Τον περασμένο Ιούλιο η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να αποζημιώσει τους συγγενείς πρώτου βαθμού των ισραηλινών αθλητών που δολοφονήθηκαν κατά τη διάρκεια της τρομοκρατικής επίθεσης που σημειώθηκε στις 5 Σεπτεμβρίου 1972, μεσούντων των Ολυμπιακών Αγώνων του Μονάχου.
Η πρωτοβουλία έρχεται με τη συμπλήρωση των πενήντα χρόνων από την αποφράδα εκείνη ημέρα, για να αποδώσει με έναν τρόπο δικαιοσύνη. Και για να μας θυμίσει ένα από τα πιο δραματικά γεγονότα στην ιστορία του διεθνούς αθλητισμού και του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.
Μια γιορτή για την ελπίδα
Η επιλογή του Μονάχου για τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων του 1972 είχε υψηλή συμβολική σημασία, καθώς η Γερμανία επιλεγόταν ως χώρα διεξαγωγής της διοργάνωσης για πρώτη φορά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο συμβολισμός γινόταν ακόμα πιο έντονος δεδομένου ότι στο Μόναχο είχε ιδρυθεί το 1920 το NSDAP, το Εθνικοσοσιαλιστικό Γερμανικό Εργατικό Κόμμα που το 1993 οδηγήθηκε στην εξουσία υπό τον Αδόλφο Χίτλερ. Σημαντικό μήνυμα έστελνε και η συμμετοχή στον αγώνα αθλητών από το Ισραήλ, ένα μήνυμα υπέρ της ειρήνης, της συμφιλίωσης των λαών και της επούλωσης των τραυμάτων που είχε αφήσει πίσω της η πιο καταστροφική και αιματηρή σύγκρουση που γνώρισε η ανθρωπότητα. Το κακό ήταν πίσω, η ελπίδα για ένα όμορφο μέλλον έλαμπε μπροστά, είχε φθάσει η ώρα για γιορτή! Μια γιορτή που για πρώτη φορά είχε και τη μασκότ της, την πρώτη επίσημη μασκότ που έκανε την εμφάνισή της σε Ολυμπιακούς Αγώνες. Επρόκειτο για ένα χρωματιστό σκυλάκι ράτσας Dachshund ονόματι Waldi, έργο του σημαντικού γερμανού σχεδιαστή Οτλ Αϊχερ, ο οποίος είχε σχεδιάσει και τον λογότυπο της γερμανικής αεροπορικής εταιρείας Lufthansa.
Ανησυχίες και προειδοποιήσεις
Ομως, πίσω από την εικόνα του πλήθους που γέμιζε τα στάδια για να αποθεώσει τους αθλητές, πίσω από τα χειροκροτήματα, τα «μπράβο», τη γενική αίσθηση χαράς που επικρατούσε σε ολόκληρη την πόλη, υπήρχε η ανησυχία: την είχε εκφράσει και ο επικεφαλής της αποστολής από το Ισραήλ όταν διαπίστωσε πως η φύλαξη των χώρων όπου κινούνταν οι αθλητές δεν ήταν αυτή που έπρεπε. Οι Γερμανοί δεν έδωσαν ως φαίνεται ιδιαίτερη σημασία στις προειδοποιήσεις για πιθανό τρομοκρατικό χτύπημα και διαβεβαίωσαν ότι δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα και πως όλα γίνονταν όπως έπρεπε.
Τότε, τις πρώτες πρωινές ώρες της 5ης Σεπτεμβρίου 1972, οκτώ ένοπλα μέλη της παλαιστινιακής οργάνωσης «Μαύρος Σεπτέμβρης» κατάφεραν να εισέλθουν στο Ολυμπιακό Χωριό. Επρόκειτο για την ομάδα που δημιούργησαν μαχητές της Φατάχ και της PLO (Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης) για να πάρουν εκδίκηση από την κυβέρνηση της Ιορδανίας για τη νίκη της επί της PLO και για τον ξεριζωμό των Παλαιστινίων από την Ιορδανία μετά τις συγκρούσεις που διεξήχθησαν από τις 7 Σεπτεμβρίου 1970 ως τις 17 Ιουλίου 1971 και οι οποίες έμειναν επίσης στην ιστορία με την ονομασία Μαύρος Σεπτέμβρης. Οι παλαιστίνιοι εκδικητές επέκτειναν τη δράση τους βάζοντας στο στόχαστρο και τους Αμερικανούς και τους Ισραηλινούς και καταφέροντας τρομοκρατικά χτυπήματα σε όλον τον κόσμο.
