Στο στόχαστρο του Μασκ οι απανταχού εχθροί του

Καθώς το καλοκαίρι πλησίαζε στο τέλος του, ο Σαμ Αλτμαν πίστευε ότι η σχέση του με τον συνιδρυτή του OpenAI Ιλον Μασκ βρισκόταν σε καλό σημείο. Νωρίτερα μέσα στο έτος, ο Μασκ είχε προσφύγει στα δικαστήρια εναντίον του, κατηγορώντας τον ότι είχε προδώσει τη μη κερδοσκοπική αποστολή της OpenAI, αλλά απέσυρε την αγωγή αφότου οι δυο τους πέρασαν αρκετή ώρα μαζί ένα απόγευμα τον Μάρτιο, στο περιθώριο ενός τεχνολογικού συνεδρίου στο Μπιγκ Σκάι της Μοντάνα. Είχαν μια φιλική συνομιλία που έκλεισε με μια αγκαλιά.

Ακόμη και όταν ο Μασκ κατέθεσε εκ νέου την αγωγή τον Αύγουστο, η ασταθής αυτή σχέση φαινόταν διαχειρίσιμη. Επειτα ήρθε η εκλογική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ και η μετατροπή του Μασκ σε σκιώδη πρόεδρο, όπως τον χαρακτηρίζουν.

Αφού επένδυσε 200 εκατ. δολάρια στην προεκλογική εκστρατεία του Τραμπ, ο Μασκ αποκάλεσε τον εαυτό του στο X «Πρώτο Φιλαράκι» του επερχόμενου προέδρου. Μετά τις εκλογές, άνθρωποι από το περιβάλλον του Μασκ είπαν ότι απεχθάνεται τον Αλτμαν.

Ο Μασκ όξυνε περαιτέρω τη μεταξύ τους διαμάχη, καταθέτοντας μια εκτενέστερη εκδοχή της αγωγής του, στην οποία αποκαλεί το OpenAI «τέρας που παραλύει την αγορά». Ο Μασκ έχει επίσης καρφιτσώσει την προσωπική του αλληλογραφία με τον Αλτμαν στον λογαριασμό του στο X, ενώ έδωσε στον Αλτμαν και ένα παρατσούκλι σε στυλ Τραμπ: «Swindly Sam» («Σαμ ο απατεωνίσκος»).

Η τακτική καμένης γης που ακολουθεί ο Μασκ έχει προκαλέσει ανησυχία στον μακρύ κατάλογο των επιχειρηματικών του αντιπάλων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο εκ των ιδρυτών της Microsoft Μπιλ Γκέιτς και ο ιδρυτής της Amazon.com Τζεφ Μπέζος.

Ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο είναι έτοιμος να εκμεταλλευθεί τη θέση του για να επηρεάσει τον τρόπο με τον οποίο οι έξι εταιρείες του, συμπεριλαμβανομένων των X, Tesla και SpaceX, συναλλάσσονται με την ομοσπονδιακή κυβέρνηση – η SpaceX έχει υπογράψει ομοσπονδιακές συμβάσεις συνολικής αξίας άνω των 15 δισ. δολαρίων την τελευταία δεκαετία – αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η νέα κυβέρνηση θα μεταχειριστεί τους ανταγωνιστές του.

Η επιρροή του Μασκ στον Τραμπ δεν περιορίζεται στο υπουργείο Κυβερνητικής Αποδοτικότητας (γνωστό και ως «DOGE»), το νεοσύστατο συμβουλευτικό όργανο του οποίου θα προΐσταται μαζί με τον Βιβέκ Ραμασουάμι, με στόχο τη δραστική μείωση του αριθμού των ομοσπονδιακών υπαλλήλων. Μετά τις εκλογές βρίσκεται σχεδόν μόνιμα στο πλευρό του Τραμπ, μένει στο Μαρ-α-Λάγκο, στο ιδιωτικό κλαμπ του Τραμπ και άτυπο αρχηγείο του MAGA, στο Παλμ Μπιτς της Φλόριντα.

Στο Μαρ-α-Λάγκο, εκείνοι που προσπαθούν να θέσουν κάτι υπόψη του εκλεγμένου προέδρου συχνά το κάνουν μέσω του Μασκ. Ο διευθύνων σύμβουλος του TikTok έχει μιλήσει μαζί του για τη μέλλουσα κυβέρνηση και για ζητήματα τεχνολογικής πολιτικής. Αλλά αυτό φέρνει τους προσωπικούς του αντιπάλους, όπως ο Αλτμαν, σε δυσχερή θέση.

