Μάρτιος του 2020. Η ανθρωπότητα παρακολουθούσε σοκαρισμένη τα δραματικά τηλεοπτικά πλάνα από το Μπέργκαμο, με εκείνο το μακάβριο κομβόι στρατιωτικών οχημάτων που μετέφερε δεκάδες φέρετρα στο αποτεφρωτήριο.

Η ιστορική πόλη του ιταλικού Βορρά πλήρωσε τότε εξαιρετικά βαρύ τίμημα στον βωμό της COVID-19, θρηνώντας χιλιάδες νεκρούς. Πέρασαν τέσσερα χρόνια.

Το Μπέργκαμο ανέκαμψε, αλλά δεν ξέχασε – πώς θα μπορούσε άλλωστε; Τίμησε και τον εφετινό Μάρτιο με σειρά εκδηλώσεων τους αδικοχαμένους κατοίκους του. Την ίδια στιγμή, ολάνθιστο και ελεύθερο πια από τον φόβο, αφήνοντας πίσω την πιο μελανή σελίδα της νεότερης ιστορίας του, υποδέχθηκε την άνοιξη.

Τη νέα εποχή της αναγέννησης, της ανανέωσης και της επανεκκίνησης που εκεί, στους καταπράσινους λόφους της Λομβαρδίας, «ξεσπάει» σαν μια οργιαστική γιορτή χρωμάτων και αρωμάτων που δεν μπορεί παρά να εμπνεύσει χαρά και αισιοδοξία.

Εντυπωσιακά όμορφη και μεγαλειώδης, η πόλη στέκεται πάνω σε μια σειρά από λόφους, απολαμβάνοντας τη θέα στη γύρω περιοχή. Και επιβεβαιώνοντας κάθε στιγμή με την ιδιαίτερη όψη της πως δικαίως γίνεται όλο και πιο δημοφιλής προορισμός για τους τουρίστες που καταφθάνουν στην Ιταλία – και για τους επισκέπτες του κοντινού Μιλάνου, που κάνουν συχνά ημερήσιες εκδρομές στην περιοχή.

Είναι ανοιχτόκαρδο το Μπέργκαμο, είναι όμως την ίδια στιγμή και τρυφερά μελαγχολικό, όπως όλες οι παμπάλαιες πόλεις της Ιταλίας οι οποίες στα ιστορικά κέντρα τους διατήρησαν την εικόνα που είχαν πριν από αιώνες. Μια εικόνα στην οποία σήμερα συνυπάρχουν η ανάμνηση του λαμπρού παρελθόντος αλλά και η φθορά που φέρνει μαζί του ο χρόνος.

Στην Κάτω Πόλη

Εν προκειμένω, το Μπέργκαμο είναι… δύο πόλεις σε μία: Η Città Βassa, δηλαδή η Κάτω Πόλη, και η Città Αlta, δηλαδή η Aνω Πόλη. Η Κάτω Πόλη είναι η πιο επίπεδη περιοχή (οπότε περπατιέται και πιο εύκολα), με τις πιο σύγχρονες γειτονιές και με τους εμπορικούς δρόμους.

Τα στενά του ιστορικού κέντρου είναι γεμάτα όμορφα σπίτια, μαγαζάκια και εστιατόρια όπου σερβίρονται καλομαγειρεμένες μακαρονάδες κι όχι μόνο.

Ανάμεσά τους πιο διάσημος είναι ο πεζοδρομημένος Sentierone που περνάει από το Palazzo Frizzoni (όπου σήμερα στεγάζεται το δημαρχείο), με κατεύθυνση προς την Piazza Pontida.

H Piazza Dante, οι εκκλησίες του San Bernardino, του Αγίου Πνεύματος, των Αγίων Βαρθολομαίου και Στεφάνου, το Μοναστήρι του San Benedetto, η Accademia Carrara (με μια από τις σημαντικότερες συλλογές της Ιταλίας), το Palazzo Agliardi και το Palazzo della Provincia είναι μερικά από τα σημαντικότερα αξιοθέατα.

Στην Άνω Πόλη

Oμως η περιοχή με τη μεγαλύτερη φήμη, εκείνη που συγκεντρώνει και τους περισσότερους τουρίστες, είναι η Aνω Πόλη του Μπέργκαμο, με τα υπέρκομψα παμπάλαια κτίρια και με τα ενετικά τείχη και τις πύλες τους, τα οποία έχουν χαρακτηριστεί Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO.

Το τελεφερίκ ή τα λεωφορεία που έχουν πολύ τακτικά δρομολόγια θα σας βοηθήσουν να γλιτώσετε πολύ ανηφορικό ποδαρόδρομο, όμως, κακά τα ψέματα, μια πόλη τη γνωρίζεις καλά μόνο αν την περπατήσεις. Και η διαδρομή ως τις κεντρικές πλατείες της Città Αlta είναι αρκετά δύσκολη αλλά και γεμάτη όμορφες εικόνες και (πάντα) εντυπωσιακή θέα στη γύρω περιοχή.

