, είμαστε ηθοποιοί σε μια υπέροχη σκηνή. Δεν μπορώ να σκεφτώ καλύτερη δουλειά από τη δουλειά στις μυστικές υπηρεσίες». Γύρω στα μέσα της δεκαετίας του ’80 ο επικεφαλής της αντικατασκοπείας του σταθμού της KGB στο Λονδίνο υμνεί το επάγγελμα του πράκτορα. There is no business like spy business, λοιπόν; Οπωσδήποτε, αλλά αυτή δεν είναι η ιστορία του Λεονίντ Νικιτένκο. Στο βιβλίο «Ο κατάσκοπος και ο προδότης» (εκδ. Κλειδάριθμος) ο συγγραφέας και αρθρογράφος των «Times» του Λονδίνου Μπεν Μάκινταϊρ αφηγείται γλαφυρά τα πεπραγμένα ενός συναδέλφου του Νικιτένκο στη βρετανική πρωτεύουσα, του συνταγματάρχη Ολεγκ Αντόνιεβιτς Γκορντιέφσκι. Γεννημένος στη Μόσχα το 1938, γιος και αδελφός πράκτορα της KGB, ο Γκορντιέφσκι προορίζεται να σταδιοδρομήσει στην οργάνωση πληροφοριών, στην οποία θα εισαχθεί μετά βαΐων και κλάδων από τα 25 του, να ανέλθει στην ιεραρχία και να γίνει ένας θρύλος του Ψυχρού Πολέμου – ο σημαντικότερος άνθρωπος των Βρετανών στο δίκτυο των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών και ο κατάσκοπος που γύρισε από το κρύο διαφεύγοντας από τη Σοβιετική Ενωση.
Η είσοδος του Ολεγκ Γκορντιέφσκι στο σύμπαν των μυστικών υπηρεσιών τού αποκαλύπτει το θεμελιώδες πρόβλημά του. Σε αντίθεση με την κινηματογραφική κατασκοπεία του Τζέιμς Μποντ, η αληθινή έχει πολύ λιγότερες γροθιές και πολύ περισσότερο διάλογο, πολύ λιγότερη δράση και πολύ περισσότερη πλήξη. Οι στιγμιαίες επαφές και οι συνθηματικές συνεννοήσεις είναι διαρκείς: «Αν ένας παράνομος άφηνε μια φλούδα πορτοκαλιού κάτω από ένα συγκεκριμένο παγκάκι στο πάρκο, αυτό σήμαινε «κινδυνεύω», ενώ η καρδιά ενός φαγωμένου μήλου σήμαινε «αύριο αναχωρώ από τη χώρα»». Κάποτε οι λεπτομέρειες παρερμηνεύονται: ένα στραβό καρφί στο περβάζι του παραθύρου μιας δημόσιας τουαλέτας σημαίνει ότι τα χρήματα του πράκτορα είναι έτοιμα προς παράδοση και η απάντηση απαιτεί να τοποθετηθεί στο ίδιο σημείο ένα καπάκι από μπουκάλι μπίρας – τι γίνεται όταν βρεις εκεί ένα καπάκι τζιτζιμπίρας; Τι θέλει να πει ο κατάσκοπος; Είναι η σωστή απάντηση ή άλλος κωδικός; Αλλά τέτοια μικροπροβλήματα μπορούν να θεωρηθούν το άλας του επαγγέλματος.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
