Σκηνοθέτης και σεναριογράφος, ο Αντυ Παπαδημητρίου δοκιμάστηκε στο πεδίο της λογοτεχνίας με το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Η Διατριβή» (εκδ. Λιβάνη), το οποίο προσφάτως κέρδισε έπαινο από τον Ομιλο Λογοτεχνίας και Κριτικής Κύπρου. Πρόκειται για ένα κοινωνικό θρίλερ µυστηρίου, γεµάτο συναίσθηµα, αγωνία, αλλά και συνωμοσίες. «Η πλοκή είναι σχεδόν επική σε όγκο» παραδέχεται ο ίδιος μιλώντας στο ΒΗΜΑgazino. «Η κεντρική ιστορία διαδραματίζεται το 2030. Με λίγα λόγια, αφορά μια γυναίκα επιστήμονα που προσπαθεί να ολοκληρώσει τη διδακτορική διατριβή της πάνω σε ένα πρόγραμμα πρόβλεψης μελλοντικών καταστροφών, κάτι που υποθετικά θα μπορούσε να γλιτώσει την ανθρωπότητα από τον ίδιο τον εαυτό της. Ομως, διάφορα εξουσιαστικά κέντρα επιθυμούν να υφαρπάξουν τη διατριβή της για το ατομικό τους συμφέρον και κάπως έτσι ξεκινά ένα κυνηγητό που μας οδηγεί σε όλη την Ευρώπη και όχι μόνο».
Κύριε Παπαδημητρίου, είστε σκηνοθέτης και σεναριογράφος. Τι σας έστρεψε στη λογοτεχνία με την κυκλοφορία του πρώτου σας μυθιστορήματος, «Η Διατριβή»;
«Ξέρετε, οι δυνατότητες έκφρασης είναι απεριόριστες στη λογοτεχνία. Μου δίνει την πολυτέλεια να εμβαθύνω και στους χαρακτήρες αλλά και στην πλοκή, να χρησιμοποιώ όλες τις πτυχές της φαντασίας μου και να δημιουργώ ογκώδεις κόσμους, ενώ παράλληλα να σκάβω βαθιά, ψάχνοντας τη σημειολογία και τα σύμβολα-αρχέτυπα πίσω από τις λέξεις. Δεν είχα τολμήσει προηγουμένως να διεισδύσω στο νέο αυτό, για εμένα, εκφραστικό μέσο, αλλά όταν «ζυμώθηκε» μέσα μου η ιδέα της συγγραφής, το ταξίδι ξεκίνησε δυναμικά».
Ποιο ήταν το αρχικό ερέθισμα γι’ αυτό το βιβλίο;
«Eχω μία τάση προς τα μετα-αποκαλυπτικά έργα, οπότε η πανδημία του κορωνοϊού ξύπνησε τους ήδη υπάρχοντες φόβους μου για την επόμενη μέρα της ανθρωπότητας. Μου θύμισε το σημείο καμπής στον Μεσαίωνα με τη μαύρη πανώλη. Τότε που το τέλος φάνταζε κοντά, όμως η καταστροφή μετουσιώθηκε σε ζωή και έφερε την Αναγέννηση αργότερα. Οπότε τοποθέτησα την ιστορία σε ένα νέο σημείο καμπής έχοντας την ανάγκη να θέσω το ερώτημα: θα υπάρξει ξανά μία νέα Αναγέννηση ή θα οδηγηθούμε τελικά στον τερματισμό του είδους μας;».
Η ηρωίδα σας είναι μια ευφυής επιστήμονας που κατασκευάζει έναν σύνθετο αλγόριθμο ο οποίος μπορεί να προβλέπει τις μελλοντικές καταστροφές. Γιατί διαλέξατε μία γυναίκα για να «σώσει» τον κόσμο;
«Ηταν μια αβίαστη επιλογή. Πρώτον, λόγω του ότι έχουμε κουραστεί να προσπαθούν να μας σώζουν μόνο τα αρσενικά. Κατά δεύτερον, χρειαζόμουν και το στοιχείο της μητέρας ως αρχέτυπο. Τη μητέρα που μπορεί να προστατεύσει και να κατευθύνει τον γιο της, τις επόμενες γενιές δηλαδή, σημειολογικά».
Πρόκειται για ένα λογοτεχνικό βιβλίο το οποίο στις σελίδες του θίγει επιστημονικά αλλά και πολιτικά θέματα. Πόσο μεγάλη ήταν η έρευνα που απαιτήθηκε για τη συγγραφή του;
«Χρειάστηκε να κάνω και εγώ «μια μικρή διατριβή» για να πω την αλήθεια. Χρειάστηκαν πολλοί, μα πολλοί ειδικοί και μάλιστα από πολλούς τομείς, όπως τη βιολογία, την επιστήμη των υπολογιστών, τη μηχανική μάθηση, την τεχνητή νοημοσύνη, τη φυσική, τις πολιτικές και κοινωνικές επιστήμες κ.ά. Οι αυθεντίες που με βοήθησαν βρίσκονται στα βιβλία του κόσμου. Εγώ απλώς κατάφερα να έχω πρόσβαση στις γνώσεις τους».