Η λίστα των εχθρών του

Ο Τραμπ έφθασε στον Λευκό Οίκο υποσχόμενος ότι θα χρησιμοποιήσει την ομοσπονδιακή εξουσία του για να επιβάλει «αντίποινα» στους πολιτικούς του εχθρούς. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του, ο Μασκ έχει επιδείξει παρόμοιες εκδικητικές διαθέσεις, διαθέτοντας έναν μακρύ κατάλογο φερόμενων εχθρών, τους οποίους έχει κυνηγήσει στα δικαστήρια.

«Από τη στιγμή που έμαθε ότι είχα σορτάρει τη μετοχή, έγινε απίστευτα κακός μαζί μου» είπε ο Γκέιτς στον βιογράφο του Μασκ, Γουόλτερ Αϊζακσον. «Αλλά είναι πολύ κακός με τόσους ανθρώπους, που δεν μπορείς να το πάρεις και πολύ προσωπικά».

Πέρυσι, ο Μασκ προκάλεσε τον Ζάκερμπεργκ σε έναν αγώνα πάλης σε κλουβί, όταν η Meta εγκαινίασε την πλατφόρμα Threads με στόχο να ανταγωνιστεί το X. Επετίθεντο ο ένας στον άλλον επί μήνες, εκτοξεύοντας ύβρεις, αλλά η διαμάχη φάνηκε να ατονεί. Ο Μασκ όξυνε πάλι την αντιπαράθεση τον Μάιο. «Προσφέρθηκα να τον αντιμετωπίσω οπουδήποτε, οποτεδήποτε, με οποιουσδήποτε κανόνες, αλλά αυτός κάνει την πάπια» έγραψε στο X.

Ο ιδρυτής της Amazon.com, Τζεφ Μπέζος, είναι ένας ακόμα από τους παλιούς του αντιπάλους. Οι δύο άνδρες διαγκωνίζονται όλα αυτά τα χρόνια για την πρώτη θέση στη λίστα των δισεκατομμυριούχων του Forbes, με τον Μασκ να βρίσκεται τώρα στην κορυφή με περίπου 330 δισ. δολάρια έναντι 223 δισ. του Μπέζος, αλλά ανταγωνίζονται επίσης και στις εκτοξεύσεις διαστημικών σκαφών. Το 2021, η διαστημική εταιρεία Blue Origin του Μπέζος κατέθεσε ένσταση κατά μιας σύμβασης της SpaceX με τη NASA, ύψους 2,9 δισ. δολαρίων.

Ο παράγοντας Τραμπ

Πολλοί ανησυχούν ότι οι στενές σχέσεις που έχει αναπτύξει ο Μασκ με τον Τραμπ θα μπορούσαν να οξύνουν υπέρμετρα τις συγκρούσεις του μεγιστάνα της τεχνολογίας με τους αντιπάλους του, προς όφελός του. Η SpaceX προσπαθεί επί του παρόντος να λάβει έγκριση από τη NASA και τη Space Force για μεγάλο αριθμό εκτοξεύσεων του πυραύλου Starship από το Ακρωτήριο Κανάβεραλ και το Διαστημικό Κέντρο Κένεντι. Οι ανταγωνιστές, συμπεριλαμβανομένης της Boeing, ανησυχούν ότι αν το αίτημα της SpaceX εγκριθεί, ίσως αυτό περιορίσει τη δική τους δυνατότητα να χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις.

Στελέχη και σύμβουλοι της αυτοκινητοβιομηχανίας λένε ότι παρακολουθούν στενά τον τρόπο με τον οποίο η νέα κυβέρνηση Τραμπ θα μπορούσε να ευνοήσει την Tesla. Η επιβολή δασμών στις εισαγωγές από το Μεξικό, θα μπορούσαν επίσης να πλήξουν τους ανταγωνιστές της Tesla, πολλοί από τους οποίους κατασκευάζουν αυτοκίνητα στο Μεξικό και τα εξάγουν στις ΗΠΑ.

Τα στελέχη του Facebook, ιδιοκτησίας Meta, και της Google, ιδιοκτησίας Alphabet, ανησυχούν ότι ο Μασκ θα μπορούσε να πιέσει για τη θέσπιση στενότερων περιορισμών για τις εταιρείες τους, όπως για παράδειγμα την άσκηση επιπλέον αντιμονοπωλιακής εποπτείας.

