Η ζωή είναι μαγική και κανείς δεν θέλει να την… αποχωριστεί. O Σαρλ Αζναβούρ στα 94 του, σε μια ηλικία που οι περισσότεροι συνομήλικοί του δεν πηγαίνουν μόνοι τους ούτε στο περίπτερο, ήταν on the road – ακόμη και λίγα 24ωρα πριν από τον θάνατό του. Σχεδόν ένας αιώνας ζωής, αφιερωμένος στη μουσική και το θέαμα, αν αναλογιστούμε ότι από τα πέντε του χρόνια συνόδευε τον πατέρα του σε παραστάσεις βαριετέ. Λίγο μετά αποφάσισε να εγκαταλείψει το σχολείο – κάτι για το οποίο είχε μετανιώσει – και να στραφεί ολοκληρωτικά σε αυτό που τον ανέδειξε σε εθνική φωνή της Γαλλίας ή, όπως πολλοί τον αποκαλούν, σε Φρανκ Σινάτρα της Γαλλίας. Αν και ο Σαρλ Αζναβούρ ήταν μπναδικός. Και αυτό επιβραβεύθηκε με 70 χρόνια καριέρας, περισσότερα από 1.200 τραγούδια – εκ των οποίων τα 800 γνωστά -, πωλήσεις πάνω από 180.000.000 δίσκων παγκοσμίως και φυσικά χιλιάδες συναυλίες, σόου, και παραστάσεις ανά τον κόσμο. Αν και η εμπορικότητα πολλές φορές στην τέχνη δεν συνδυάζεται με την ποιότητα, ο Αζναβούρ κατόρθωσε να τις ενώσει.
Ενα-δύο χρόνια μετά την απελευθέρωση του Παρισιού από τους Γερμανούς, ο 22χρονος Σαρλ άρχισε να περιδιαβαίνει τους δρόμους της Πόλης του Φωτός αναζητώντας ποιον δρόμο ακριβώς θα ακολουθήσει. Και εκεί τον φώτισε ένα άστρο, το οποίο δεν ήταν άλλο από την Εντίθ Πιαφ. Εκείνη τον ανακάλυψε και εκείνη τον βοήθησε να γίνει αυτό που έγινε. Τον άκουσε σε live ραδιοφωνική μετάδοση από κάποιο καμπαρέ, της άρεσε, τον κάλεσε στην ομάδα της και στη συνέχεια σε μεγάλη περιοδεία στις ΗΠΑ και στον Καναδά (όπου εγκαταστάθηκε αργότερα και έγραψε πολλά από τα τραγούδια του). Ηταν ο σοφέρ της, ο συνθέτης της, ο στιχουργός της, ο άνθρωπός της. Ετσι μπήκαν τα θεμέλια για τη λαμπρή πορεία του.
Η εκφραστικότητά του, η αμεσότητά του, ο τρόπος ερμηνείας του, η ιδιαίτερη φωνή του – βαρύτονος – αλλά και οι στίχοι του στα «θλιμμένα τραγούδια» έβαλαν τη γαλλική ποπ στον παγκόσμιο χάρτη. Ο Σαρλ Αζναβούρ στα τραγούδια του, στις συνθέσεις του, δεν πρόσθεσε μόνο στοιχεία της Ανατολής (λόγω καταγωγής), έδωσε και τεράστια σημασία στον στίχο. Αυτό ήταν το πιο δυνατό σημείο του. «Η γραφή είναι πολύ απαιτητική. Εάν δεν μπορώ να βρω μια λέξη, δεν κοιμάμαι για νύχτες μέχρι να εντοπίσω τη σωστή» είχε δηλώσει σε συνέντευξή του, όπως και ότι «πάντα ήταν πολύ δύσκολο να βρω έμπνευση. Γι’ αυτό μιλάω με τους ανθρώπους, μου αρέσει να ακούω τα προβλήματά τους και αυτά τα μετατρέπω σε τραγούδια».
Ο Σαρλ Αζναβούρ με τη μουσική και τα τραγούδια του πρόσφερε τουλάχιστον σε τρεις γενιές, που τον άκουσαν και τον ακολούθησαν, ένα είδος μουσικής ψυχανάλυσης-ψυχοθεραπείας. Εως την εποχή του, οι γυναίκες έκλαιγαν για την προδοσία αλλά οι άνδρες δεν μπορούσαν να εκφράσουν τη συναισθηματική τους φόρτιση (στο τραγούδι). Εκείνος δεν έκανε τίποτα περισσότερο από το να σπάσει αυτό το καλλιτεχνικό ταμπού. Δεν δίσταζε να «τσαλακωθεί» και κατάφερε να στρέψει τα φώτα εκεί που επικρατεί συνήθως το σκοτάδι. Τραγούδησε τη μελαγχολία, τη θλίψη, τις προκαταλήψεις, έγραψε το 1972 ένα τραγούδι για τη ζωή ενός ομοφυλόφιλου («Comme ils disent») – αδιαφορώντας αν θα του επιτεθούν για την επιλογή του – και φυσικά για τον έρωτα. Το τραγούδι «She», ενδεχομένως από τις πιο όμορφες μπαλάντες του, γράφτηκε το 1974 και τραγουδήθηκε από τον ίδιο σε αγγλικό στίχο, καθώς και στα γαλλικά, τα ισπανικά, τα γερμανικά και τα ιταλικά σημειώνοντας παγκόσμια επιτυχία.
Πριν από τον Σαρλ Αζναβούρ η θλίψη ήταν αντιδημοφιλής, όπως είχε δηλώσει ιδιαιτέρως εύστοχα ο Ζαν Κοκτό. Ο γάλλος δημιουργός κατάφερε όχι μόνο να την κάνει δημοφιλή και να τη φέρει στα χείλη εκατομμυρίων ανθρώπων ανά τον πλανήτη, αλλά και να επηρεάσει έμμεσα την παγκόσμια τραγουδοποιία, την οποία και εκσυγχρόνισε. Ακόμη και ο μέγας Μπομπ Ντίλαν έχει δηλώσει συγκινημένος από την ερμηνεία του: «Τον είδα στο Carnegie Hall και απλώς μου πήρε τα μυαλά». Ο Σαρλ Αζναβούρ υπήρξε εκείνος που για εβδομήντα και πλέον χρόνια συντρόφευσε όσους μπόρεσαν και μπορούν ακόμη να ονειρεύονται με την καρδιά τους. Συχνά-πυκνά ο μικρόσωμος Γάλλος δήλωνε ότι θα ζήσει έως τα 100 του χρόνια. Δεν προέβλεψε όμως ότι μέσω του έργου που άφησε θα ζει για πάντα.