Η Piazza Vecchia με το σιντριβάνι της είναι μια μεσαιωνική πλατεία του 12ου αιώνα την οποία περιβάλλουν κτίρια με μεγάλη ιστορία. Το ύψους 52,76 μ. Campanone προσφέρει πανοραμική θέα της πόλης.

Το τελεφερίκ θα σας βοηθήσει να φτάσετε χωρίς κόπο, δηλαδή γλιτώνοντας πολύ ανήφορο, στην Άνω Πόλη.

Τα παλιά χρόνια η καμπάνα του ειδοποιούσε τους κατοίκους για επιδρομές και πυρκαγιές ή τους υπενθύμιζε γιορτές και συναντήσεις. Σήμερα ο πύργος λειτουργεί ως παρατηρητήριο (μετά εισιτηρίου) για τους τουρίστες.

Η βασιλική της Santa Maria Maggiore στεγάζει το ταφικό μνημείο του συνθέτη Γκαετάνο Ντονιτσέτι που γεννήθηκε και πέθανε στην πόλη, το ταφικό μνημείο του δασκάλου του και επίσης διάσημου συνθέτη Γιόχαν Σιμόν Μάιρ, καθώς και ξύλινη μαρκετερί την οποία έχει σχεδιάσει ο Λορέντσο Λότο.

Ο καθεδρικός ναός της πόλης είναι αφιερωμένος στον Άγιο Αλέξανδρο. Τα στενά που βρίσκονται γύρω του κρύβουν δεκάδες εκπλήξεις, παμπάλαια κτίρια, εκκλησίες και παρεκκλήσια, μουσεία και μικρά μαγαζάκια με διακοσμητικά, είδη τέχνης, ρούχα, τουριστικά είδη.

Την προσοχή σας αξίζουν και τα εστιατόρια και τα ζαχαροπλαστεία της πόλης – εξάλλου, έπειτα από τόσο ανήφορο η ενέργεια που μπορεί να δώσει ένα γλυκό είναι κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη, όχι;

Η πατρίδα του Ντονιτσέτι

Oπως ήδη γράψαμε, το Μπέργκαμο είναι η ιδιαίτερη πατρίδα του σπουδαίου Γκαετάνο Ντονιτσέτι (1797-1848), συνθέτη της «Λουτσία ντι Λαμερμούρ» και πολλών ακόμα λυρικών αριστουργημάτων.

Τον οποίο δεν θα μπορούσε να μην τιμήσει δίνοντας το όνομά του στην όπερα που λειτουργεί στην Κάτω Πόλη. Όμως και στην Άνω Πόλη υπάρχει μια ενδιαφέρουσα «διαδρομή» άμεσα συνδεδεμένη με την εκεί παρουσία του δημιουργού.

Ξεκινά από το σπίτι όπου ο Ντονιτσέτι γεννήθηκε, περνάει από την Casa Angelini όπου παρακολούθησε μαθήματα δίπλα στον Μάιρ, από το Teatro Sociale όπου έκανε το ντεμπούτο του, από το Palazzo Nuovo, στη βιβλιοθήκη του οποίου φυλάσσεται το χειρόγραφο σπαρτίτο της «Λουτσία», από το Palazzo Scotti όπου έζησε τις τελευταίες ημέρες της ζωής του (πέθανε σε ηλικία μόλις 51 ετών) και καταλήγει βεβαίως στο ταφικό μνημείο του στη βασιλική της Santa Maria Maggiore.

Η Cappella Colleoni που είναι στολισμένη και με τοιχογραφίες του Τιέπολο.

Στο Museo Donizettiano, πολύ κοντά στο Palazzo Scotti, εκτίθενται προσωπικά αντικείμενα του συνθέτη. Κάθε χρόνο η πόλη φιλοξενεί και φεστιβάλ αφιερωμένο στο έργο του. Εφέτος το πρόγραμμα συνθέτουν οι όπερές του «Ρομπέρτο Ντεβερέ», «Ντον Πασκουάλε» και η (σπανίως παιζόμενη) «Zoraida di Granata».

Οι παραστάσεις θα διαρκέσουν το δεύτερο μισό του Νοεμβρίου. Στο Μπέργκαμο εργάστηκε για ένα διάστημα και άλλος ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, ο Τζιοβάνι Μπατίστα Τιέπολο, τοιχογραφίες του οποίου βλέπουμε στην Cappella Colleoni. Στον καθεδρικό του Αγίου Αλεξάνδρου φυλάσσεται ο πίνακάς του με τίτλο «Martirio di san Giovanni vescovo».