Ορισμένοι από τους αντιπάλους του Μασκ έχουν την ατυχία να έχουν συγκρουστεί και με τον Τραμπ στο παρελθόν. Ο επερχόμενος πρόεδρος έχει αποκαλέσει το Facebook «εχθρό του λαού», ενώ έχει αναφερθεί στον Μπέζος ως «μπούφο» και έχει χαρακτηρίσει την Amazon μονοπώλιο. Πρόσφατα ο Ζάκερμπεργκ συναντήθηκε με τον Τραμπ στο Μαρ-α-Λάγκο, σύμφωνα με πρόσωπο που γνωρίζει τα της συνάντησης.

Καθώς πλησιάζει η ημερομηνία ορκωμοσίας του Τραμπ, οι ανταγωνιστές του Μασκ σπεύδουν να προσλάβουν εταιρείες εκπροσώπησης συμφερόντων που έχουν δεσμούς με τον εκλεγμένο πρόεδρο, ελπίζοντας να ανοίξουν έναν ανεπίσημο δίαυλο επικοινωνίας με τον στενό κύκλο του Τραμπ και να αποκαταστήσουν τη σχέση τους με τον ίδιο και με τον μεγιστάνα της τεχνολογίας.

«Σαμ ο απατεωνίσκος»

Η αντιπαλότητα του Μασκ με τον Αλτμαν είναι ίσως η οξύτερη αυτόν τον καιρό. Ο Μασκ και ο Αλτμαν ίδρυσαν από κοινού την OpenAI το 2015 για να λειτουργήσει ως ένα μη κερδοσκοπικό αντίπαλο δέος απέναντι στην Google, με στόχο την ανάπτυξη της τεχνητής γενικής νοημοσύνης (AGI) προς όφελος της ανθρωπότητας.

Ομως, καθώς οι πιέσεις για τη συγκέντρωση κεφαλαίων για την εταιρεία εντείνονταν, ο Αλτμαν και οι υπόλοιποι συνιδρυτές απέρριψαν την πρόταση του Μασκ να αναλάβει τον έλεγχο της εταιρείας το 2017, παρόλο που ήταν ο κύριος χρηματοδότης της. Ο Μασκ αποχώρησε από το διοικητικό συμβούλιο της OpenAI το 2018, λίγο καιρό αφότου έθεσε σε λειτουργία έναν νέο κερδοσκοπικό τομέα και δέχθηκε μια σημαντική χρηματοδότηση από τη Microsoft.

«Δεν εμπιστεύομαι την OpenAI. Δεν εμπιστεύομαι τον Σαμ Αλτμαν. Και δεν νομίζω ότι θα έπρεπε να αφήσουμε την ισχυρότερη τεχνητή νοημοσύνη στον κόσμο να ελέγχεται από κάποιον που δεν είναι αξιόπιστος» δήλωσε ο Μασκ σε συνέντευξη που παραχώρησε τον Οκτώβριο στον Τάκερ Κάρλσον.

Στην αγωγή του, ο Μασκ ισχυρίζεται ότι ο Αλτμαν τον εξαπάτησε για να χρηματοδοτήσει την OpenAI ως μη κερδοσκοπικό ίδρυμα, ενώ σκόπευε εξ αρχής να τη μετατρέψει σε παραδοσιακή κερδοσκοπική επιχείρηση, προδίδοντας τη μη κερδοσκοπική της αποστολή. Η OpenAI χαρακτήρισε την αγωγή «αβάσιμη». Μετά την αποχώρησή του από την OpenAI, ο Μασκ ίδρυσε μια αντίπαλη εταιρεία τεχνητής νοημοσύνης, την xAI. Η θέση του Μασκ στο πολιτικό τραπέζι θα μπορούσε να οδηγήσει σε ευνοϊκή μεταχείριση της xAI έναντι της OpenAI του Αλτμαν.

Ο Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο να διορίσει έναν «τσάρο της τεχνητής νοημοσύνης», ο οποίος θα επηρεάζει όχι μόνο την ασφάλεια της τεχνητής νοημοσύνης αλλά και τις υποδομές και την ανταγωνιστικότητα των ΗΠΑ έναντι της Κίνας.

Ο Μασκ δήλωσε πως αναμένει ότι εξαιτίας της νέας του θέσης στο πλευρό του Τραμπ θα αποκτήσει ακόμη περισσότερους εχθρούς τους επόμενους μήνες.

«Πράγματι, θα είναι μια κοπιαστική δουλειά, θα κάνω πολλούς εχθρούς, χωρίς κανένα όφελος» έγραψε ο Μασκ στο X νωρίτερα αυτόν τον μήνα. «Τι σπουδαία συμφωνία!» προσέθεσε, μαζί με ένα emoji που γελάει μέχρι δακρύων.