Το χρονικό της εισβολής
Πίσω όμως στο Ολυμπιακό Χωριό του Μονάχου, όποτε γύρω στις 4.30 τα χαράματα κάνουν την εμφάνισή τους οι παλαιστίνιοι κουκουλοφόροι. Οι άνδρες εισβάλλουν στο κτίριο της Κονολιστράσε 31, όπου φιλοξενείτο η αποστολή του Ισραήλ. Οι δύο πρώτοι Ισραηλινοί που τους αντιλαμβάνονται και προσπαθούν να αντιδράσουν, ένας προπονητής και ένας αρσιβαρίστας, εκτελούνται αμέσως. Δύο αθλητές καταφέρνουν να διαφύγουν, ο ένας από το μπαλκόνι και ο άλλος μέσω του υπόγειου γκαράζ. Οι υπόλοιποι εννέα αιχμαλωτίζονται. Λίγο μετά, με ένα χαρτί που ρίχνεται από ένα μπαλκόνι, η Αστυνομία ειδοποιείται για τα γεγονότα και ενημερώνεται για το αίτημα των εισβολέων. Οι οποίοι ζητούσαν την απελευθέρωση 234 Παλαιστινίων από τις φυλακές του Ισραήλ και δύο Γερμανών (του διδύμου Μπάαντερ-Μάινχοφ της RAF) από τις φυλακές της Γερμανίας. Η διορία ήταν ασφυκτική, καθώς όλα έπρεπε να έχουν τελειώσει ως τις 9 το πρωί. Οι διαπραγματευτές έπιασαν αμέσως δουλειά και κατάφεραν να κερδίσουν λίγο χρόνο αρχικά μετακινώντας τη διορία στη μία το μεσημέρι και στη συνέχεια στις πέντε το απόγευμα. Πρόσφεραν στους τρομοκράτες ένα μεγάλο χρηματικό ποσό, όμως η πρότασή τους απορρίφθηκε. Η ώρα περνούσε αργά και βασανιστικά, με τους πολίτες όλου του κόσμου να παρακολουθούν τις εξελίξεις από τις τηλεοράσεις τους με κομμένη την ανάσα. Οταν οι τρομοκράτες κατάλαβαν πως οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και του Ισραήλ ήταν αποφασισμένες να κρατήσουν αυστηρή στάση απέναντί τους και δεν ήταν διατεθειμένες να ικανοποιήσουν τα αιτήματά τους ζήτησαν αεροπλάνο για να μεταφέρει αυτούς και τους ομήρους τους στο Κάιρο.
Τα τραγικά λάθη
Τότε οι Γερμανοί αποφάσισαν την έφοδο ειδικών αστυνομικών δυνάμεων στο κτίριο, ξεχνώντας(!) πως οι κάμερες των διαφόρων τηλεοπτικών συνεργείων κατέγραφαν τα πάντα σε ζωντανή μετάδοση και πως οι τρομοκράτες μπορούσαν να δουν τις κινήσεις τους έξω από το κτίριο όπου βρίσκονταν. Η επιχείρηση, όπως ήταν φυσικό, διακόπηκε. Ενα δεύτερο σχέδιο τέθηκε σε εφαρμογή: Οι αστυνομικοί θα κρύβονταν μέσα στο αεροπλάνο που τελικά θα παραχωρείτο στους τρομοκράτες, μεταμφιεσμένοι σε μέλη του πληρώματος. Στις 10.30 το βράδυ οι άνθρωποι του «Μαύρου Σεπτέμβρη» και οι όμηροί τους έφτασαν στο αεροδρόμιο με δύο ελικόπτερα. Εκεί αντιλήφθηκαν την παγίδα και αμέσως εκτέλεσαν τους ομήρους. Στη σύγκρουσή τους με την Αστυνομία πέντε τρομοκράτες σκοτώθηκαν και τρεις συνελήφθησαν. Σκοτώθηκε και ένας γερμανός αστυνομικός. Ο τελικός απολογισμός της τραγικής εκείνης ημέρας που πέρασε στην ιστορία ως «Η σφαγή του Μονάχου» ήταν 17 νεκροί. Σε αντίποινα οι Ισραηλινοί βομβάρδισαν παλαιστινιακά στρατόπεδα στη Συρία και στον Λίβανο, με πολλούς νεκρούς. Στο μεταξύ, η ΔΟΕ αποφάσισε τη συνέχιση των Αγώνων, παρά τις αντιδράσεις.
Η συνέχεια του θρίλερ
Ομως, τίποτε δεν είχε τελειώσει: Στις 29 Οκτωβρίου 1972 μέλη του «Μαύρου Σεπτέμβρη» έκαναν αεροπειρατεία σε αεροσκάφος της Lufthansa που εκτελούσε το δρομολόγιο Δαμασκός – Φρανκφούρτη και απείλησαν να το ανατινάξουν μαζί με τους επιβάτες, αν δεν ελευθερώνονταν οι συλληφθέντες του Μονάχου. Η γερμανική κυβέρνηση αυτή τη φορά αποδέχθηκε το αίτημά τους. Οι απελευθερωθέντες βρήκαν αρχικά καταφύγιο στη Λιβύη. Στους μήνες που ακολούθησαν δολοφονήθηκαν από την ισραηλινή μυστική υπηρεσία Μοσάντ στο πλαίσιο της επιχείρησης ξεκαθαρίσματος τρομοκρατών που έφερε την ονομασία «Οργή του Θεού». Το 2016 στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Ρίο ντε Τζανέιρο έγινε για πρώτη φορά ειδική τελετή στη μνήμη των Ισραηλινών που δολοφονήθηκαν από τους τρομοκράτες στο Μόναχο. «Το να ακουστούν τα ονόματα των έντεκα δολοφονημένων ισραηλινών αθλητών μέσα στο ολυμπιακό χωριό και η ενός λεπτού σιγή ήταν το αποκορύφωμα του αγώνα μας ώστε να αναγνωριστούν τα αγαπημένα μας πρόσωπα ως μέλη της μεγάλης ολυμπιακής οικογένειας» δήλωσε συγκινημένη η χήρα ενός από τους νεκρούς.