Θίγετε επίσης θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η διάσταση Ανατολής – Δύσης, αλλά και η διάσταση συμφερόντων και νοοτροπιών εντός της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Πιστεύετε ότι αυτά τα ζητήματα θα καθορίσουν το μέλλον μας;
«Νομίζω είναι ξεκάθαρο. Η ιστορία, πολιτικά, δυστυχώς κινείται σε κυκλικό σχήμα. Τα συμφέροντα είναι πάντα εκεί και απλώς μεταβάλλουν τις ισορροπίες από το ένα ημισφαίριο στο άλλο, από τη μία ήπειρο στην άλλη. Ο πραγματικός τρόμος ανήκει σε μία νέα μεταβλητή, που δεν υπήρχε στο παρελθόν του ανθρώπου. Την κλιματική αλλαγή. Κάτι που ήδη μας επηρεάζει και θα καθορίσει απόλυτα το μέλλον μας. Κάτι που δεν κινείται κυκλικά, αλλά σε ευθεία σύγκρουση με τη ζωή στον πλανήτη, και περισσότερο με το ανθρώπινο είδος που είναι εξαιρετικά εύθραυστο».
Είστε αισιόδοξος γενικά για το μέλλον της ανθρωπότητας;
«Είμαι βαθιά πεσιμιστής. Και όσο περισσότερο διαβάζω και ζω γίνομαι ολοένα και περισσότερο. Το χάσμα μεταξύ επιστήμης και πολιτικής δεν μου αφήνει περιθώρια για να ελπίζω. Και το διάβασμα με έχει οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι οι πολιτικοί δεν θα αποβάλουν εύκολα τη ματαιοδοξία και τη στενότητα της σκέψης τους. Οπότε, το μέλλον μας φαίνεται να μοιάζει με μια ρουλέτα και όχι με ένα καλοκουρδισμένο ρολόι».
Το βιβλίο σας δεν έχει αυτό που θα ονομάζαμε ένα τυπικό happy end. Γιατί;
«Επειδή μου αρέσει ο ρεαλισμός στον μύθο. Επειδή για να λάβει αξία ο μύθος πρέπει να εμπεριέχει πόνο, απώλεια, θάνατο, στοιχεία δηλαδή που ξυπνούν το μυαλό μας και ίσως έτσι κάτι μας μείνει από την ιστορία που διαβάσαμε. Το τυπικό happy end μάς βολεύει και μας «κλειδώνει», αλλά ένα γλυκόπικρο φινάλε μάς προβληματίζει και ενεργοποιεί τα συναισθήματα και τη λογική μας».
Δεν χωρίζετε το βιβλίο σας σε κεφάλαια. Το χωρίζετε σε σεκάνς. Γιατί;
«Δανείστηκα τον κινηματογραφικό αυτόν όρο από τους Γάλλους, επειδή ήταν ο πιο ταιριαστός για να αποδώσω τον ρυθμό και τον όγκο των σκηνών. Επειδή κάθε σεκάνς έχει δική της ολοκληρωμένη υπόσταση, μία μικρή ιστορία με αρχή, μέση και τέλος, μέσα στην ευρύτερη αφήγηση».
Εχουν χαρακτηρίσει το βιβλίο σας κινηματογραφικό μυθιστόρημα. Αποδέχεστε τον χαρακτηρισμό;
«Αν εννοούν ότι θα μπορούσε να μεταφερθεί με ευκολία στη μεγάλη οθόνη, τότε τον αποδέχομαι, καθώς είναι ένα μυθιστόρημα που προσπαθεί να δημιουργήσει ζωντανές εικόνες στο μυαλό των αναγνωστών, μέσω των περιγραφών, των διαλόγων και της ταχύτατης εξέλιξης της πλοκής».
Θεωρείτε ότι είναι ένα προφητικό βιβλίο;
«Δεν έχω ιδέα. Φοβάμαι πως ναι, ελπίζω πως όχι».
Αλήθεια, πώς ξεκίνησε το ταξίδι της γραφής για εσάς;
«Ξεκίνησε από την εφηβεία. Το να λέω ιστορίες μυθοπλασίας με οποιονδήποτε τρόπο, είναι μέρος τού είναι μου. Είναι κάτι που αν δεν βγάλω από μέσα μου, νιώθω ένα αίσθημα πνιγμού. Είναι ελευθερία».
Πώς φαντάζεστε τους αναγνώστες σας;
«Να κάτι που δεν φαντάζομαι. Και η αλήθεια είναι πως δεν με απασχολεί ιδιαιτέρως. Η «Διατριβή» είναι ένα μυθιστόρημα που απευθύνεται σε όλους, ανεξαρτήτως ηλικίας, φύλου, σεξουαλικού προσανατολισμού, μορφωτικού επιπέδου. Οπότε, ελπίζω τα άτομα που θα διαβάσουν το βιβλίο μου να ταξιδέψουν στον ρεαλιστικά φανταστικό κόσμο της Νίκης, της πρωταγωνίστριας, και να μοιραστούν τα συναισθήματα που βιώνει».
Εχετε στα σκαριά ένα νέο βιβλίο;
«Ηδη με τον εκδότη μου, Ηλία Λιβάνη, προχωρούμε με ένα νέο μυθιστόρημα με τίτλο «Οι Ανήθικοι». Πρόκειται για ένα πολιτικό θρίλερ μυστηρίου που διαδραματίζεται σχεδόν αποκλειστικά στο αστικό τοπίο της Αθήνας. Κατά τα άλλα, έχω προχωρήσει με τη συγγραφή θεατρικών, κινηματογραφικών και τηλεοπτικών έργων και ετοιμάζομαι για νέα ανοίγματα».
